ESSAYISTIEK

AB (volledige naam onbekend)

B.A., mei 1964, 202, 12.

Rubriek: Korte commentaren. Bertus Aafjes.

Abram, I.B.H.

De historische wortels van het permanent leren, maart 1976, 340, 3-12.

Over het begrip 'permanent leren' in de Joodse cultuur. Een interview daarover met S. Safrai. Met een plaatje ter verduidelijking van het begrip leren, 4. Het artikel maakt deel uit van een groter onderzoek, 'Joodse traditie als permanent leren', dat gesubsidieerd wordt door de Nederlandse organisatie voor zuiver-wetenschappelijk onderzoek (ZWO) en de Stichting voor onderzoek van het onderwijs (SVO).

Racisme en antisemitisme in 1981, juni-juli 1981, 403-404, 15-17.

Een waarschuwing over racisme en antisemitisme en de bestrijding daarvan in Nederland en vooral daarbuiten.

Abrahams, Frits

Het goede van televisie, juni-juli 1996, 583-584, 10-14.

Thema: Televisie. Televisie-criticus schrijft apologie van de televisie, zonder zich te laten meeslepen door de positieve kanten van televisie.

Adeline, Paul

Vergeten groep in Algerije, 23-03-1960, 45, 6-7.

De niet-mohammedaanse emigranten in Algerije. Vertaald uit het Frans door J. Kool-Smit.

De traditie van het verraad, 11-05-1960, 52, 4-5.

De nationale eenheid Frankrijk en Algerije. Overgenomen uit Réforme en vertaald uit het Frans door J.E. Kool-Smit.

Congo aan de vooravond van zijn onafhankelijkheid, 22-06-1960, 58, 5-.

Gedateerd: Brazzaville, mei. Overgenomen uit Réforme. Vertaald uit het Frans door J.E. Kool-Smit.

De 'oorlog' moe, 26-10-1960, 76, 7/10.

De kwestie Frankrijk-Algerije. Overgenomen uit Réforme, vertaald uit het Frans door J.E. Kool-Smit.

Albeda, W.

Na de grote teleurstelling, december 1982, 421, 3-5.

De huidige verzorgingsstaat is niet effectief. Reactie op E. van Thijn, 420, 3-10. Zie ook H.A. Becker, 421, 6-9; H. Daalder, 421, 10-12; M. van der Goes van Naters, 421, 13-16; W.F. Hermans, 421, 16; P. Kalma, 421, 17-21; G. Krol, 421, 22-23; R. Mulder, 421, 24-25 en H.J.L. Vonhoff, 421, 25-26.

Albertsen, Leif Ludwig

Marsman und der Alexandriner, mei 1965, 214, 37.

Rubriek: Reacties van lezers. Duits. Bijdrage in de polemiek rond het vertalen van m.n. Rimbaud: J.P. Guépin, 208, 27-31; R. van de Velde, 209, 41-42; J.P. Guépin, 209, 43-33; J. Diels, 210, 28-30; L.W.J. Hol, 211, 38; J.P. Guépin, 211, 39-40; L.D. Vancrevel, 215, 32-36 en J.P. Guépin, 218, 12.

Altena, Ernst van

Bantzinger, 09-03-1960, 43, 11.

Rubriek: Reacties van lezers. Reactie op N. Scheepmaker, 42, 11. Naschrift van N. Scheepmaker, 43, 12.

Ameling, A.D.

Opmerkingen bij De Goochelaars, april 1969, 257, 29-30.

Toelichting bij kritisch proza, A.P. Tsjechof, 257, 23-30.

Ameringen, A. van

Geen kortsluiting tussen politieke en economische sferen, 20-01-1960, 36, 4-5.

Reactie op J.L. Heldring, 34, 1-4. Zie ook E. Damen, 5-6; W.J. Geertsema, 6-7; J. de Kadt, 7-8; J. Pen, 8-9; A. Vondeling, 9-10 en W.H. Fockema Andreae, 40, 3-4 inzake de angst van het Nederlandse bedrijfsleven voor politiek.

Vrijheid in loonpolitiek, 01-08-1962, 165, 1-4.

Over de overheidsbemoeienis met lonen en prijzen.

Amerongen, Martin van

Een operalibretto kan niet slecht genoeg zijn, november 1994, 564, 11-18.

N.a.v. Symposium van Peter Schat en het libretto van Gerrit Komrij. Het libretto wordt door de muziek onder de voet gelopen. Voorbeelden: Fidelo van Beethoven, Wagener, Merlijn van Willem Pijpers en Simon Vestdijk, Mozart en Lorenzo da Ponte, Falstaff en Otello van Verdi en Arrigi Boito.

De geldverslindende rat-race van de reclame, februari 1996, 579, 26-31.

Thema: De krant. Over de irriterende (audiovisuele) reclame en de commercie. De adverteerders kunnen beter in de krant adverteren dan op televisie.

Het Sportkanaal wordt een sof, juni-juli 1996, 583-584, 38-41.

Thema: Televisie. Waarom het KNVB-sportkanaal 'Sport 7' gedoemd is te mislukken.

Brabantse modder, augustus-september 1997, 597-598, 46-47.

Rubriek: Aan de ene kant. Over de kritiek van het Brabants Genootschap op Van Amerongens kritiek op de A.M.H. Roothaert-biografie van Frans Walch.

Hij was politicus noch journalist, Fedde Schurer, juni-juli 1998, 607-608, 36-42.

Lezing op het Literêr sympoasium 'Fedde Schurer as politikus, beweger, dichter', gehouden in 'De Schierstins' te Veenwouden, 16 mei 1998.

De zwarte humor van Shakespeare, november 1999, 624, 38-40.

Reactie op J.J. Peereboom, 624, 33-34/36-37 inzake Engelse humor, m.n. Shakespeare.

Amerongen, R. van

Bakt de warme bakker ook gamma?, oktober 1971, 287, 9-15.

Over het voortbestaan van het zelfstandig gymnasium als een vitale variant van de onderwijsvoorzieningen; gymnasium-gamma; C.P. Snow; rapport Commissie Geesteswetenschappen (1961).

Bomans als boekhouder, december 1972, 301, 10-13.

Anecdote over een briefwisseling met Godfried Bomans.

Amsterdamska, Olga

Van cowboys en bureaucraten. Enkele gedachten over Amerikaanse en Nederlandse universiteiten, april 1993, 545, 14-17.

I.s.m. Gene M. Moore. Thema-nummer: De toekomst van de universiteit. Een vergelijking. Consensus, samenwerking en gelijkwaardigheid versus ongelijkheid, individualisme en rivaliteit. Vertaald uit het Engels door J.J. Peereboom.

Anbeek, Ton

Pseudoniem van A.G.H. Anbeek van der Meijden.

Anbeek van der Meijden, A.G.H.

Brugmans bezwaren tegen de geest van de eeuw, februari 1983, 423, 31-33.

Onder pseudoniem Ton Anbeek. Reactie op J. Brugman, 422, 23-29 inzake Nederlandse literatuur en universiteit. Naschrift van J. Brugman, 423, 34. Zie ook B. van Selm, 424, 42 en J. Brugman, 424, 42 inzake Nederlandse Taal- en Letterkunde.

Het maken van literatuurgeschiedenis, januari 1984, 434, 27-35.

Onder pseudoniem Ton Anbeek. Waarin de auteur zich afvraagt waarom de geschiedschrijving van de meest recente literatuur zo moeilijk is.

Andriesse, C.D.

Notities over kernenergie, december 1981, 409, 14-18.

Over de angst voor kernenergie, met verwijzing naar Alain Touraine, La prophétie anti-nucléaire (1981).

Gesprek over de methode, januari 1983, 422, 3-9.

Fictief gesprek over de manier waarop getracht wordt problemen op te lossen.

De diefstal van Prometheus, oktober 1983, 431, 3-12.

Over de Prometheus en Pandora mythe, en de interpretatie van Prometheus en het vuur in de loop der eeuwen. Conclusie: Prometheus' diefstal schiep voorwaarden voor onze democratie, de enige vorm van vrijheid die bruikbaar is gebleken. Met een gedicht van Shelley, 8.

Het versmade forum, februari 1984, 435, 17-23.

Bewerking van een voordracht voor het Instituut van ingenieurs en de natuurkundige vereniging op 23 november 1982 te Utrecht. Uiteenzetting over het wetenschappelijk forum in de kernenergie controverse n.a.v. de Brede Maatschappelijke Diskussie die tot niets leidt. Reactie van J.E. van Veen, 437, 37-38 en antwoord van C.D. Andriesse, 38.

Antwoord, april 1984, 437, 38.

Aan J.E. van Veen, 437, 37-38, n.a.v. C.D. Andriessen, 435, 17-23 inzake de Brede Maatschappelijke Discussie over kernenergie.

Carina's sleutelgat. De voorgeschiedenis van een natuurwetenschappelijke theorie, oktober 1984, 443, 3-13.

Over diens studie van de ster 'eta Carina', het opstellen van zijn fluctatietheorie en het onbegrip waarmee hij werd bejegend in eigen land.

Arends, Jacques

De taal van de plantage. Over het ontstaan van het Surinaams Creools, april 1991, 521, 34-38.

Asperen, G.M. van

Gelijkheid en cultuur, november 1980, 396, 3-6.

Reactie op J.J.A. Mooij, 395, 3-11. Zie ook H. Drion, 6-8; J.F. Glastra van Loon, 8-10; E.H. Kossmann, 11-12 en J. Tinbergen, 12-14. Gaat in op het gelijkheidsbeginsel als een afgeleid beginsel en op de afweging van gelijkheid tegen andere waarden.

Ass, S.A.

Sowjet-financiën, maart 1963, 188, 8-10.

Over de Sowjet-economie, met name het Economisch Plan en de Staatsbank.

Handel met de vijand, februari 1964, 199, 5-6.

Voors en tegens inzake economische betrekkingen met communistische landen

Asscher, Maarten (1957)

Hersensnuitingen, november 2019, 864, 24-25.

Een lijstje van ideeën die te klein zijn om uit te bouwen, maar juist groot genoeg om op te schrijven.

Augustijn, C.

Kuypers zelfportret, december 1987, 481, 11-17.

Openingsreferaat van het symposium 'Kuyper en de Nederlandse samenleving', t.g.v. Abraham Kuypers 150ste geboortedag, V.U. Amsterdam, 30 oktober 1987. De Kuyper van de jaren '70, op basis van zijn 'Confidentie'. De Kuyper van 1897, op basis van rede bij zijn 25-jarig hoofdredacteurschap van De Standaard. De Kuyper van 1915, op basis van zijn artikelen 'Driestarren' in De Standaard (zomer 1913 ), in gematigde vorm herdrukt in Starrentritsen (1915).

Augustinus

Enige opmerkingen van Augustinus over semiotiek, juli-augustus 1974, 320-321, 12-13.

Uit: Over de christelijke leer. Zie J.P. Guépin, 320-321, 14-22.

Baaren, Th.P. van

Paradox en tragedie, februari 1969, 255, 3-6.

Bespreking van J.P. Guépin, The Tragic Paradox, Myth and Ritual in Greek Tragedy (proefschrift, 1968).

De rozenkrans in het werk van Jeroen Bosch, februari 1987, 471, 32-34.

Op grond van overwegingen van compositie en godsdienstige conceptie zou de rozenkrans op de 'Tafel met de Zeven Hoofdzonden' en op de 'Hooiwagen' heel goed een negatieve betekenis zou kunnen hebben. Met illustraties van Jeroen Bosch, 33 en 34.

De betekenis van de zwaan in het werk van Jeroen Bosch, oktober 1987, 479, 38-41.

Over het negatieve aspect van de zwaan, die zes keer op diens schilderijen voorkomt, en over Bosch' lidmaatschap van de Onze-Lieve-Vrouw-Broederschap waarvan de leden ook Zwanebroeders werden genoemd.

Jeroen Bosch en de Onze-Lieve Vrouwe Broederschap, september 1988, 490, 28-31.

Jeroen Bosch heeft nooit behoord tot de zgn. gezworenen, maar was buitenlid van het genootschap.

Backer, Marijn

In memoriam Hans Faverey, juli-augustus 1990, 512-513, 39-40.

Met analyse van diens gedicht 'Het ontbrokene' uit de gelijknamige bundel. Met gedichten.

Baekers, S.F.

Lof der afzijdigheid, december 1983, 433, 28-38.

Verscheen gelijktijdig in Kreatief. Pleidooi voor afzijdigheid en distantie.

Jean Pauls nihilistische angstvisioen, februari 1986, 459, 29-34.

Over de tekst 'Rede des toten Christus vom Weltgebäude herab, dass kein Gott sei', het 'Blumenstück' in de roman Siebenkäs (1796-1797) van Jean Paul (ps. van J.P. Richter).

Negativiteit en dood bij Hegel, juli-augustus 1987, 476-477, 32-37.

Over de analyse van de relatie heer/knecht van Friedrich Hegel en de interpretatie van Alexander Kojève, die vooral geïnteresseerd was in het aspect macht.

Romantische nevels, juli-augustus 1990, 512-513, 32-38.

1. De poëtisering van het gegevene: o.a. Franz Schubert, Caspar David Friedrich en Novalis. 2. De terugkeer van het vroegere: o.a. Georg Hegel, Hölderlin, Heinrich von Kleist. 3. De destructie van het verstarde: o.a. Heinrich von Kleist, William Turner.

Baerlecken, Marta

Nog een keer: prof. Franz Petrl Petri, nu Bonn, april 1963, 189, 18-19.

Rubriek: Reacties van lezers. Reactie op M.C. Brands, 174, 12 inzake de Duitse historicus Petri.

Baggerman, Arianne (1959)

Knippen & plakken. Over de Zwolse avonturen van Atte Jongstra, augustus-september 2007, 717-718, 4-9.

Over schending van de literaire ethische codes door Atte Jongstra in De avonturen van Henri II Fix (2007). Zie reactie van Jongstra in oktober 2007. 719, 46-49 en A. Baggermans, oktober 2007, 719, 49.

Bai, Juyi

Een brief aan Juan Jiu, augustus-september 1992, 537-538, 40-47.

Vertaald uit het Chinees en ingeleid door W.L. Idema. De brief van Bai Juyi (772-846), geschreven in ballingschap, aan zijn vriend en dichter Juan Zhen (779-831 ), alias Yuan Jiu of Yuan Weizhi, bevat zijn opvattingen over de aard en functie van poëzie.

Bakker, C.P.

Ik zoek een wonder, een geheim. Over leven en werk van de Hongaarse dichter Endre Ady, februari 1989, 495, 21-26.

Met gedichten.Het gedicht als tijdmachine. Over de poëzie van Salvador Esprui en Alfonso Costafreda, juni-juli 1992, 535-536, 21-23.

Over leven en werk van deze Spaanse dichters. Zie de afdeling poëzie voor vertaalde gedichten van beide dichters.

Het oude grensgebied. Plekken en resten van Romaans Catalonië, mei 1993, 546, 14-19.

Spanje. Over de dorpjes Esterri d'Aneu, Pamiers, Montaillou, La Seu, Vic, Vall Ferrera, Arles-sur-Tech en Enviny.

Lege akkers in de Cserehát, februari 1994, 555, 17-23.

De geschiedenis en de huidige toestand van een afgelegen regio in Hongarije en over de situatie van de zigeuners in het land.

Bakker, Michael

De Schatten van de Heilige Berg, november 1990, 516, 22-26.

Over zijn bezoeken aan de 'monnikenrepubliek' Athos (Griekenland) op zoek naar Slavische handschriften.

Bakker, Siem

Bordewijk als diepzeeonderzoeker, december 1988, 493, 12.

Aanvulling op M. Tillema, 491, 12-19.

Bal, Mieke

De homo semioticus en zijn interpretatie van de werkelijkheid, januari 1979, 374, 15-22.

N.a.v Aart van Zoest, Semiothiek? Over tekens, hoe ze werken en wat we ermee doen (1978). Ook Charles S. Peirce, Teun A. van Dijk Taal en handelen. een interdisciplinaire in leiding in de pragmatiek (1978).

Balk-Smit Duyzentkunst, Frida

Taal, wetenschap en angst, maart 1981, 400, 3-9.

Samengevat: grammatica is niet te moeilijk voor kinderen van de lagere school en grammatica is te moeilijk voor Noam Chomsky met zijn Transformationeel Generatieve Grammatica (TGG).

Bar, Peter

In mensen een onbehagen. Notities van de wandelende Hollander, oktober 1982, 419, 3-4/6-8.

Allerlei beschouwingen n.a.v. lectuur, o.a. over het christendom.

In mensen een onbehagen (2). Notities van de wandelende Hollander, november 1982, 420, 34-38.

Allerlei beschouwingen n.a.v. lectuur, o.a. over het christendom; O.V. de L. Milosz; Jean Lotrain, Monsieur de Bougrelon (1903) dat in Amsterdam speelt; Leonor Fini; de Vermeer-Van Meegeren affaire.

Barfoot, C.C.

Bestuurderen en letteren, juli-augustus 1988, 488-489, 25-30.

N.a.v. J.C. Bremen & J. Schuyt, Beschouwingen bij de bedreigde universiteit (1987).

Barth, E.M.

Nederland en de logica, augustus-september 1968, 249-250, 45-51.

N.a.v. het proefschrift Coordination, Its Implication for the Theory of General Linguistics (1968), van Simon C. Dik. Reactie van S.C. Dik, 251, 35-37 en een slotopmerking van E.M. Barth, 251, 39-38.

Slotopmerkingen, oktober 1968, 251, 38-39.

Bij S.C. Dik, 251, 35-37, n.a.v. E.M. Barth, 249-250, 45-51.

Beweging en Bertrand Russell, juni-juli 1970, 271-272, 56-62.

Bewerking van een lezing ter gelegenheid van de herdenking van de filosoof Bertrand Russel in april 1970 in het Instituut voor Grondslagenonderzoek en Filosofie der Exacte Wetenschappen van de Universiteit van Amsterdam.

Barzun, Jacques

Citaten uit 'The House of Intellect' van Jacques Barzun, 09-03-1960, 43, 3.

Zie K.L. Poll, 43, 1-2 over intellectuelen.

Bas, Jan de (1964)

Het psichies rijm of over de grenzen van de poëzie, oktober 1985, 455, 39-40.

Bij psichies rijm staat één van de rijmwoorden buiten het gedicht. Met eigen gedichten als voorbeeld.

Kunkon poëzie of de kontinuering van kunst in gedichten, oktober 1985, 455, 41-42.

Kunkon poésie is kunst kontinuerende poésie, waarbij het gedicht de essentie van (een deel van) het kunstwerk (schilderij, muziek, film) doorgeeft. Met voorbeelden.

Liefdespoëzie en levenskunst, december 2020, 877, 33-37.

Drie filosofische parafrases

Battus

Pseudoniem van Hugo Brandt Corstius.

Becker, H.A.

Elitair in dialektiek, augustus-september 1977, 357-358, 23.

Aforismen over dialectiek en elite.

Homo Ludens en de sociale wetenschappen, februari 1979, 375, 10-17.

Over systeemspelen, computersimulaties en speltheorie en wat er sinds Homo Ludens (1938) van Johan Huizinga in en rond de sociale wetenschappen met het begrip spel is gebeurd.

Begrijpen en bewijzen, juni-juli 1979, 379-380, 53-55.

Bespreking van E.A.D.E. Carp, Wetenschapsbeoefening. Filosofische en psychologische verhandeling over de grondslagen van de wetenschapsbeoefening (1978).

Sociologie voorbij de crisis?, november 1979, 384, 18-25.

Uitwerking van enkele inleidingen uit de lezingen-cyclus 'Solide Sociologie' van de Adviescommissie voor Doelmatigheidsbevordering in de Rijksdienst, herfst 1978-voorjaar 1979. Stelt dat een herkeuring en een sanering van de sociologie gewenst zijn.

Eenmaligheid en regelmaat in de sociale werkelijkheid, januari 1981, 398, 3-13.

Op de vraag of de sociale wetenschappen regelmaatzoekend of eenmaligheidsuitbeeldend zijn, wordt geantwoord dat beide rollen gebruikt en vereist zijn.

Zoeken in de toekomst, oktober 1981, 407, 14-22.

Over de scenario-methode, scenario-projecten en de perspectieven daarvan: De komende 25 jaar (1977) en Beleidsgerichte toekomstverkenningen (1980) van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid; Lester, C. Thurow, The Zero-Sum Society (1980); het wensbeeld van A. Danzin (EEG), Science and the Renaissance of Europe (1977).

Consequenties, december 1982, 421, 6-9.

Het plan E. van Thijn inzake de democratische staat is nog niet rijp voor politieke discussie of besluitvorming. Reactie op E. van Thijn, 420, 3-10. Zie ook W. Albeda, 421, 3-5; H. Daalder, 421, 10-12; M. van der Goes van Naters, 421, 13-16; W.F. Hermans, 421, 16; P. Kalma, 421, 17-21; G. Krol, 421, 22-23; R. Mulder, 421, 24-25 en H.J.L. Vonhoff, 421, 25-26.

Generaties, april 1985, 449, 14-20/22-25.

Over de huidige vier generaties: de vooroorlogse (tussen 1940 en 1955), de stille (in de jaren '30), de protest-generatie (tussen 1940 en 1955) en de verloren generatie (na 1955). Kenmerken, sociologische benadering, perspectieven; over K. Mannheims generatiebegrip ('Das Problem der Generationen' in Kölner Vierteljahresheft für Soziologie, VII, 1928-1929) en Wilhelm-Pinders Das Problem der Generation in der Kunstgeschichte Europas (1926). Zie reacties in nr. 450 van R. Mulder, 3-4; A.D. Wolf-Albers, 5-6; P. Grijs [ = Hugo Brandt Corstius], 6-7; A.C. Zijderveld, 7-8; B. Ritsema, 8-10; A. van Iterson, 10-11; H. Daalder, 11-13 en H.P. Jongsma, 457, 14-15. Zie antwoord op de commentaren H.A. Becker, 450-451, 31-33.

Ongelijkheden tussen generaties, juni-juli 1985, 450-451 [451-452], 31-33.

Antwoord op de commentaren in nr. 450 van R. Mulder, 3-4; A.D. Wolf-Albers, 5-6; P. Grijs [ = Hugo Brandt Corstius], 6-7; A.C. Zijderveld, 7-8; B. Ritsema, 8-10; A. van Iterson, 10-11; H. Daalder, 11-13 in nr. 450, n.a.v. H.A. Beckers, 449, 14-25. Zie ook H.P. Jongsma, 457, 14-15.

Beckmans, Fredie (1956)

Worstlust. Een gastronomische verkenning, mei 2006,702, 7-9.

Verslag van een studiereis door Duitsland op zoek naar worst. Bewerkte versie van de ‘Hans Worstlezing’ uitgesproken op 7 april 2006 te Amsterdam op uitnodiging vaan de Stichting Hans Worst.

Vrouwe Grammatica geeft les, november 2006, 708, 3-7.

Tocht naar het vroegere woonhuis van Sacher-Masoch, waarnaar het masochisme is vernoemd.

Kunstenaar in de mist. Een brief over schrijven en beschreven worden, november 2011, 768, 13-19.

Vogeltjes kijken, oktober 2017, 839, 41-48.

Activiteiten van een kunstschilder

Penselenliefde. Mei 2019, 858, 43-48.

Wetenswaardigheden over penselen.

Deze maand. Rubriek, december 2020, 877, 2. Over Amsterdam tijdens de lockdown.

Bedaux, Jan Baptist

Ter Borch 2, april 1974, 317, 38-41.

I.s.m. Peter Hecht. Reactie op L. de Vries, 316, 13-17. Weerwoord van L. de Vries, 317, 41-42 inzake Ter Borch.

Beekhuis, Alida (1933)

Onvrijwillig het huis uit. Het surrealistische einde van Louis Lehmann, februari 2018, 843, 7-12.

Herinneringen van Louis Lehmanns echtgenote aan zijn laatste maanden.

Beekmans, Kees

Een lege leerstoel, oktober 2008, 731, 42-48.

Over Beekmans mislukte aanstelling als docent Nederlands aan de letterenfaculteit Ben M'Sik van de Universiteit Hassan II in Casablanca en de rol van de Taalunie en het Nederlandse Instituut Marokko (NIMAR).

Beeren, W.A.L.

Domheid en de beeldende kunst, 25-11-1959, 28, 9-11.

Zit er in de beeldende kunst zoveel domheid dat ze voor een intelligent mens onverteerbaar is?

Huldiging van W.J. Roozendaal, 20-01-1960, 36, 15-16.

N.a.v. de overzichtstentoonstelling van W.J. Roozendaal in het Gemeentemuseum Den Haag, aangeboden door de Jacob Marisstichting.

Dogmatisch over beeldhouwkunst, 13-04-1960, 48, 13-14.

De mogelijkheden van leven en kunst, 08-06-1960, 56, 11-13.

Welk standpunt neemt de mens in? De beeldende kunst kent geen standpunt meer.

Kunst en illusie (I), 31-08-1960, 68, 12-14.

Bespreking van E.H. Gombrich, Art and Illusion (1960).

Kunst en illusie (II), 07-09-1960, 69, 9-11.

Bespreking van E.H. Gombrich, Art and Illusion (1960).

Inwendige kritiek op het uiterlijk, 21-12-1960, 84, 15-16.

De beeldende kunst als uiterlijk middel (vooral rond Kerstmis). De rol van de presentatie van Hollands Maandblad.

Veiling van Ketterer, 10-05-1961, 104, 13-14.

Kunstveiling van Norman Robert Ketterer van 3 tot 6 mei in Stuttgart; kunsthandel

Het materie-schilderij. Notities bij contemporaine kunst (I), 27-09-1961, 124, 15-16.

Het actie-schilderij. Notities bij contemporaine kunst (II), 11-10-1961, 126, 13-15.

Het schilderij van Miro. Notities over contemporaine kunst (III), 15-11-1961, 131, 10-11.

Het Cobra-schilderij. Notities over contemporaine schilderkunst (IV), 24-01-1962, 138, 14-16.

Het realistisch schilderij. Notities over contemporaine schilderkunst (V), 28-02-1962, 143, 13-16.

Inhoud en onderwerp. Notities over contemporaine schilderkunst (VI en slot), 28-03-1962, 147, 13-14.

Het schilderij los van de begrenzingen der betekenis, maar herkennen wij ons er nog in?

Op zoek naar de mens, 15-08-1962, 167, 5-7.

In de beeldende kunst, m.n. Francis Bacon.

Bij de opening van het Weense Museum des zwanzigsten Jahrhunderts, 07-11-1962, 179, 12-15.

Karakterisering van de verzameling van dit museum voor moderne kunst. Zie W.A.L. Beeren, 183, 12-13.

Bij de opening van het Weense Museum des zwanzigsten Jahrhunderts (II), 06-12-1962, 183, 12-13.

Wat wenst men met een museum te doen en wat mag men van een museum verwachten? Zie W.A.L. Beeren, 179, 12-15.

Anderhalve eeuw kunst in een koninkrijk, juli-augustus 1963, 192-193, 38-42.

N.a.v. de herdenkingen van 150 jaar koninkrijk der Nederlanden, m.n. de tentoonstelling '150 jaar Nederlandse Kunst' in het Stedelijk museum te Amsterdam en W. Sandberg & H. Jaffé, Kunst van heden in het Stedelijk (1961).

Het plan van Louis Gans en de plannen der musea, november 1963, 196, 34-39.

Over de opvattingen inzake kunst en musea van Louis Gans.

An American in Venice. Rauschenberg winnaar Biennale, juli-augustus 1964, 203-204 [204-205], 49-51.

Over de Amerikaan Robert Rauschenberg, die de prijs voor de schilderkunst won op de kunstbeurs 'De Biennale' van Venetië.

Le Bonheur, juli-augustus 1965, 216-217, 55-57.

Bespreking van de film Le Bonheur (1964) van Agnès Varda.

Kunstcommunicatie (I), maart 1966, 224, 5-6.

Over kunsthandel, die niet past bij de nieuwste kunst.

Notities bij 33e Biennale te Venetië, juni-juli 1966, 227, 48-51.

Over deze kunstbeurs en de verschillende prijswinnaars.

Een valse vraag, januari 1989, 494, 13-19.

Bewerkte tekst van een lezing over 'Het echte en het valse in de beeldende kunst van de 20ste eeuw' georganiseerd door de Vereniging voor OKW, op 24 november 1988 te Amsterdam. Komen ter sprake in de uiteenzetting: 'De Emmausgangers' van Van Meegeren, 'Het zwarte vierkant' van Malevitsj, het schilderij 'De schilderkunst' van Malcolm Morley en portretten van Andy Warhol.

Beetz, F. van

Antizionisme : De noodzaak van een weerwoord, maart 1984, 436, 43-46.

Reactie op J. Keizer, 424, 17-19. Naschrift J. Keizer, 46 inzake het antizionisme.

Benzakour, Mohammed (1972)

Voor de crime passionel: Minister Donner begrijpt niets van het duel, maart 2006, 700, 27-29.

Naar aanleiding van de wetswijziging van 1 februari 2006 dat liefdes-duellanten worden berecht volgens wetsartikelen inzake moord, doodslag en mishandeling.

Brief aan Jan-Peter Balkenende, november 2006, 708, 33.

Op jacht naar de ware: De Marokkaans-Nederlandse liefdescrisis, april 2007, 713, 5-11.

Bewerking van de El Hizjra-lezing, uitgesproken op 17 december 2006 te Amsterdam, over de relaties tussen Marokkaans-Nederlandse jongeren, waarbij de auteur pleit voor herstel van het hoogste en diepste menselijke goed: de Liefde.

Benthem van den Bergh, G. van

Een pseudo-libertijn, 08-11-1961, 130, 12.

Reactie op J.G. Bruggeman, 129, 2-3. Antwoord J.G. Bruggeman, 130, 12 inzake het verschijnsel oorlog en de sociale wetenschappen.

Een Europese kernmacht?, september 1963, 194, 7-10.

De (on)wenselijkheid er van in de bezwering van de Atlantische crisis.

De noodzaak van Gaullologie, oktober 1963, 195, 8-10.

Over de ideeën van De Gaulle inzake de Europese en internationale samenwerking.

Chinese boeren en Amerikaanse ideologen, februari 1966, 223, 7-10.

N.a.v. Jan Myrdal, Report from a Chinese village (1965) en Felix Greene, A curtain of ignorance (1964); over beelden van communistisch China.

Moeten de Chinezen kankeren?, mei 1966, 226, 11.

Rubriek: Reacties van lezers. Reactie op K. van het Reve, 224, 9-13, n.a.v. G. van Benthem van den Bergh, 223, 7-10 inzake China.

Een ouderwets rationalist, januari 1967, 232, 3 -4.

Anti-amerikanisme. Commentaren op een artikel van J. de Kadt, 230, 6-11: F. van den Burg, 232, 4-5; Raoul Chapkis [ = Hugo Brandt Corstius], 232, 5-6; W. Drees jr., 232, 6-7; H. van Galen Last, 232, 8-9; W.F. Hermans, 232, 10; S.R. de Groot, 232, 10; A. Lehning, 232, 11-12; A. Nuis, 232, 13-14; J. Pen, 232, 14; K. van het Reve, 232, 15; G. K. van het Reve, 232, 15; H. van Riel, 232, 16-17; R. Rubinstein, 232, 18-19. Zie de reactie van J. de Kadt, 233, 9-12.

De oorlog in Vietnam en de Amerikaanse universiteiten, augustus-september 1967, 238, 16-18.

Reactie op L. Gordenker 235, 3-7. Antwoord van L. Gordenker, 238, 18.

Mooi Links laat zich in de luren leggen, december 1968, 253, 14-15.

Reactie op J. Pen, 252, 3-10, met een naschrift van J. Pen, 253, 15-16.

Mooi Links, januari 1969, 254, 39-40.

Reactie op J. Pen, 253, 15-16, n.a.v. G. van Benthem van den Bergh, 253, 14-15 en J. Pen, 252, 3-10. Zie ook R. Rubinstein, 254, 40-42.

Paul van 't Veer en de waarheid, april 1971, 281, 27-28.

Reactie op P. van 't Veer, 280, 3-8/10-11. Zie ook E. Francken, 281, 28-29 en de reactie van P. van 't Veer, 281, 29 inzake I.F. Stone.

Berg, Ph. van den

Toestanden bij de redacties, december 1970, 277, 13.

M.n. de organisaties van redacteuren in Frankrijk (Le Monde) en de Verenigde Staten.

Bergh, Hans van den (1932-2011)

Toneelvoorstellingen, 09-12-1959, 30, 13.

Haagse Comedie: Jean Anouilh, De Dolleman (of de verliefde reactionair en Abel Herzberg, Sauls dood. Nederlandse Comedie: Brendan Behan, The Hostage; Molière, Les femmes savantes en Cees Nooteboom, De zwanen van de Theems. Theater: Archibald MacLeish, J.B. Wener Hermann Bahr, Das Prinzip.

Afgeraden toneelvoorstellingen, 30-12-1959, 33, 15.

Nederlandse Comedie: Ketti Fring, Engel kijk terug; André Roussin, Nina; Paul osborn, Eerste liefde; Félicien Marceau, Hier met de poet. Rotterdams Toneel: Schiller, Don Carlos; Eduard Vetermans, De vrouwenstaking; Marivaux, la double inconstance; ted Willis, 'n hete zomeravond. Haagse Comedie: Samuel taylor en Cornelia Otis Skinner, the pleasure of his compagny. Theater: T.S. Eliot, The elder statesman; Leonard Spigelgass, Mama san; Ostrowski, Eerst geen duit en plots een daalder.

Aanbevolen toneelvoorstellingen, 13-01-1960, 35, 11.

Vondel, Gysbrecht van Aemstel door Nederlandse Comedie; Shakespeare, Winter's Tale door Haagse Comedie en The commedy of errors door Rotterdams toneel; Frence Molnárs, Spiel im Schlosz door Rotterdams Toneel.

Wat doen wij met onze klassieken, 27-01-1960, 37, 9-11.

Beschouwing over toneel; Vondel, Shakespeare, Racine, Corneille.

Volkstoneel voor beter kringen, 24-02-1960, 41, 9-10.

Toneelbespreking van Fritz Hochwälder, De Herberg door de Haagsche Comedie.

Met Mulisch de mist in, 09-03-1960, 43, 12-14.

Toneelbespreking van Harry Mulisch, Tanchelijn door De Nederlandse Comedie.

Ring voor Caro, 16-03-1960, 44, 12.

Toneelbespreking van Lillian Hellman, The little Foxes door Theater bij de uitreiking van de Theo Mann-Bouwmeesterring aan Caro van Eyck in de Stadsschouwburg.

Burgers en Beesten, 30-03-1960, 46, 10-12.

Toneelbeschouwing. De indeling van acteurs in dionysische en apollinische is kunstmatig en oppervlakkig.

Toneelvoorstellingen, 30-03-1960, 46, 11.

Nederlandse Comedie: Michel Fermaud, Zachtjes met de deuren; De gijzelaar; Paul Osborne, Eerste liefde...?!; Vondel, Joseph in Dothan; Mulisch, Tanchelijn. De Haagse Comedie: Otis Skinner, Wie geeft de bruid weg; Anouilh, De dolleman; Bahr, Principes; Fritz Hochwalder, De herberg; Shakespeare, Winter's Tale. Het Rotterdams Toneel: Claus, Suiker; Shakespeare, Comedy of Errors; Molnar, Toneel op 't kasteel; Wie 't eerst lacht.

Tweemaal Sjarow in Tsjechow, 13-04-1960, 48, 15-16.

Toneelbespreking van Tsjechow, De Meeuw door Rotterdams Toneel en De Kersentuin door de Haagsche Comedie.

Defaitisme bij de Nederlandse Comedie, 21-04-1960, 49, 16.

Toneelbespreking van Georges Neveux, De Dievegge van Londen door de Nederlandse Comedie.

Engelse jongens spelen Shakespeare, 04-05-1960, 51, 12-13.

Toneelbespreking van Shakespeare, Hamlet door The Youth Theatre.

Hermans did come back!, 18-05-1960, 53, 11-12.

Cabaret-bespreking van de derde one-man-show van Toon Hermans.

Deux pièces bien faites, 25-05-1960, 54, 14.

Toneelbespreking van Sacha Guitry, Jalouzie door de Haagsche Comedie en D. Frenkel Frank, Blaffen tegen de Maan door Theater.

Musical aan de Amstel, 01-06-1960, 55, 16.

Bespreking van de musical Alle wegen gaan naar Amsterdam van Mies Bouhuys/Walter Kous.

Een avond voorhoede, 08-06-1960, 56, 7-8.

Toneelbespreking van A Kakamas Greek door New Africa Group.

Als het er Spaans toegaat, 22-06-1960, 58, 15-16.

Toneelbespreking van Agostin Moreto y Cavana, Doña Diana door de Nederlandse Comedie.

De triomf van het blote toneelspel, 29-06-1960, 59, 15-16.

Toneel- en receptiebespreking van Jerome Kilty, Dear Liar door E. Bergner en O.E. Hasse.

Buitenlands toneel in het Hollands Festival, 13-07-1960, 61, 10-11.

Toneelbespreking van het buitenlands toneel op het Holland Festival.

Waarom lachen we dan?, 17-08-1960, 66, 14-15.

N.a.v. de revue 'Tot vanavond' van René Sleeswijk.

Draadloos drama, 01-03-1961, 94, [1]-3.

Beschouwing van de wekelijkse toneelproductie op televisie. Zie H. Schaafsma, 96, 9-11.

Het Parool, 08-03-1961, 95, 14-16.

Serie: Portret van een blad (II).

K.R.O.-taal, 10-05-1961, 104, 7.

Rubriek: Korte commentaren. In een televisie-cursus Nederlands door J.A. de Ridder. Reactie W. Gilles, 105, 12. Naschrift H. van den Bergh, 105, 12.

[], 17-05-1961, 105, 12.

Naschrift bij W. Gilles, 105, 12, n.a.v. H. van den Bergh, 104, 7.

Terug naar de Republiek der Nederlanden, 14-06-1961, 109, 7-8.

De onwenselijkheid van de monarchie in een democratie. Zie K.L. Poll, 110, 1-3.

Koude kunst, 21-06-1961, 110, 12-14.

Toneelbespreking van Bertold Brecht, Der Kaukasische Kreidekreis op het Holland festival.

Kermis van het snobisme, 02-08-1961, 116, 10-12.

De slechte keuze van buitenlandse toneelgezelschappen voor het Holland Festival.

Toneelseizoen met vier lichte bevallingen, 06-09-1961, 121, 9-10.

Studio met Molière, Ingebeelde ziekte; Het Rotterdams Toneel met René de Obaldia, Jenuzië; Centrum met Robert Thomas, Huit Femmes en de Nederlandse Comedie met Georges Feydeau, Mijnheer gaat op jacht.

Het theaterbezoek bevalt steeds beter, 20-09-1961, 123, 6-7.

Toneelbespreking van Lilian Hellman, Speelgoed op zolder door Theater; Anouilh, Pauvre Bitos; Friedrich Dürrenmat, Frank V door Nederlandse Comedie; Alec Coppel, Het Prieel door Haagsche Comedie.

Public service, 27-09-1961, 124, 10-11.

Rubriek: Korte commentaren. Het verkrijgen van informatie van het bevolkingsregister in Hilversum.

Oude tijds op Nieuwe Zijds, 11-10-1961, 126, 9-10.

Rubriek: Korte commentaren. Cabaret-programma 'Gay gay Sixties' van Sieto Hoving.

Te goed voor de provincie, 18-10-1961, 127, 12-13.

Het huidige subsidiebeleid t.a.v. toneelgezelschappen.

Mannen en mannetjes, 25-10-1961, 128, 12-13.

Paddy Chayefsky, De tiende man door Ensemble en Robert Bolt, Een man van alle tijden door Rotterdams Toneel.

Gezellig en ongezellig seksen, 08-11-1961, 130, 13-15.

Toneelbespreking van Tennessee Williams, Period of Adjustment door Rotterdams Toneel en Shelagh Delaney, A taste of Honey door Haagsche Comedie.

Te veel van het vervelende, 22-11-1961, 132, 11-12.

Toneelbespreking van Samuel beckett, Fin de Partie door Astuto.

Wat doen we met oude wijn?, 29-11-1961, 133, 11-12.

Toneelbespreking van Shakespeaere, Midsummernightdream door de Haagse Comedie en Sofokles, Oidipous door Nederlandse Comedie.

Van het (bijna dode) Theater niets dan goeds, 13-12-1961, 135, 12-13.

Toneelbespreking van James Radgrave, The Aspern papers en Bertold Brecht, Arturo Ui door Arnhemse Toneelgroep Theater.

Anti-snoopopathische literatuur, 31-01-1962, 139, 9-10.

Het snoopopatische effect, d.w.z. de gebrekkige informatie van de auteur aan de lezer, welke de lezer met conventies te lijf gaat, in het werk van Stephan Butler Leacock en Wladimir Nabokov.

Shakespeare's menselijk ideaal. Hendrik IV bij de Haagse Comedie, 14-02-1962, 141, 8-10.

Bespreking van Shakespeare, Hendrik IV door de Haagse Comedie.

Toneelvoorstellingen, 21-02-1962, 142, 13.

Nederlandse Comedie: Schakespeare, Midsummernightdream; De Haagsche Comedie: Het prieel; Anouilh, Arme Bitos; Somerset Maugham, Home and Beauty; Shelagh Delaney, A taste of Honey; Shakespeare, Hendrik IV; Esmoreit en Het esbatement van den Visscher. Rotterdams Toneel: René de Obaldia, Jenuzië; Robert Bolt, Mooie Thomas; Tennessee Williams, Kwestie van aanpassen; Sofocles, Oidipous; Camoletti, Boeing-Boeing; Rostand, Cyrano de Bergerac. Toneelgroep Theater: Lilian Hellman, Speelgoed op zolder; Topaze; Henry James, The Aspern papers; Brecht, Arturo Ui; Tankred Drost, Voor de grote muur; Tsjechow, De Bruiloft. Vervolg H. van den Bergh, 143, 14.

Toneelvoorstellingen, 28-02-1962, 143, 14.

Eerste deel H. van den Bergh, 142, 13. Toneelgroep Ensemble: Chayefsky, De tiende man; Curt Goetz, Dwaas; Ingeborg; een vrije dag; Een hoed vol; Shaw, Heartbreak-House. Toneelgroep Centrum: Robert Thomas, Acht vrouwen; Jack Pullmann, Echo van het verleden; Regnard, De universele Erfgenaam; O'Casey, De Duivelshaan; Pinter, Het verjaardagsfeest. Toneelgezelschap Studio: Jan Staal, Verkeerd begin; Racine, Les Plaideurs. De Nieuwe Komedie: George Schéhadé, Zeereis; Hooft, Warenar.

Economie in de dramatiek, 07-03-1962, 144, 13-14.

Toneelbespreking van Strindberg, De Vader door Haagsche Comedie.

Een Sartriaans melodrama, 14-03-1962, 145, 14-16.

Toneelbespreking van Sartre, Les séquestrés d'Altona door Nederlandse Comedie.

Simpelmannetjes van overzee, 04-04-1962, 148, 8-10.

Toneelbesprekingen van The devil's Advocate door Theater en Sweet Bird of Youth door Nederlandse Comedie.

Culturele moordaanslagen, 11-04-1962, 149, 15-16.

Verzameling fouten in vertalingen uit het Frans door Victor van Vriesland (Jean Racine, Les Plaideurs) en Frans Nord (Jean Giraudoux, Pour Lucrèce).

G.K. van het Reve's dramatische eersteling, 26-04-1962, 151, 15-16.

Toneelbespreking van Gerard Reve, Commissaris Fennedy door het Rotterdams Toneel.

Autografische romans, 03-05-1962, 152, 9-12.

Boekbespreking van Remco Campert, Het leven is verrukkulluk (1961) en Hans Andreus, Valentijn (1960).

Drie zomerzotheden, 16-05-1962, 154, 10-11.

Toneelbespreking van Luïsa treves, Om Nausikaa door Ensemble; Goldoni, De Leugenaar door Theater en François Billetdoux, Va donc chez Torpe door De Nederlanse Comedie.

Morsdood experiment bij 'Living Theatre', 30-05-1962, 156, 13-15.

Voorstelling door 'the Living Theatre' uit New York van Jack Gelber, The Connection.

Dope op het plein, 04-07-1962, 161, 15-16.

Bespreking van Simon Vinkenoog, Hoogseizoen (1962).

Vóór een anti-antisemiet, 11-07-1962, 162, 11-13.

Toneelbespreking van Max Frisch, Andorra door de Nederlandse Comedie.

Het Festival-toneel, 18-07-1962, 163, 11-12.

Over de vreemtalige toneelvoorstellingen op het Holland-Festival.

Mime, pantomime en imitatie, 15-08-1962, 167, 9-11.

Bespreking van de mime en pantomime in de maand juli, m.n. Marceau en Rob van Reyn.

Ongezond amateurisme, 29-08-1962, 169, 10-11.

Bespreking van de musical Mensen, Hee mensen door Centrum.

Den Haag is weer best, 12-09-1962, 171, 13-14.

Toneelbespreking van Tirso de Molina, Don Gil met de groene broek en Ustinov, Photo Finish door de Haagsche Comedie.

Shakespeare's horizontale analyse, 26-09-1962, 173, 11-12.

Toneelbespreking van Shakespeare, As you like it door Ensemble.

Brecht en de vrije wetenschap, 10-10-1962, 175, 14-16.

Toneelbespreking van Brecht, Lebens des Galilei door de Nederlandse Comedie.

Beckett nadert nulpunt, 24-10-1962, 177, 14-15.

Toneelbespreking van Beckett, Happy days door Studio.

Spit cabaret, 07-11-1962, 179, 9.

Rubriek: Korte commentaren. Van studenten in café Cantien in Amsterdam; Harry Geelen; Marius Aalders.

Een boek als een biljartbal, 14-11-1962, 180, 12-13.

Bespreking van Adriaan van der Veen, De boze vrienden (1962).

Verkeer-d, 28-11-1962, 182, 10/12.

Rubriek: Korte commentaren. Verkeer: auto's, voetgangers en parkeren.

Eerste helft van toneelseizoen, 06-12-1962, 183, 10-11.

Haagsche Comedie: Tirso de Molina, Don Gil met de groene broek; Ustinov, Eindsprint; Anouilh, De grot; O'Neill, Tocht naar het duister; Brecht, Schweyk in de tweede wereldoorlog. De Nederlandse Comedie: Brecht, Galileo Galilei; Graham Green, De lankmoedige minnaar. Het Nieuw Rotterdams Toneel: Arnold Wesker, De keuken; George Ross en Campbell Singer, Een bitter uurtje; Tennesee Williams, Nacht van de leguaan; Arthur W. Pinero, De magistraat; O'Neill, Hughie. Theater (Arnhem): Musical Voor engelen geen automaten; George Baston, Beau rivage; Jan Staal, Verlos ons van den boze. Zie H. van den Bergh, 185, 22-23.

Eerste helft van het toneelseizoen (II), 19-12-1962, 185, 22-23.

Ensemble: Robert Thomas, De duivel hale ze; Shakespeare, As you like it; Galgenhumor. Centrum: Philip Mackie, Moordkans; Achard, Driemaal koekoek; Jean Genet, De meiden. Studio: Paul Rodenko, Harten 2, harten 3; Manuel van Loggem, Jeugdproces; Arnold Wester, Planten zonder wortels; Samuel Beckett, Gelukkige dagen; Jack gelber, de appel. De Nieuwe Comedie: Marieken van Nieumegen; Pieter Langendijk, Don Quichot op de bruiloft van Kamacho; Synge, De held van het westen. Zie H. van den Bergh, 183, 10-11.

De Scharoff-mythe, 17-01-1963, 186, 32-33.

Toneelbespreking van een voorpremière van Toergenjew, Een maand op het land door 'Ensemble'.

Meer subsidie voor schrijvers, februari 1963, 187, 33.

Antwoord op drie vragen van de redactie inzake de verhoging van de subsidie voor schrijvers.

Toneelvoorstellingen sinds december 1962, februari 1963, 187, 46-47.

De Nederlandse Comedie: Vondel, Gysbrecht van Aemstel; Wat u maar wilt; Hugo Claus, De dans van de reiger. De Haagsche Comedie: Christopher Fry, Venus bespied. Het Nieuw Rotterdams Toneel: Shakespeare, Kimbelin; Medea; Het damesorkest. Ensemble: Toergenjew, Een maand op het land; Huygens, Trijntje Cornelis. Arnhems Theater: Ronald Dubillard, We zullen wel zien; Koningin Elizabeth. Studio: Billy Liar. Centrum: Pinter, De Collectie; Een beetje pijn; Günter Grass, De boze kok; Maribel.

Een expert over De Perzen, april 1963, 189, 31-32.

N.a.v. J.P. Guépin, 188, 39-40. Antwoord J.P. Guépin, 189, 32.

Toneelvoorstellingen, april 1963, 189, 46-47.

Nederlandse Comedie: Jean Kerr, Mary Mary; Golidini, I Rusteghi; De vrouwen van Troje. Haagse Comedie: C.P. Snow, De zaak Howard; Oh Dad, poor Dad, Mamma's hung you in the Closet and I'm feelin' so Sad. Rotterdam; Siegfried Lez, Niemand van ons; Het sein staat op moord. Theater: Romeo en Jeannette; Ibsen, Rosmersholm. Studio: Böll, Een slok aarde. Centrum: Lessing, Nathan de Wijze; Ensemble: Pirandello, Hendrik IV.

Na het toneelseizoen, juli-augustus 1963, 192-193, 42-43.

Overzicht van het toneelseizoen 1962-1963. Haagsche Comedie, De Nederlandse Comedie, Nieuw Rotterdams Toneel, Ensemble, Theater, Centrum, Studio, Nieuwe Comedie; over overheidssubsidie.

Het toneelbedrijf is weer op gang, oktober 1963, 195, 36-37.

Nederlandse Comedie: Roger Vitrac, Victor ou les enfants au pouvoir; Tirso de Molina, De schuchtere aan het hof. Haagsche Comedie: Dit Voyageur sans bagage, Noel Coward, Quadrille; Marcel Aymé, Les Maxibules. Nieuw Rotterdams Toneel: Michel André, Een veilig stekkie; Chrales Dyer, Ratel van een simpel man; Jean Cau, De Parachutisten. Ensemble: Reinhard Raffalt, Der nachfolger; Bréal, Het grote oor. Theater: Luitenant Tenant; Leonard Spiegelgass, O hee, de lucht valt naar benee. Centrum: Philipe Levene, Kill two birds. Studio: Maurice Clavel, Alles was zwart in de zon. Nieuwe Comedie: De Ghelderode, De rondgang van de Maaier Makaber.

Werkelijkheid en zinloos feit, november 1963, 196, 47-48.

N.a.v. J.J. Voskuil, Bij nader inzien (1963).

Voortgezette balans, december 1963, 197, 38-39.

De Haagsche Comedie: Shakespeare, Macbeth; Nederlandse Comedie, Antonius, Cleopatra, Strindberg, Freule Julie en Heijermans, Op hoop van zegen; Nieuw Rotterdams Toneel: Shakespeare, Julius Caesar; De Tijger en Murray Schisgal, De Typiste; Theater: Max Frisch, Don Juan of de liefde voor de wiskunde en Jan Staal, Terug naar Warschau; Centrum: De Peyret-Chappuis, Judith en Sartre, Huis-Clos; Nieuwe Comedie: Vasantasena; Studio: Jan Wolkers, De Babel, Audiberti, Appeltje-Appeltje en H. Heijermans, De wijze kater.

Nieuwe premières bij de acht gezelschappen, januari 1964, 198, 44-45.

Nederlandse Comedie: Vondel, Gijsbrecht van Aemstel en Ionesco, De Koning sterft. De Haagsche Comedie: Peter Schaffer, Horen en Zien; Fry, The dark is light enough. Nieuw Rotterdams Toneel: Kiss me Kate en Shaw, Arms and the Man. Centrum: Anouilh, Dievenbal. Theather: Albert Husson, Claudius; Spooksonate en Strindberg, Schuldeisers. Ensemble: Hugh Leonard, Poker Session. De Nieuwe Comedie: De knecht van Twee Meesters.

Muriël. De jongste film van Resnais, februari 1964, 199, 46-47.

Filmbespreking van Resnais, Muriël.

Nieuwe premieres, maart 1964, 200, 44-45.

Haagsche Comedie: Shakespeare, Othello en Shaw, Mesailleance. Nederlandse Comedie: Edward Albee, Wie is bang voor Virginia Woolf en Molnar, Sprookje van de Wolf. Nieuw Rotterdams Toneel: Herman Heijermans, Schakels en Roddels en Fijne Vijgen. Ensemble: Sjarow, De Klaploper en Heijermans, Robert en Bertram en Comp. Centrum: Goethe, Iphigeneia in Taurië en James Saunders, Volgende keer zing ik 't wel. Studio: Heijermans, Wijze Kater; Frenkel Frank, Pas op dat je geen woord zegt; Brent Bezemer, De Schaft en De Zwanen en Henk Sparreboom, De Stenen Salomo. Nieuwe Comedie: What's in a name Shakespeare-cocktail.

Het systeem Peter Vos, april 1964, 201, 16.

Rubriek: Korte commentaren. Omslag van het 200ste nummer van Hollands Maandblad door Peter Vos.

Het systeem Erik Vos, april 1964, 201, 16.

Rubriek: Korte commentaren. De werkwijze van regisseur Erik Vos.

De laatste loodjes van het toneelseizoen, mei 1964, 202, 38-39.

Nederlandse Comedie: Molnar, Het sprookje van de wolf. Haagsche Comedie: Shaw, Mesaillance. Rotterdams Toneel: André Roussin, La Mamma. Theater: Jan Christiaens, Een vredesduif braden. Nieuwe Comedie: Shakespeare, Leer om leer en Het spel der vergissingen. Studio: Frenkel Frank, Spinoza en Boris Vivan, Les batisseurs d'empire ou le schmurz.

Eerste vruchten van de nieuwe toneeloogst '64-'65, oktober 1964, 207, 38-39.

Haagsche Comedie: Marcel Aymé, Clérambard; Fernando de Royas, La Celestina; Gorki, Kinderen van de zon. Nieuw Rotterdams Toneel: Neil Simons, Barefoot in the Park en Goethe, Faust I. Theater: J.P. Donleavy, Sprookjes van New-York; Kretsjinski's huwelijk en Stop the world-I want to get off. Nederlandse Comedie: Brendan Behans, De Man van Morgen en Iris Murdoch, Het afgehouwen Hoofd. Ensemble: Pirandello, Het leven dat ik je gaf en Beaumarchias, De bruiloft van Figaro. Centrum: Mies Bouhuys, Het Spaanse Riet en Sartre, La Putain respectueuse. Studio: Georges Schéadé, Viooltjes; Genet, Cel en Becket, Spel. De Nieuwe Comedie: Becket, Fin de Partie en Kafka, De Aap.

Balans van toneelseizoen, mei 1965, 214, 38-40.

Nederlandse Comedie: Brendan Behan, De man van morgen; Iris Murdoch, A severed head; John Osborne, Omzien in wrok; Schiller, Maria Stuart; Bredero, Moortje en Brecht, De Driestuiversopera. Haagsche Comedie: Marcel Aymé, Clerambard; Fernando de Rojas, La Celestina; Gorki, Kinderen van de zon; Miller, After the fall; Shakespeare, King Lear; Feydeau, De methode Ribadier; George Farquhar, The beaux stratagem; Anouilh, Ardèle; Johan van Oldenbarnevelt en Shaw, Candida. Nieuw Rotterdams Toneel: Neil Simon, Barefoot in the park; Goethe, Faust I; Anouilh, Gasten op het kasteel; Vercors, Zoo; Sardou, Madame sans-gene; Ionesco, Delire a deux; Miller, Incident at Vichy; O'Neill, Rouw past Elektra en Levene, Obsessie.

Vervolg balans van toneelseizoen, juni 1965, 215, 37-39.

Toneelgroep Ensemble: Pirandello, Het leven dat ik je gaf; Beaumarchais, De bruiloft van Figaro Herb Gardner, Duizend clowns; Sjarof, De meeuw; Luisa Treves, Oh what a lovely war; Hauptmann, Voerman Henschel. Theater: J.P. Donleavy, Sprookjes uit New-York; Stop the world, I want to gett off; Jarry, Uburleske; H. Heijermans, Eva Bonheur; Pirandello, Zes personages op zoek naar een schrijver; Hasek, De avonturen van de brave soldaat Svejk; Strindberg, Pasen en De sterkste. Studio: Georges Schéhadé, Viooltjes; Genet, Cel; Becket, Spel; J.P. Donleavy, Rosse Bietser; Ionesco, De kale zangeres; Albee, De droom van Amerika; Camus, De rechtvaardigen; Lodewijk de Boer, Het gat en Sybren Polet, De koning komt voorbij.

Malaise bij de komedie, juni-juli 1967, 237, 30-32.

Over de huidige crisissituatie in het toneelbestel.

Vier brieven over toneel, december 1983, 433, 3-15.

I.s.m. Gerardjan Rijnders. Uitgangspunt is Rijnders' voorstelling van Tsjechow, Drie zusters (1900). Rijnders verdedigt zijn opvatting dat de fantasten telkens met nieuwe tekens toneel moeten maken, terwijl Van den Bergh een meer traditionele opvatting huldigt. Beslaat de periode 30 mei 1983 tot 21 november 1983.

Vestdijk en het komische, juni-juli 1999, 619-620, 25-30.

Over de humoristische eigenschappen van Vestdijks schrijversschap.

Gebiedsuitbreiding, mei 2009, 738, 30-31.

Over de uitbreiding van Nederland met drie overzeese speciale gemeenten Bonaire, Sint-Eustatius en Saba.

Kunstpopulisme, juni-juli 2009, 739-740, 56-59.

Over Ivo van Hoves 'Antonioni-project' in de Amsterdamse Stadsschouwburg.

Goddelijke aardsheid. Over de poëtica van Leo Vroman, april 2014, 797, 31-33.

Van den Bergh (1932-2011) schreef vlak voor zijn overlijden een vroegtijdig en ongepubliceerd In Memoriam voor de door hem bewonderde Leo Vroman. Met dank aan Thomas van den Bergh wordt het in iets gewijzigde vorm afgedrukt.

Bergsma, Ad

Leven als God in Frankrijk. Een psychologische theorie over de kwaliteit van het bestaan, juni-juli 1991, 523-[524], 37-41.

Wanneer het individu er daadwerkelijk in slaagt greep op zijn eigen leven uit te oefenen en dus zijn belangen kan verdedigen, heeft hij een goede kwaliteit van het bestaan.

Berkelaar, Wim

‘Zooveel aandacht en lof’. De vriendschap tussen Pieter Geyl en Loe de Jong, november 2005, 696, 3-11.

Over het contact tussen de historici Pieter Geyl en Lou de Jong in de periode van 1953 tot 1966.

Bernlef, J.

Pseudoniem van H.J. Marsman.

Bersee, Thomas (1957)

Een vergeten grondlegger: De herontdekking van Carter G. Woodson, mei 1995, 570, 31-36.

Over het leven en werk van deze zwarte Amerikaanse historicus.

Sociologen in het getto. Notities bij een eeuw wetenschappelijk onderzoek, januari 1997, 590, 17-25.

Over sociologisch onderzoek naar het fenomeen getto, dat niets aan het proces van urbane ontbinding heeft kunnen veranderen. W.E.B. Dubios, The Philidephia Negro: A Social Study (1899), Gunnar Myrdal, An American Dilemma (1944) en W.J. Wilson, Whem Work Disappears: The World of the New Urban Poor (1996).

Broedertwist in het beloofde land. Zwarten en joden in de Verenigde Staten, januari 1998, 602, 3-14.

De geschiedenis van de relatie tussen het joodse en het zwarte volksdeel in de Verenigde Staten, welke zich beweegt tussen solidariteit naar verachting.

Foute negers in mijn vaders huis, januari 1999, 614, 3-14.

Over de cultuurkloof tussen zwarte Amerikanen en Afrikanen; rassenrelaties; Afrocentrisme.

'A nigga man ain't shit': Over de verliezers in het multiculturele drama, februari 2002, 651, 11-17.

De teloorgang van de zwarte man in de Amerikaanse samenleving.

Een zwarte penis als trofee. Aard en functie van lynchings in Amerika, december 2003, 673, 3-11.

Heksen en terroristen. Amerika en de duivelse vijand, januari 2005, 686, 8-19.

De heksenprocessen in Salem in 1692 en de vergelijking met gelijksoortige massahysterie in de Verenigde Staten na die tijd.

Moorden voor de goed zaak. Een Heilige Oorlog op Amerikaanse bodem, februari 2006, 699, 14-23.

Over de strijder tegen de slavernij John Brown, die na een overval in Harpers Ferry op een wapenarsenaal in 1859 ter dood werd veroordeeld.

Gods land voor een dildo: Pocahontas en de verjaardag van de VS, februari 2007, 711, 39-49.

Over Pocachontasmythe n.a.v. de 400ste verjaardag van de stichting van Jamestown (Virginia, in 1807), de eerste permanente Britse aanwezigheid in de Verenigde Staten.

'You are no Abe!': Elke Amerikaanse president wil de nieuwe Lincoln zijn, april 2008, 725, 10-20.

Over de Amerikaanse presidentsverkiezingen 2008. John McCain en Barack Obama.

Custer & Obama, mei 2010, 750, 30-37.

De film Avatar als hervertelling van de slag bij Little Bighorn waarbij het 7de Calvarieregiment o.l.v. G.A. Custer in 1876 een bloedige nederlaag leed tegen een Indianen-coalitie.

Don't remember the Alamo! Moedwil, misverstand & cultuurbotsing in Amerika, januari 2011, 758, 3-13.

De mythe van de val van de Amerikaanse missiepost Alamo op 6 maart 1836.

Tussen God en Darwin. Amerika's lange en vuile oorlog tegen zichzelf, februari 2013, 782 [783], 3-15.

'De eeuwigdurende slag om de evolutietheorie' in de Verenigde Staten.

De eerste '9/11'. Amerikaans terrorisme op zoek naar verzoening, november 2013, 792, 11-22.

Drie oorlogen en een bloedbad. Schuld, boete & verkiezingen in de Verenigde Staten, oktober 2015, 815, 7-16.

Over de Onafhankelijksoorlog, de Burgeroorlog en de frontier-oorlog tegen Mexico en de volkerenmoord op de indianen met name The Sand Creek Massacre.

Een slavenhouder aan de muur. De politieke iconografie van Donald Trump, mei 2017, 834, 5-14. Over politiek beladen standbeelden en schilderijen.

De tranen van een prinses. Het drama van 40 jaar alfabetiseringsbeleid, november 2017, 840, 39-48.

Bienfait, H.F.

Betekenen 'links' en 'rechts' nog iets?, november 1993, 552, 3-7.

Over de springlevende betekenis van de begrippen 'links' en 'rechts' in de politiek.

Bier, Martin

Tegen de causaliteit-en over de oorzaak ervan, juli-augustus 1988, 488-489, 3-9.

Over het begrip causaliteit in de Westerse samenleving. Met figuren van de auteur, 4, 5 en 7. Reactie F.A. Muller, 491, 36-43.

Biersma, Rob

Naar een open stelsel, november-december 1986, 468-469, 59-64.

Thema: het karakter van de universiteit. Over de universiteiten in Amerika; Concurrerende universiteiten-wat zou er eigenlijk op tegen zijn wanneer concurrentie ook in Nederland werd toegestaan?

De afkeer van wetenschap en techniek, juli-augustus 1989, 500-501, 27-30.

Thema: Voor en tegen Nederland. Het nadeel van Nederland is de afkeer van wetenschap en techniek, de monocultuur van ethisch bevlogen dominees-kinderen en sociologen. Met grafiek, 30.

Biesheuvel, J.M.A. (1939-2020)

Een gezellige kachel, december 1990, 517, 39-41.

Herinneringen aan K.L. Poll.

Brieven aan K.L. Poll, december 2001, 649, 9-15.

Selectie uit tussen 1964 en 1983 aan K.L. Poll geschreven brieven.

In memoriam J.M.A. Biesheuvel, augustus-september 2020, 873/874, 3.

Bína, Vladimir

Een kleinsteedse muze, september 1994, 562, 15-18.

Over leven en werk van de componist Leoš Janá_ek.

Bindervoet, Erik

Laster en hetze, april-mei 1986, 461-462, 18-26.

I.s.m. Robbert-Jan Henkes. Reactie op G. van der List, 457, 16-22. Naschrift G. van der List, 27-28, waarop een reactie van Ole Bouman, 466, 38-42.

James Joyce Ulysses, juni 1986, 463, 22-27.

I.s.m. Robbert-Jan Henkes. Satirische tekst m.b.t. de steeds toenemende Joyce 'esseejistiek'.

De tijd waarin wij leven. Open brief aan Jos van Kemenade, september 1986, 466, 3-9.

I.s.m. Robbert-Jan Henkes. Satirische brieven en pamfletten als schets van de situatie op de universiteit. Verwijzing naar G. Boellaard, 457, 3-13. Vervolg E. Bindervoet & R.J. Henkes, 476-477, 13-17.

De tijd waarin wij leven. Open brief aan Jos van Kemenade-2, oktober 1986, 467, 23-29.

I.s.m. Robbert-Jan Henkes. Vervolg E. Bindervoet & R.J. Henkes, 476-477, 13-17.

Postmodernisme-ja of nee? Een discussiestuk, november-december 1986, 468-469, 70-74.

I.s.m. Robbert-Jan Henkes. Over de houding van postmodernisten t.o.v. het kunstwerk en het publiek, n.a.v. een discussieavondje met o.a. Ole Bouman (van het tijdschrift Beeld), Ruud Kaulingfreks (filosoof).

Op weg naar een andere wereld, februari 1987, 471, 36-42.

I.s.m. Robbert-Jan Henkes. Ironische afrekening met H. van Galen Last n.a.v. diens De spoken van W. F. Hermans (1986).

De ondergang van het geschreefde woord. Anton Wachtersromans bij de journalisten, juli-augustus 1987, 476-477, 13-17.

I.s.m. Robbert-Jan Henkes. Humoristische afrekening met het journalistiek en een aantal tijdschriften. Vervolg op E. Bindervoet & R.J. Henkes, 467, 23-29 en 466, 3-9.

Hoe kennen wij ons Bommeltje?, oktober 1987, 479, 43-49.

I.s.m. Robbert-Jan Henkes. Humoristisch bedoelde aanval op B. Bommeljé 470, 12-15 en 476-477, 28-29. Ook F. de Jong Edz, 474-475, 40-41.

Arthur Schopenhauers jonge jaren, maart 1988, 484, 11-16.

I.s.m. Robbert-Jan Henkes. Over de jeugd van Arthur Schopenhauer, n.a.v. zijn biograaf Safranski.

Willen schijnen, oktober 1988, 491, 12-20.

I.s.m. Robbert-Jan Henkes. Over De Gids n.a.v. het 150-jarig bestaan en het bijzonder nummer o.d.t. 'Nederland' (1987, 2-3). Het echte en het valse in kunst en wetenschap.

Over de vrijheid van de wil, september 1989, 502, 19-20.

I.s.m. Robbert-Jan Henkes. Ironisch gesprek over het filosofisch probleem dat de wil vrij is, maar de mens niet.

Eerste zinnen, laatste zinnen, oktober 1995, 575, 33-40.

I.s.m. Robbert-Jan Henkes. De gebrekkige eerste zinnen van de Nederlandse romans: Connie Palmen, De vriendschap (1995); Thomas Rosenboom, Gewassen vlees; A.F.Th. van der Heijden, Asbestemming (1995); P.F. Thomése, Heldenjaren; Ad ten Bosch, Nachtwind; Rascha Peper, Ricos vleugels; Nelleke Noordervliet, De naam van de vader; Stefan Hertmans, Naar Merelbeke; Hannes Meinkema, Dora. een geschiedenis; Arjan Witte, Rode zeep; Kees van Beijnum, Dichter op de Zeedijk; Jan Ipema, Het naoorlogse web der kameraden; Renate Dorrestein, Een sterke man; Kees Quirijns, Maanheuvel; Tessa de Loo, De tweeling; Peter van der Klugt, Een zinderende avond; Etienne van Heerden, De stoetmeester; Frithjof Foelkel, Onder de pannen; Anna Enquist, Het meesterstuk; Willem van Toorn, Het verhaal van een middag; Fleur Bourgonje, Onderstroom; Henke Koning, De dans om de veer; Nicolaas Matsier, Gesloten huis; Adriaan van Dis, Indische duinen; Leon de Winter, Serenade; Menno van Beekum, Het Jakobson-complex; Marie Kessel, De god met gouden ballen; Simon Bottema, De rectrix.

Bindervoet, Erik, 'O papa, papa!', mei 1998, 606, 20-22.

I.s.m. Robbert-Jan Henkes. Met redactionele inleiding, mei 1998, 606, 17. Zie ook Reacties: M. Doorman, 603, 11-12; H. Ree, 604, 18-19; F.A. Muller, 606, 17-20; H. Mooij, 606, 22-23. Zie ook Filosofie Magazine.

Over de eigen naam van de oorwurm, augustus-september 2001, 645-646, 27-30.

I.s.m. Robert-Jan Henkes. Over het vertalen van eigennamen in James Joyce's 'Finnegans wake'.

De Wakeaanse woordspeling. Een pijp is een stok is een colt is een hek is een kist, augustus-september 2003, 669-670, 24-29.

I.s.m. Robert-Jan Henkes. Waarom is James Joyce, Finnigans Wake zo'n moeilijk boek?

Yesterday tot vandaag, november 2003, 672, 35-41.

I.s.m. Robert-Jan Henkes. Verschillende Nederlandse vertalingen van de Beatles-hit 'Yesterday', met tot slot de versie van de auteurs.

Bitremieux, C.

Schrijven langs het schrikdraad, 01-11-1961, 129, 11-12.

Bespreking van A.L. Schneiders, Langs het schrikdraad (1961).

Nathalie Sarraute en 'le Planétarium', 16-12-1959, 31, 11-13.

Bespreking van Nathalie Sarraute, Le Planétarium (1959).

Mama, kijk, zonder handen!, 10-02-1960, 39, 9-11.

Bespreking van Hugo Claus, Mama, kijk, zonder handen! (1959).

Kind van straat en kroeg, 18-05-1960, 53, 13-15.

Serie: Van oude boeken. Willem Elsschot, Verzen (1934).

Van lente, de dingen die voorbijgaan, 07-09-1960, 69, 12-14.

Serie: Van oude boeken. Stijn Streuvels, Lenteleven (1899).

Stuiveling over Elsschot, 14-09-1960, 70, 11-12.

Bespreking van Garmt Stuiveling, Willem Elsschot (1959).

Made in Belgium, 19-10-1960, 75, 13-14.

Bespreking van Karel Jonckheere, Gemini (1960), bloemlezing van Belgische poëzie.

Bedenkingen na het Afscheid, 25-01-1961, 89, 15-16.

Bespreking van Ivo Michiels, Het Afscheid (1957), herdrukt als literaire reuzenpocket bij De Bezige Bij.

Het kryptisch huwelijk, 26-07-1961, 115, 15-16.

Bespreking van Gerrit Achterberg, Cryptogamen 4 (1961).

Dat éne boek. Over Willem Brakman, 03-05-1962, 152, 13-14.

Boekbespreking van Willem Brakman, Een Winterreis (1961), Die Ene Mens (1961) en De Weg naar Huis (1962).

Bleumink, E.

De kwetsbare universiteit, november-december 1986, 468-469, 47-49.

Thema: het karakter van de universiteit. Een opgave voor de geesteswetenschappen is het vinden van een vruchtbare synthese tussen vorming en de opleiding voor beroep of wetenschappelijke carrière en de noodzaak van interdisciplinaire samenwerking voor moeilijke problemen.

Blokker, Jan

Satire na de dood van Satire, oktober 1967, 239, 3-5.

Over de angst voor, de aard van en uitingen van satire.

De locomotief rijdt, februari 1968, 243, 39-42.

Kan het onderscheid tussen de documentaire (school Lumière) en de speelfilm (school Méliès) nog langer gehanteerd worden?; Jean-Luc Godard

Film is het mooi maken van vulgaire dingen, maart 1968, 244, 32-34.

N.a.v. de film Scarlet Empress (Josef von Sternberg) een beschouwing over de vulgaire kant van de cinema, een oordeel dat Menno ter Braak nooit in zijn beschouwingen heeft willen betrekken.

Blokland, Hans

Socialistische cultuurpolitiek. Een onderzoek naar een fundament, januari 1988, 482, 12-24.

Redenen voor de theoriearmoede en politieke impotentie, alsmede een remedie; waarderelativisme in het naoorlogse denken.

Socialistische cultuurpolitiek (2), februari 1988, 483, 15-18/20-23.

Over Yvonne van Baarle, De kunst van het socialisme (1982). Beschouwingen over kunst- en cultuurbeleid, betoogt dat een voorkeur voor bepaalde waarden en normen zich met wetenschappelijk verantwoorde argumenten laat verdedigen.

Bo.

Rassendiscriminatie, 13-09-1961, 122, 10.

Volledige naam onbekend. Rubriek: Korte commentaren. Confrontatie tussen Twentse jongeren en Italiaanse en Spaanse gastarbeiders.

Böcker, B.F.N.

De ondeelbare vrijheid, 16-08-1959, 15, 7-8.

Reactie op J. Eijkelboom, 12, 3-5 inzake de doorbraak tussen socialisme en liberalisme, en de Telegraaf.

Bodde, Wim

Het Actusgeheim onthuld, april 1970, 269, 11-18.

I.s.m. Philippe Boucher. Over ontgroening van het Groninger Studentencorps 'Vindicat Atque Polit' 1969 op voet van gelijkheid. Eerder gepubliceerd in het Groninger studentenblad DCC, 43 (1970) 14.

Boef, August Hans den

De fictionele ondergangen van de Titanic. Of Suske en Wiske en het Zinkende Zeekasteel, juni-juli 1998, 607-608, 43-50.

Over de verwerking van de ondergang van de Titanic in gedichten, romans, thrillers, studies, documentaires, stripverhalen, muziekstukken en speelfilms. Receptiegeschiedenis.

Journalistiek in Kosovo, november 1999, 624, 27-28.

Rubriek: Aan de ene kant. Over de bundel reportages Kosovo; verslag van een oorlog van Michel Maas.

Pessoa als personage, december 2001, 649, 22-27.

De Portugese schrijver Fernando António Nogueira de Seabra Pessoa (1888-1935) als romanfiguur in het werk van mediterrane schrijvers als José Saramago, Antonio Tabucchi en Eric Lambé.

Boeke, Enno

Sluiten celibaat en erotiek elkaar uit?, augustus-september 1993, 549-550, 10-15.

De conclusies van de nieuwe versie van Hoogte en diepte; bijbelse symboliek van dualisme en kringloop (1969) van belang zijnde voor de cultuur en de bijbelvertalers. Met eigen illustratie: embleem van het Vaticaan, 15. Zie E. Boeke, 553, 12-15.

De mythologische denkwijze, december 1993, 553, 12-15.

Een nieuw artikel ter verheldering en afronding van E. Boeke, 549-550, 10-15. Over mythologische beeldentaal, licht en duisternis, de tijd van de vrouw, erotiek en passie, met verwijzing naar Leo Steinberg, The sexuality of Christ in renaissance art and in modern oblivion (1983).

Boelaars, Bert (1952)
De strijd des levens. Hoe Gerard Reve inspiratie vond bij Alphonse Daudet, juni-juli 2014, 799-800, 51-54.

Reve's geheime zoon, februari 2015, 807, 46-49.

De vriendschap tussen Gerard Reve en zijn 'geheime zoon' Rijkjan Sikkel.

Boeles, Pieter (1942)

Het persbureau en het verdriet, november 2018, 852, 7-12.

Dries van Agt, de Drie van Breda, de ontreddering, en ik

Boellaard, George

Open brief aan mijn werkgroep, december 1985, 457, 3-11/13.

Over geschiedwetenschap.

Conservatief en ironisch. De politieke opvattingen van Thomas Mann, april 1987, 473, 18-26.

Over de invloed van diens familiale achtergrond, van Arthur Schopenhauer en over diens houding t.o.v. het Deutschtum in W.O. I en erna tot 1933.

Boer, A.A. de

Pleidooi voor popularisering, 12-09-1962, 171, 1-3.

Van wetenschappelijke teksten; vulgarisatie.

Weten en regeren, januari 1965, 210, 3-7.

Over de rol van de Engelse exacte wetenschap in de tweede wereldoorlog, rond de personen Lord Cherwell en Henry Tizard, met name via teksten van C.P. Snow.

Marxisme-Uylinisme. Of met de paardesprong links-voorwaarts, oktober 1966, 229, 13-16.

De relatie tussen de neiging naar links en een moderne industriepolitiek gebaseerd op prognostiek en indicatieve programmering is in gevaar.

De Nieuwe Katechismus: ontstellend en onthutsend, juni-juli 1969, 259-260, 52.

Waarom de nieuwe Rooms katholieke Katechismus ontstellend en onthullend tegelijk is.

Wat willen de Arabieren nu eigenlijk?, december 1973, 313, 14-16.

Reactie op J. Brugman, 312, 10-15 en antwoord van J. Brugman, 313, 15-16.

Boer, Julius de

Rjocht en Sljocht, 14-02-1962, 141, 12.

Over de vertaling van een Fries gezegde in Slauerhoff, Autobiografisch Grafschrift. Reactie H.W. Feltkamp, 143, 11.

Boer, Merijn de (1982)

Brief uit Belgrado, maart 2019, 856, 3-12.

Verslag van het Kikinda Short Story (schrijvers)festival in Servië, 2013

Deze maand, februari 2020, 867, 2.

Over bibliofilie en boeken wegdoen

Dumbo, maart 2021, 880, 3-9.

Reflectie op de vergeefse poging van de auteur om een roman te schrijven over zijn verblijf in de Newyorkse wijk Dumbo.

Boersma, J.M.

Censuur I, 08-08-1962, 166, 11-12.

Onder pseudoniem Alain Teister. Rubriek: Korte commentaren. Censuur van tentoonstellingen: Paul Delvaux in Oostende; Zuid-Afrika.

Meneer Sontrop's hemelvaart, 29-08-1962, 169, 11-13.

Onder pseudoniem Alain Teister. Bespreking van Th. Sontrop, Langzaam kromgroeien (1962). Met gedichten.

Censuur, 05-09-1962, 170, 8-9.

Onder pseudoniem Alain Teister. Rubriek: Korte commentaren. Berichtgeving over het schrijverscongres in Edinburgh.

Het inktspoor van de fabeldichter, 12-12-1962, 184, 12-14.

Onder pseudoniem Alain Teister. Bespreking van Leo Vroman, Fabels nu ze in boekvorm verschijnen (1962).

Tentoonstellingen, mei 1963, 190, 26.

Onder pseudoniem Alain Teister. Gemeentemuseum Den Haag: R.J. Drayer, Aart van den IJssel en Max Gubler; Het Stedelijk Museum Amsterdam: Fernhout en Defesche en Diederen; Boymans van Beuningen: Chabot; Utrecht: kunst uit Pakistan.

Tentoonstellingen, juni 1963, 191, 47.

Onder pseudoniem Alain Teister. Gemeentemuseum Den Haag: Kandinsky en J.A. Sybesma, Wies de Bles, Marijke de Wit, Hans van der Lek, Gubler en Sengai en Couperus; Rijksmuseum Amsterdam: aanwinsten en tekenkunst; Het Stedelijk Museum Amsterdam: Auguste Herbin; Boymans van Beuningen: Chabot; Utrecht: kunst uit Pakistan; Singermuseum Laren: Modernen van toen (1570-1630).

Een luizencahier, juli-augustus 1963, 192-193, 44/46.

Onder pseudoniem Alain Teister. Bespreking/aanprijzing van het eerste Luizencahier van het Utrechtse Grafische Gezelschap. Met een litho 'Zelfportret' van Slachters Keesje, 45.

Tentoonstellingen, juli-augustus 1963, 192-193, 64.

Onder pseudoniem Alain Teister. Rijksmuseum Amsterdam: aanwinsten, hoogtepunten tekenkunst; Stedelijk Museum: Honderdvijftig jaar Nederlandse kunst; Gemeentemuseum Arnhem: Rodin sculpturen; Dordrecht: Nederlandse landschappen uit de 17e eeuw; Gemeentemuseum Den Haag: Kandinsky; 's Hertogenbosch: religieuze voorwerpen; Singermuseum Laren: De modernen van toen (1570-1630); Leiden: uit de verzameling van Paul Brandt; Boymans van Beuningen: Gino Serverini.

Campert, watervlugge bokser, november 1963, 196, 39-42.

Onder pseudoniem Alain Teister. Over het lezen van diverse werken van Remco Campert.

Tentoonstellingen, december 1963, 197, 37.

Onder pseudoniem Alain Teister. Rijksmuseum Amsterdam; leven en werken in Nederland & Kunstenaars en hun ontboezemingen; Gemeentemuseum Arnhem: 150 jaar beeldhouwkunst; Prinsehof Delft: De Hugonoten in Nederland; Van Abbe Museum Eindhoven: Magnum-foto's; Gemeentemuseum Den Haag: Kunst uit Thailand; Museum Meermanno Westreenianum: William Morris op Kelmscott Press; Museum voor Land en Volkenkunde: Wajang en Gamelan, beelden van Bali; Boymans-Van Beuningen: Betoverend steekspel, borduurwerk in Engeland ten tijde van koningin Elisabeth.

Tentoonstellingen, januari 1964, 198, 40.

Onder pseudoniem Alain Teister. Rijksmuseum Amsterdam, Leven en werken in Nederland 1813-1963. Stedelijk Museum, Etienne Martin en Hans Hartung. Ina Broerse, Aat Veldhoen. Prinsehof Delft, de Hugenoten. Gemeentemuseum Den Haag, Kunst uit Thailand en World Press Photo; Alveka, de Denneweg Kunsthandel, Ans Wortel. Singermuseum Laren, Schoonheid uit het nabije Oosten. Rijksmuseum voor Oudheden Leiden, Romeinse mozaïeken uit Tunesië; Centraal Museum Utrecht, Nederlandse opgravingen in Egypte.

Tentoonstellingen, februari 1964, 199, 41.

Onder pseudoniem Alain Teister. Museum Flehite Amersfoort, 15 jaar cavalerie. Stedelijk Museum Amsterdam, Matta, Schöffer en Michaux. Gemeentemuseum Den Haag, Co Westerik. Haagse Congresgebouw, J.J.P. Oud. Kantine van Steendrukkerij de Jong Hilversum, Van Genk. Boymans-Van Beuningen, Kurt Switters.

Voor vieze bibliotheken, februari 1964, 199, 45-46.

Onder pseudoniem Alain Teister. N.a.v. Cornelis Bastiaan Vaandrager, De Avonturen Van Cornelis Bastiaan Vaandrager (1963).

Valse parels, maart 1964, 200, 42.

Onder pseudoniem Alain Teister. Over De Volkskrant, met name een artikel over Les Perles de Vénus door Cor de Groot.

Wij Jan Cremer, mei 1964, 202, 36-37.

Onder pseudoniem Alain Teister. Bespreking van Jan Cremer, Ik Jan Cremer (1964).

Tentoonstellingen, juni 1964, 203, 16.

Onder pseudoniem Alain Teister. Stedelijk Museum Amsterdam, André Masson en Alfred Jensen. Haarlem, nieuw ontdekte Frans Hals. Museum voor Volkenkunde Leiden, Bisonjager en bleekgezicht. Kunstzaal De Reiger Utrecht, Pyke Koch en William D. Kuik.

Tentoonstellingen, juli-augustus 1964, 203-204 [204-205], 54.

Onder pseudoniem Alain Teister. Pop-art in het stedelijk Museum Amsterdam en het Gemeentemuseum Den Haag. Amsterdam, Franse tekeningen in Nederlands bezit. Arnhem, Belgische surrealisten. Dordrecht, Zee-, rivier- en overgezichten uit de 17e eeuw. Frans Hals-museum, Dürer en tijdgenoten. Laren, La belle époque. Rotterdam, De Lusthof der naïeven. Tilburg, Franse wandtapijten.

Herinneringen aan W.D.Kuik, april 1965, 213, 30-31.

Onder pseudoniem Alain Teister.

Campert en een meisje in de mist, maart 1966, 224, 23-24.

Onder pseudoniem Alain Teister. Bespreking van Remco Campert, Het gangstermeisje (1965).

Storm in een glas water, februari 1972, 291, 38.

Onder pseudoniem Alain Teister. N.a.v. de vorm van publikatie van zijn gedichten in nummer 290, 25-27. Met een naschrift van K.L. Poll, 291, 38.

Bokshoorn, Frederik

Pseudoniem van Jacob Roelofs Evenhuis.

Boland, Hans

Geboortegrond van Anna Achmatova, november 1982, 420, 22-24.

Beschouwingen bij het Russische gedicht 'Geboortegrond' van Anna Achmatova, dat in vertaling is opgenomen.

Bolkestein, Frits

Wij bedoelen het goed, juli-augustus 1989, 500-501, 10-14.

Thema: Voor en tegen Nederland. Typering van de Nederlanders als een volk dat niet van poespas houdt en niet autoriteitsgevoelig is, maar wel blijk geeft van een nuchtere schranderheid en sobere bekwaamheid; Nederlands als consensusmaatschappij. Met een foto van Vincent Mentzel, 11.

De overwinning van het liberalisme, februari 1991, 519, 21-25.

Enigszins ingekorte tekst van de lezing over 'Liberalisme en cultuur' in de Beurs te Amsterdam op 9 december 1990. Over het liberalisme en de economie, het onderwijs, de media, de Europese integratie.

Het gezond verstand en de goede mens, juni-juli 1992, 535-536, 7-8.

Thema: Gezond verstand. Drie voorbeelden van sociaal-economisch beleid waarin het gezond verstand ver te zoeken is: de zogenaamde netto/netto-koppeling, doorbetaling tijdens ziekteverzuim en het ontslagrecht.

Wat verenigt conservatieven en socialisten, en scheidt hen van liberalen? Een verkenning, augustus-september 1992, 537-538, 26-30.

Uiteenzetting hoofdzakelijk op basis van de Engelse situatie; Socialisten en conservatieven dragen de collectiviteit hoog in het vaandel. Liberalen willen dat mensen concurrerende individuen worden. Reactie P. Bordewijk, 537-538, 31-33.

Zes mislukkingen, december 1994, 565, 3-8.

Zes voorbeelden van diplomatiek onderhandelen uit eigen ervaring, in relatie gebracht met de kabinetsformatie. Als vertegenwoordiger van Shell in El Salvador (1967), Indonesië (1971) en Iran (1973). Als staatssecretaris van Economische zaken in Genève bij de GATT-conferentie en in Tokio (1982-1989). Als minister van Defensie met de NAVO en andere instanties over de conventionele verdediging van West-Europa.

The pen is mightier than the sword; over de intellectuele wortels van het fascisme, maart 2000, 628, 3-10.

Artikel over de historische complexiteit om tot beter begrip van de interne contradicties van het moderne gedachtegoed te komen, waarin de gemakkelijke verklaring van het facisme genegeerd wordt. Besproken zijn o.a. Marx, dictator Benito Mussolini en auteurs Henri Bergson, Georges Sorel, Filippo Marinetti.

Verstikkende hulp; Afrika klem tussen goede bedoelingen en slechte bestuurders, oktober 2000, 635, 3-10.

Over de schade die Westerse hulp in Afrika heeft aangericht en de kansen ontwikkeling tot stand te brengen.

Afscheid van Ter Braak, december 2000, 637, 25-29.

Démasqué van een intellectueel. Bolkestein beschouwt het niemandsland achter het imago van Ter Braak als tijdloos intellectueel.

'De Natuur, die nooit liegt': Over de radicalisering van de Romantiek, maart 2001, 640, 3-11.

De goedgelovigheid van de 'Sturm-und-Drang'-denkers.
Eenheid of eigenheid: Nationalisme van Fichte tot Finkielkraut, oktober 2001, 647, 22-29.

De nieuwe politieke filosofieën van Kants leerling Johann Gottlieb Fichte, gebundeld als 'Reden an die deutsche Nation' (1808), alom beschouwd als het begin van het moderne nationalisme.

De droom van zuiverheid. Geschiedenis van een begrip, december 2002, 661, 9-14.

Het begrip 'zuiverheid' in historische context.

Cultuur als misverstand: Over de politisering van identiteiten, februari 2004, 675, 3-11.

Over het recht op cultuur en identiteit, maar culturen zelf hebben nooit rechten.

Bommeljé, Bastiaan (1955)

De Muze en narcissus. Kunst in een tijd van esthetische inflatie, maart 1980, 388, 3-12.

Kunstfilosofie en esthetica. De oude kunstcriteria zijn doorzien als ongeldig, in de plaats daarvan gelden maatstaven van contraprestatie.

Privilege en protest. Machtsconflicten in een studentificerende samenleving, augustus-september 1980, 393-394, 13-20.

Over organisatie, status, machtsposities, privileges en prestige in en rond actiegroepen en protestmanifestaties.

Over de totalitaire pest en andere hedendaagse inconveniënten, oktober 1981, 407, 34-36.

N.a.v. I. van der Sluis, 405-406, 3-10. Zie K. van het Reve, 405-406, 11-13; R. Hueting, 407, 36-40; H. Brandt Corstius, 407, 40-41; J.A. Stalpers, 407, 41-44; J.J. Peereboom, 44-46. Antwoord van I. van der Sluis, 408, 42/44-46.

De Historische Narratio, november 1981, 408, 10-13.

N.a.v. F.R. Ankersmit, Narrative Logic. A Semantic Analysis of the Historian's Language (1981).

Een zeer slordig boek, januari 1983, 422, 37-39.

H.W. von der Dunk, De organisatie van het verleden (1982). Met een reactie van E. Jonker, 425, 33 en een antwoord van B. Bommeljé, 425, 33-34.

Geschiedenis van geschiedenis, april 1983, 425, 8-11.

N.a.v. P.A.M. Geurts & A.E.M. Janssen (red.), Geschiedschrijving in Nederland. Studies over de historiografie van de nieuwe tijd (1981).

Antwoord, april 1983, 425, 33-34.

Aan E. Jonker, 425, 33 n.a.v. B. Bommeljé, 422, 37-39.

De beschrijving van het nationale verleden, mei 1983, 426, 12-16/18.

N.a.v. W.W. Mijnhardt (red.), Kantelend geschiedbeeld. Nederlandse historiografie sinds 1945 (1983).

Sancta simplicitar. Afscheid van een hoogleraar, augustus-september 1983, 429-430, 30-31.

Over de geschiedenisbenadering en de herhalingsdrang van historicus J.C. Boogmans, n.a.v. zijn Van spel en spelers (1982).

Kunst als zingevingsprobleem, mei-juni 1984, 438-439, 52-53.

Waarom zou men beeldend kunstenaar willen worden, rechtvaardiging van smaak.

Vitu vapor. H. Mulisch en het Andere, januari 1985, 446, 28-29.

Over Harry Mulisch, Het Ene, Huizinga-lezing 1984.

Wetenschap op klompen, januari 1987, 470, 12-15.

Over Hans Derks, Stad en land, markt en oikos (Academisch proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor in de sociale wetenschappen aan de universiteit van Amsterdam). Zie reacties van F. de Jong Edz., 474-475, 40-41 en Bindervoet & Henkes, 479, 43-49. Zie ook B. Bommeljé, 476-477, 28-29.

Een zonderlinge historische kwestie, juli-augustus 1987, 476-477, 28-29.

Reactie op de rechtszaak die H. Derks n.a.v. Bommeljé, 470, 12-15 heeft aangespannen tegen recensent, tijdschrift en uitgever; tevens reactie op F. de Jong Edz. (promotor), 474-475, 40-41 ) en H. von der Dunk in NRC Handelsblad en andere reacties. Zie ook Bindervoet & Henkes, 479, 43-49.

Het teveel van Wesseling (een gedeeltelijk mea culpa), maart 1988, 484, 45-46.

Reactie op H.L. Wesseling, 483, 40-46

De knapste historicus van deze eeuw. Arnaldo Momigliano en het nut van de oude geschiedenis, mei-juni 1989, 498-499, 26-31.

N.a.v. zijn dood. Over zijn leven en werk.

Een edel deel, oktober 1994, 563, 16-17.

Over Johan Huizinga, Nederlands geestesmerk (1935) waarin diens opvatting over de kern van de Nederlandse eigenheid gekoppeld wordt aan het uiteenvallen van de Verenigde Provinciën.

Deze maand, november 1994, 564, 2.

Redactioneel. Ondertekend met B.B.

Deze maand, december 1994, 565, 2.

Redactioneel. Ondertekend met B.B.

Een dubbel post mortem. Karl Popper en de geschiedfilosofie, januari 1995, 566, 3-14.

Over het gezag van de geschiedwetenschap voor de geschiedfilosofie, de visie van Popper en de wetenschappelijkheid.

Deze maand, maart 1995, 568, 2.

Redactioneel, getekend BB. Thema: Openbaar vervoer.

Rethorische rimram, maart 1995, 568, 32-33.

Rubriek: Toetst der kritiek. Umberto Eco, Het eiland van de vorige dag (1994) besproken door: Willem Kuipers en Michaël Zeeman in De Volkskrant; Paul van Heck in Trouw; Nelleke Noordervliet in NRC Handelsblad; Alle Lansu in Het Parool, Peter Drehmanns in Vrij Nederland; Jaques Vogelaar in De Groene Amsterdammer; Jacob Moerman in K Boeken (Boekenbijlage Drentse en Groningse Dagbladen) en interviews van Michaël Zeeman in De Volkskrant en Pauline Sinnema in Het Parool.

Deze maand, mei 1995, 570, 2.

Redactioneel, getekend BB.

Pop-paradoxen. Rock 'n' roll in het fin de siècle, juni-juli 1995, 571-572, 3-9.

Thema: Popmuziek. De muziek die nooit bedoeld was om lang te bestaan en die bedoeld was om zich te af te scheiden, geeft nu een gevoel van collectieve onvergankelijke domesticatie.

Deze maand, oktober 1995, 575, 2.

Redactioneel, getekend BB.

Een waas van bederf. Over de neergang van Nederland, oktober 1995, 575, 3-6.

Over het verval van Nederland, of het gevoel dat de natie faalt in het ideaal van een vrije wil in een kritische geest en een vooruitgang van kennis, en collaboreert met de verleidingen van een narcistische en egocentrische levenshouding.

Iets onnaspeurlijks in Geerten Meijsing, december 1995, 577, 27-28.

Rubriek: Toets der kritiek. Geerten Meijsing, De ongeschreven leer (1995) besproken door Willem Kuipers en Arnold Heumakers in De Volkskrant; Hans Goedkoop in NRC Handelsblad; Hermans Stevens in Het Parool, Hans Dijkhuis in Trouw en Hans Warren in de GPD-bladen.

Deze maand, januari 1996, 578, 2.

Redactioneel, getekend BB.

Een respectabele professie, februari 1996, 579, 3-6.

Thema: De krant. Het ontbreekt de Nederlandse journalistiek aan zelfkritiek: de serieuze dagbladen schrijven elkaar stilzwijgend kwaliteit toe.

Dood door subsidie, april 1996, 581, 31.

Rubriek: Aan de ene kant. Aanval op de subsidie, m.n. Fonds der Letteren en Literair Produktiefonds.

Deze maand, mei 1996, 582, 2.

Redactioneel, getekend BB. Ontlezing.

Deze maand, juni-juli 1996, 583-584, 2.

Redactioneel, getekend BB. Thema: Televisie.

Eendimensionaliteit, juni-juli 1996, 583-584, 26-27.

Rubriek: Aan de ene kant. Thema: Televisie. De televisie zoals we haar nu kennen, heeft zijn langste tijd gehad door het toenemende aanbod en de vergaande eendimensionaliteit.

Deze maand, augustus-september 1996, 585-586, 2.

Redactioneel, getekend BB. Thema: Genialiteit.

De geniale gewichtheffer. Sport en de dingen die voorbijgaan, augustus-september 1996, 585-586, 24-29.

Thema: Genialiteit. kan men een geniale gewichtheffer zijn? Over genialiteit in de sport en de inflatie van het woord genialiteit.

Het everzwijn en wij. Meleager als tijdgenoot, november 1996, 588, 7-10.

Thema: Jacht & slacht. Alle jachtverhalen in literatuur en kunst hebben als oorsprong de jacht van Meleager (Ilias, IX, 524-599).

De prijs van literatuur, november 1996, 588, 37.

Rubriek: Aan de ene kant. Over de beloning en de bekroning van auteurs; Fonds voor de Letteren.

Deze maand, december 1996, 589, 2.

Redactioneel. Getekend: BB.

Godsbesef, januari 1997, 590, 16.

Rubriek: Aan de ene kant. Het spook van de nieuwe religiositeit.

Het abominabele adjectief, februari 1997, 591, 3-7.

Thema: Blijf lezen! Wat is waard gelezen te worden en wat niet? De lezer zou de literatuur moeten scheppen. Een eerste middel om het kaf van het koren te scheiden, zou de toetsing van het adjectief kunnen zijn.

De werkelijkheid is lastig, maart 1997, 592, 23-24.

Rubriek: Aan de en kant. Overwerkelijkheidsbegrip n.a.v. de aandacht van de Nederlandse media voor een bericht van Sunday Times over een Hitler-film van Verhoeven en de plasseksposter van het Groninger Museum.

Het bureau en wij, juni-juli 1997, 595-596, 7-12.

Thema: Bureaucratie.'Daarvoor dank ik de jury' sprak de winnaar, juni-juli 1997, 595-596, 52-53.

Rubriek: Toets der kritiek. Naar aanleiding van de toekenning van de Librisprijs aan Hugo Claus voor De geruchten de reacties van Hans Warren in de GPD-bladen, Hans Goedkoop in NRC Handelsblad, Arjan Peters in de Volkskrant, Tom van Deel in Trouw, L. Oomen in Algemeen Dagblad, Arnodl Heumakers in NRC Handelsblad, Jan-Hendrik Bakker in Haagsche Courant, Herman Verhaar in Vrij Nederland, Joost Niemöller in De Groene Amsterdammer, Robert Anker in Het Parool, Doeschka Meijsing in Elsevier, Enny de Bruijn in Reformatorisch Dagblad en Henk Rijkers in Katholiek Nieuwsblad.

Twee westerse expansies, augustus-september 1997, 597-598, 3-6.

De traditie van de Nederlandse buitenlandse politiek, 'wereldvreemdheid', en de uitbreiding van de Europese Unie en de NAVO.

Afscheid van de krant, oktober 1997, 599, 11-12.

Zelfonderzoek en onderzoek van de Volkskrant ten einde te besluiten de krant op te zeggen.

Deze maand, februari 1998, 603, 2.

Redactioneel, getekend BB.

Deze maand, maart 1998, 604, 2.

Redactioneel, getekend BB.

Elk wil zijn eigen pil, april 1998, 605, 27-28.

Rubriek: Aan de ene kant. Thema: Pillen. Over drugsgebruik, m.n. XTC.

Deze maand, mei 1998, 606, 2.

Redactioneel, getekend BB.

Nog éénmaal: 1968, juni-juli 1998, 607-608, 53-55.

(Over de) terugblik op 1968 als revolutiejaar. Zie B. Bommeljé, 609-610, 53-55.

Deze maand, augustus-september 1998, 609-610, 2.

Redactioneel, getekend BB.

Nog éénmaal: 1968. De geboorte van de nul-dimensionale mens, augustus-september 1998, 609-610, 54-56.

(Over de) terugblik op 1968 als revolutiejaar. Zie B. Bommeljé, 607-608, 53-55.

Deze maand, november 1998, 612, 2.

Redactioneel, getekend BB. Thema: waarde en prijs van literatuur.

Deze maand, januari 1999, 614, 2.

Redactioneel, getekend BB.

De waarde van woorden, maart 1999, 616, 3-6.

Digitalisering van informatie leidt tot schaalverkleining en vrijheid en tot schaalvergroting en informatiemonopolies. Nieuwe media; PCM-uitgeefconcern.

Een literair abuis, april-mei 1999, 617-618, 3-6.

Thema: Feest. Niet iedere zin, ieder boek (en tijdschrift, AvdV) heeft recht van bestaan. Er moet demarcatie zijn. Weg met de consensus: laat de letteren maar waaien.

Deze maand, juni-juli 1999, 619-620, 2.

Redactioneel. Getekend BB.

Onze bommen op de Balkan, juni-juli 1999, 619-620, 21-24.

Rubriek: Aan de ene kant. Over de gevolgen van nonchalance en achteloosheid van media, politiek verantwoordelijken in het Westen, waarmee zij oorlog Kosovo begonnen.

Deze maand, augustus-september 1999, 621-622, 2.

Redactioneel. Getekend BB.

Deze maand, november 1999, 624, 2.

Redactioneel. Getekend BB.

Gemengde ontvangst, november 1999, 624, 15-16.

Rubriek: Toets der kritiek. Russell Artus Onpersoonlijkheid (1999) besproken door Onno Blom in Trouw, Janet Luis in NRC Handelsblad, Alle Lansu in Het Parool, Max pam in HP/De Tijd, Marja Pruis in De Groene Amsterdammer, Theo Hakkert in de Twentsche Courant Tubantia, Gerrit van den Hoven in Eindhovens dagblad, Arjan Peters in de Volkskrant, Gerrit-Jan Zwier in Leeuwarder Courant, André matthijsse in Goudsche Courant en Jeroen Vullings in Vrij Nederland.

Deze maand, januari 2000, 626, 2.

Redactioneel. Getekend BB.

Het solipsisme regeert, januari 2000, 626, 27-28.

Rubriek: Aan de ene kant. Over veranderingen in de media m.n. de bladen die zichzelf als 'kwaliteitskranten' omschrijven.

Deze maand, maart 2000, 628, 2.

Redactioneel. Getekend BB.

Mulisch en Ter Braak; een tegenspraak over ontlezing, april 2000, 629, 23-27.

Rubriek: Toets der kritiek. Harry Mulisch, Het theater, de brief en de waarheid (2000) en Menno ter Braak. Uit oordelen van rescensenten over werk van Mulisch en Ter Braak blijkt er sprake te zijn van ontlezing onder Nederlandse critici.

Deze maand, mei 2000, 630, 2.

Redactioneel. Getekend BB.

De meninkjesfabriek, mei 2000, 630,21-22.

Rubriek: Aan de ene kant. Over het 'maatschappelijk debat' over de toekomst en het functioneren van de monarchie.

Deze maand, juni-juli 2000, 631-632, 2.

Thema: Liefde. Redactioneel. Getekend BB.

Deze maand, november 2000, 636, 2.

Redactioneel. Getekend BB.

Tussen kunst en kitsch, november 2000, 636, 17-18.

Rubriek: Toets der kritiek. Jessica Durlacher, De dochter (2000) besproken door Marja Pruis in De Groene Amsterdammer, Max Pam in HP/De Tijd, Elsbeth Etty NRC Handelsblad, Danielle Serdijn Het Parool, Monica Soeting in de Volkskrant, Agnes Andeweg in Vrij Nederland en Ingrid Hoogervorst in De Telegraaf.

Deze maand, december 2000, 637, 2.

Redactioneel. Getekend BB.

Vijf vijanden van het boek, december 2000, 637, 3-7.

(deel 1: waarin het Internet onschuldig blijkt) Over het onbegrip over de boekensector; toekomst van het boek in het digitale tijdperk; bedreigingen voor het boek.

Deze maand, januari 2001, 638, 2.

Redactioneel. Getekend BB.

Vijf vijanden van het boek, januari 2001, 638, 12-17.

(deel 2: waarin de dader wordt ontmaskerd) Over de overige vijanden ofwel vrienden van het boek; lezers, uitgevers, schrijvers, propagandisten, onderwijs.

Deze maand, februari 2001, 639, 2.

Redactioneel. Getekend BB.

Deze maand, januari 2001, 638, 2.

Redactioneel. Getekend BB.

Deze maand, februari 2001, 639, 2.

Redactioneel. Getekend BB.

Deze maand, maart 2001, 640, 2.

Redactioneel. Getekend BB.

Honderd losse draadjes, maart 2001, 640, 23-24.

Rubriek: Toets der kritiek. Salman Rushdie, Woede (boekenweekgeschenk 2001) besproken door Marja Brouwers in Vrij Nederland, Graa Boomsma in De Groene Amsterdammer, Michaël Zeeman in de Volkskrant, Sjoerd de Jong in NRC Handelsblad, Max Pam in HP/De Tijd, Jaap Goedegebuure in De Gelderlander, Arjan Peters in de Volkskrant en Rashid Novaire in Trouw.

Deze maand, april 2001, 641, 2.

Redactioneel. Getekend BB.

Crisis in de journalistiek: Drie oorzaken van de neergang van de pers, april 2001, 641, 14-21.

De malaise bij de kranten: teruglopende abonnementen, verliesgevende internetactiviteiten, vergrijzende journalisten.

Deze maand, mei 2001, 642, 2.

Redactioneel. Getekend BB. Debatcultuur in Nederland.

De zaak W. Een justitieel en literair schandaal in Nederland, mei 2001, 642, 3-12.

De unieke rechtszaak bij de Hoge Raad vanwege een vermeende antisemitische zin in de debuutroman 'Danslessen' (De Arbeiderspers, 1998) van Pieter Waterdrinker. Zie G. Boomsma, 645-646, 55-56.

Deze maand, juni-juli 2001, 643-[644], 2.

Redactioneel. Getekend BB.

Deze maand, augustus-september 2001, 645-646, 2.

Redactioneel. Getekend BB. Thema: Mijn lied. Essays en gedichten over '...het lied dat niet op onze lippen zingt maar ergens diep in ons binnenste'.

Er is een plek, augustus-september 2001, 645-646, 21-24.

Thema: Mijn lied. Het lied 'There's a place' van The Beatles.
Deze maand, oktober 2001, 647, 2-3.

Redactioneel. Getekend BB. Deze keer in het teken van de aanslagen in de Verenigde Staten op 11 september 2001.

Deze maand, november 2001, 648, 2.

Redactioneel. Getekend BB. De terreur van literaire prijzen en de toenemende stem van schrijvers om beter beloond te worden voor hun werk.

De vlucht in futilisme, november 2001, 648, 3-5.

Over futilisme: 'Wij worden steeds meer als de media die ons wereldbeeld bepalen: zonder geheugen, behaagziek en ongeduldig op zoek naar steeds een nieuw leuk verhaaltje en een zelfgenoegzame kwinkslag.'

Deze maand, december 2001, 649, 2.

Redactioneel. Getekend BB.

Deze maand, januari 2002, 650, 2.

Redactioneel. Getekend BB. De overbodige vloed van terugblikken in kranten op de gebeurtenissen op 11 september 2001 in New York en Washington.

Onvervreemdbaar Komrij, januari 2002, 650, 27-28.

Rubriek: Toets der kritiek. Gerrit Komrij, De klopgeest (2001) besproken door Onno Blom in De Standaard, Tom van Deel in Trouw, Menno Schenke in Algemeen Handelsblad, Jaap Goedegebuure in GPD-bladen, Thomas van den Bergh in Elsevier, Arjan Peters in de Volkskrant, Max Pam in HP/De Tijd en Janet Luis in NRC Handelsblad.

Deze maand, februari 2002, 651, 2.

Redactioneel. Getekend BB.
Deze maand, maart 2002, 652, 2.

Redactioneel. Getekend BB. De introductie van de Hollands Maandblad Schrijversbeurzen.

De elite die faalde, maart 2002, 652, 3-4.

Betoog dat de opkomst van Pim Fortuyn / de opkomst van de populistische, narcistische, ont-intellectualiseerde politieke beweging onderstreept weinig anders dan de staat van de natie.

Deze maand, april 2002, 653, 2.

Redactioneel. Getekend BB. De vraag of literatuur gesubsidieerd moet worden.

Deze maand, mei 2002, 654, 2.

Redactioneel. Getekend BB. Kritiek van Tom van Deel over de kwaliteit van poëzie in Hollands Maandblad.

Op het breukvlak, mei 2002, 654, 3-4.

De opkomst van Pim Fortuyn betekende ook een opkomst van een nieuwe elite.

Deze maand, juni-juli 2002, 655 [655-656], 2.

Redactioneel. Getekend BB. Thema: Het lichaam.

Deze maand, augustus-september 2002, 656 [657-658], 2.

Redactioneel. Getekend BB. Over Arnold Heumakers, literair criticus voor de NRC Handelsblad.

Tien verloren jaren: Moraal en klasse in Nederland, augustus-september 2002, 656 [657-658], 3-4.

Het succes van de nieuwe politieke partij Lijst Pim Fortuyn (LPF) is mede ontstaan doordat in de afgelopen tien jaren de verhoudingen tussen geprivilegieerden en minder geprivilegieerden groter is geworden.

Deze maand, oktober 2002, 659, 2.

Redactioneel. Getekend BB. Kritiek op het Rapport Literaire Tijdschriften van het Nederlands Literair Produktie- en Vertalingenfonds.

Deze maand, november 2002, 660, 3-5.

Redactioneel. Getekend BB. Verklaring van het gegeven dat Hollands Maanblad tweeënhalf jaar onbesproken blijft in de tijdschriftenrubriek van NRC Handelsblad.

Deze maand, december 2002, 661, 2-3.

Redactioneel. Getekend BB. De commotie rond de vermeende antisemitische uitlatingen van Karel Glastra van Loon en de valse beschuldiging dat de politicologe Hirsi Ali ten onrechte beweerde bedreigd te zijn geweest.

Deze maand, januari 2003, 662, 2.

Redactioneel. Getekend BB. Het onderliggende thema is goedgelovigheid.

Deze maand, februari 2003, 663, 2-5.

Redactioneel. Getekend BB. De aanval op Irak en de kloof tussen de Verenigde Staten en het oude Europa.

Deze maand, maart 2003, 664, 3-7.

Redactioneel. Getekend BB. De Nederlandse opvatting dat de Tweede Golfoorlog onverwacht kwam, is misplaatst.

Deze maand, april 2003, 665, 2-4.

Redactioneel. Getekend BB. De mediaverslaggeving van de Tweede Golfoorlog.

Deze maand, mei 2003, 666, 2.

Redactioneel. Getekend BB. Kanttekening bij de winnaar van de Libris Literatuurprijs, De langverwachte van Abdelkader Benali.

Maakt D66 zich belachelijk?, mei 2003, 666, 3-5.

Bedenkingen bij de beslissing van D66 om met VVD en CDA te onderhandelen over een meerderheidskabinet.

Deze maand, juni-juli 2003, 667[-668], 2.

Redactioneel. Getekend BB.

Woekerfilosofie, juni-juli 2003, 667[-668], 26-27.

De filosofie is tegenwoordig overal en aan die overdaad is iets verdachts.

Deze maand, augustus-september 2003, 669-670, 2.

Redactioneel. Getekend BB.

Deze maand, oktober 2003, 671, 2.

Redactioneel. Getekend BB.

Deze maand, november 2003, 672, 2.

Redactioneel. Getekend BB.

Journalistiek op het breukvlak, november 2003, 672, 20-21.

De oplagecijfers van de landelijke dagbladen dalen; de vraag rijst of men minder geïnteresseerd is omdat het nieuws dommer wordt, of dat het nieuws dommer wordt omdat men minder geïnteresseerd is.

Deze maand, december 2003, 673, 2.

Redactioneel. Getekend BB.

Deze maand, januari 2004, 674, 2.

'Dit is een land [Nederland] van instituties en platitudes, niet van toewijding en bescheidenheid. Het is geen land waarin Socrates zich thuis zou hebben gevoeld'. Redactioneel, getekend BB.

Deze maand, februari 2004, 675, 2.

Tegenwoordig wordt niemand meer als dichter of als schrijver geboren, maar gemaakt. Redactioneel, getekend BB.

Waarheid als stijlfiguur: De botsing tussen journalistiek en geschiedschrijving, februari 2004, 675, 18-19.

Het rapport van Lord Hutton (28 januari 2004) over de zelfmoord van de Britse wapeninspecteur David Kelly en de open brief van prins Bernhard in De Volkskrant (7 februari 2004) leidden tot speculaties, waarbij het achterhalen van historische feiten naar de achtergrond werd gedrongen.

Deze maand, maart 2004, 676, 3.

'De ergste vijand die wij moeten bekampen in ons gevecht op de barricades van de ongekamde gedachten is de neiging te denken in clichés, te spreken in platitudes, en te schrijven in gemeenplaatsen'. Redactioneel, getekend BB.

Deze maand, april 2004, 677, 2.

Het onlangs verschenen jaarverslag 2003 van de Raad van State 'behelst een klemmende diagnose van een maatschappij zonder duidelijk doel, met even tomeloze als ongerichte ambities, en bovenal met een beperkte geestelijke horizon'. Redactioneel getekend BB.

Deze maand, mei 2004, 678, 2.

Redactioneel, getekend BB.

Wat wij verloren (en wonnen): Hollands Maandblad 45 jaar, mei 2004, 678, 3-7.

Over de Nederlandse elite in de afgelopen 45 jaar. Met op pagina 3 de eerste pagina van het eerste nummer van Hollands Weekblad, met een deel van het redactionele voorwoord van K.L. Poll.

Deze maand, juni-juli 2004, 679-680, 2.

Redactioneel, getekend BB.

Deze maand, augustus-september 2004, 681-682, 2.

Redactioneel, getekend BB.

Deze maand, oktober 2004, 683, 2.

Redactioneel, getekend BB.

Witteboordenmediocriteit. Op universiteiten moet meer bezuinigd worden, oktober 2004, 683, 21-24.

Rechtvaardiging van bezuinigingen op het universitair onderwijs.

Deze maand, november 2004, 684, 2.

Redactioneel getekend BB.

Een Nederlands gevaar. De radicalisering van de middelmatigheid, november 2004, 684, 3-4.

Over de teleurstellende middelmatigheid van de media als het gaat om verantwoordelijkheid voor betrouwbare en integere berichtgeving en opinievorming.

Deze maand, december 2004, 685, 2.

Redactioneel, getekend BB.

Deze maand, januari 2005, 686, 2.

Redactioneel getekend BB. Het onvermogen om argumenten van opinies te onderscheiden tettert in onze oren.

Geen angst voor clichés. Het Rapport Literaire Tijdschriften 2003 is wel erg mild, januari 2005, 686, 3-4.

Over het begin januari 2005 gepubliceerde rapport over de jaargangen van 2003.

Deze maand, februari 2005, 687, 2.

Redactioneel getekend BB. Over de 'hoogstpersoonlijke hartenkreet' van Rudy Kousbroek in NRC Handelsblad van 21 januari dat de redactie van Hollands Maandblad 'corrupt en laf' is. Zie reactie NRC Handelsblad 28 januari 2005.

Deze maand, maart 2005, 688, 2.

Redactioneel getekend BB. Over het grote 'moeten' dat de Nederlanders van alle kanten omringt: de literaire en historische canon.

Deze maand, april 2005, 689, 2.

Redactioneel getekend BB. Over Hollands Maandblad dat ’de wereld met oprechte belangstelling maar bovenal met milde verbazing in ogenschouw [heeft] genomen’ en dat ‘...niet wil meedeinen met het eb en vloed van de werkelijkheid, niet hoeft te schreeuwen om aandacht noch hoeft te luisteren naar het stampvoeten van anderen'. Aanleiding van wederwaardigheden van Uitgeverij L.J. veen.

Deze maand, mei 2005, 690, 2.

Redactioneel getekend BB. Over de 'idolisation' van literaire prijzen.

Crisis? What crisis? Drie vijanden van de journalistiek, mei 2005, 690, 3-6.

De journalistiek gaat een goede toekomst tegemoet indien zij haar drie vijanden eronder krijgt: het huidige journalistieke wereldbeeld, de moderne journalist, en de eigentijdse hoofdredacteur. Uitgewerkte tekst van een discussiebijdrage tijdens de jaarvergadering van het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren op 15 april 2005.

Deze maand, juni-juli 2005, 691-692, 2.

Redactioneel getekend BB. 'De strijd tegen intellectuele kitsch dient onverminderd te worden gestreden', oo – en misschien vooral – door Hollands maandblad.

For the record. Twee geheime memo's over de oorlog in Irak, juni-juli 2005, 691-692, 3-7.

Tekst van de uitgelekte memo, waarmee duidelijk is geworden dan Groot-Brittannië al voor het ultimatum aan Sadam Hussein een 'onontkoombare' militaire actie tegen Irak voorbereidde.

Deze maand, augustus-september 2005, 693-694, 3-4.

Redactioneel getekend BB. Onder andere over de speurtocht van de Britse journalist Ed Harriman naar het geld dat in Irak wordt uitgegeven voor de wederopbouw en de strijd tegen het terrorisme; en het thema Eros & Thanatos.

Deze maand, oktober 2005, 695, 2.

Redactioneel getekend BB. Over het rapport Literaire Tijdschriften van de Commissie Literaire tijdschriften van het Nederlands Literair Productie- en Vertalingenfonds.

Deze maand, november 2005, 696, 2.

Redactioneel getekend BB. Over lawaaierige en opdringerige woorden: 'Soms zou men wensen dat meer schrijvers, dichters en journalisten de kunst van de stilte machtig zijn'.

Deze maand, december 2005, 697, 2.

Redactioneel getekend BB. Over de moralistische toon van de zelfverzekerde praters over Westerse waarden, de zalvende intonatie van de predikers van multiculturaliteit, en de dwingelandij der fulmineerders en ondergangsprofeten.en

Deze maand, januari 2006, 698, 2.

Redactioneel getekend BB. Ongerustheid over Times Literary Supplement en moreel anarchisme in Nederland volgens NRC Handelsblad.

Deze maand, februari 2006, 699, 2.

Redactioneel, getekend BB. Hollands Maandblad: ‘Logica brengt je van A naar B; maar verbeelding brengt je overal’ (Einstein).

Deze maand, maart 2006, 700, 3-4.

Redactioneel, getekend BB. Ter gelegenheid van het jubileumnummer nog eens waar Hollands Maandblad voor staat: de 'agressieve redelijkheid' van ongebonden intellectuelen. ‘Hollands Maandblad is in veel opzichten een onmogelijkheid.’

Deze maand, april 2006, 701, 2.

Redactioneel, getekend BB. Maand van de filosofie.

Deze maand, mei 2006, 702, 2.

Redactioneel, getekend BB. De schrikbarende taalachterstand en de gesubsideerde stichtingen Lezen, Schrijven en Lezen &Schrijven, en de Taalunie.

Deze maand, juni-juli 2006, 703-704, 2-3.

Redactioneel, getekend BB. Een staalkaart van Hollands Maandblad-poëzie.

Deze maand, augustus-september 2006, 705-706, 2-4.

Redactioneel, getekend BB. De zomer van de zelffelicitaties: Vereniging van Universiteiten, Publieke Omroep, de Volkskrant, NRC Handelsblad en Fonds der Letteren.

Deze maand, oktober 2006, 707, 2.

Redactioneel, getekend BB. Canon der Vaderlandse Geschiedenis.

Deze maand, november 2006, 708, 2.

Redactioneel, getekend BB. De Tweede-Kamerverkiezingen 22 november 2006, moderne politici: ‘tijd dat iemand in Den haag weer een abonnement neemt op een literair tijdschrift’.

Deze maand, december 2006, 709, 2.

Redactioneel, getekend BB. Het nationaal conformisme en geluk van Nederland.

Tot tranen geroerd, december 2006, 709, 29-30.

Rubriek: Toets der kritiek. Over K. Schippers Waar was je nou? (winnaar Libris Literatuurprijs 2006) en De bekoring van Hans Münstermann (winnaar AKO-literatuurprijs 2006) die beide ook op de shortlist van de De Gouden Doerian stonden, de prijs voor de allerslechtste roman van het jaar.

Deze maand, januari 2007, 710, 2.

Redactioneel, getekend BB. 'Deze maand aarzelde ik even over de vraag of cultuur nu inderdaad bestaat uit de brokstukken die overblijven na de botsing van ijdelheid met verveling'.

Deze maand, februari 2007, 711, 2.

Redactioneel, getekend BB. Over (de kritiek op) het niveau van het onderwijs in Nederland.

Deze maand, maart 2007, 712, 2.

Redactioneel, getekend BB. Over de discussies in de Tweede Kamer rond de dubbele nationaliteit.

From the book depository, maart 2007, 712, 28-29.

Over de rol van de pers in de boekenbranche m.n. de boekenbijlagen van Trouw, de Volkskrant en NRC Handelsblad.

Deze maand, april 2007, 713, [3]-4.

Redactioneel, getekend BB. Over de zelfanalyse tijdens de Maand van de Filosofie, het eigen onderzoek van de PvdA over de verkiezingsnederlaag, en de roep van journalisten om een onderzoek naar de bedrijfsvoering van uitgeefconcern PCM.

Deze maand, mei 2007, 714, 2.

Redactioneel, getekend BB. Over de positie van de huidige schrijvende klasse n.a.v het overlijden van schrijver David Halberstam.

Deze maand, juni-juli 2007, 715-716, 2.

Redactioneel, getekend BB. Thema: Op de grens. Een grenservaring hoeft niet saai te zijn; het kan een opwindende blik bieden op allerlei aspecten van scheiding en transitie, opkomst en ondergang. Daarover gaat dit nummer van Hollands Maandblad.

From the book depository, juni-juli 2007, 715-716, 43-44.

Over literaire seksisme, feminisering van de literaire wereld en gebrekkige redactie.

Deze maand, augustus-september 2007, 717-718, 3.

Redactioneel, getekend BB. De opmerkelijke opinie van socioloog J.A.A. van Doorn in NRC-Handelsblad over Eshan Jami, de PvdA-politicus die zijn moslimgeloof heeft afgezworen.

From the book depository: Een literair Potemkindorp, augustus-september 2007, 717-718, 31-32.

Over de vernietiging en afschrijving van 8.000.000, corrupt recenseergedrag, gebrek aan literair gehalte , jaarverslag Fonds voor de letteren en Manuscripta.

Deze maand, oktober 2007, 719, 2.

Redactioneel, getekend BB. Over de compuslieve neiging intellectueel te willen zijn en deel te willen nemen aan het debat.

Onze nationale identiteit, oktober 2007, 719, 13-14.

N.a.v. het WRR-rapport Identificatie met Nederland (2007) over de nationale identiteit, die 'wordt al jaren aangevreten door de wasem van decadentie, zelfverrijking, autisme, onintellectualisering en ijdele pretenties die wordt uitgeademd door delen van de vaderlandse elite'.

Deze maand, november 2007, 720, 2.

Redactioneel, getekend BB. De uitreiking van de AKO-literatuurprijs 2007 als antropologisch 'leeg ritueel'.

Deze maand, december 2007, 721, 2.

Over Hollands ziekelijke zelfoverschatting .

Deze maand, januari 2008, 722, 2.

Redactioneel getekend BB. 'De drie meest veelzeggende krantenkoppen van het afgelopen jaar'.

Deze maand, februari 2008, 723, 2.

Redactioneel getekend BB. Over de tijdgeest.

Heeft de subsidiëring van Literaire Tijdschriften nog toekomst?, februari 2008, 723, 32-33.

Op 7 januari 2008 vond een bijeenkomst plaats in De Balie te Amsterdam met als thema "Hebben de literaire tijdschriften nog toekomst?".

Deze maand, maart 2008, 724, 2-3.

Redactioneel getekend BB. 'Wij zijn geen natie met een traditie van tolerantie, zoals wij onszelf gaarne wijsmaken, maar een volk met een dwangmatige zucht tot consensus'.

Deze maand, april 2008, 725, 3.

Redactioneel getekend BB. Over 'trots' als een van de grote woorden uit kleine geesten.

Bijna 50. een halve eeuw een goed humeur, mei 2008, 726, 3-5.

Redactioneel getekend BB. Over vijftig jaar Hollands Maandblad.

Deze maand, juni-juli 2008, 727-728, 2.

Redactioneel, getekend BB. Teleurstelling over twee voorbeelden dat ontintellectualisering begint aan de universiteit.

Een fatale spagaat. De electorale ademnood van de PvdA, juni-juli 2008, 727-728, 10-11.

De paradoxale sociologische basis van de PvdA veroorzaakt een spagaat met sociaal-democratische wortels. Het dilemma zowel het rijke, ontwikkelde kosmopolitische en vrijzinnige electoraat als het sociaal-democratische electoraat van arme, marginale allochtonen te bedienen.

Redactioneel, augustus-september 2008, 729-730, 3.

Getekend BB. GroenLinks-kamerlid Wijnand Duyvendak als belichaming van de Nederlandse identiteit.

Subsidie-narcisme, augustus-september 2008, 729-730, 29-30.

Rubriek: From the book depository. Over het subsidienarcisme van het Nederlands Literair Productie- en Vertalingenfonds dat subsidies wil laten afhangen van de kwaliteit van het marketingplan van literaire tijdschriften.

Deze maand, oktober 2008, 731, 2.

Getekend BB. Overeenkomst tussen de economische crisis en de culturele crisis.

Deze maand, november 2008, 732, 2-3.

Getekend BB. Barack Obama's overwinning in de Amerikaanse presidentsverkiezingen 2008.

Vallende bladeren, november 2008, 732, 43.

Rubriek: From the book depository. Slecht nieuws over de kranten van het PCM-concern (NRC Handelsblad, Volkskrant en Trouw).

Deze maand, december 2008, 733, 3.

Getekend BB. De overeenkomst tussen de kredietcrisis en de onderwijscrisis: een met blufwerk en gokwerk geschapen luchtbel die snel leegloopt.

Deze maand, januari 2009, 734, 2.

Over de wederopstanding van Wouter Bos en de lenige media-acrobaat minister Plasterk van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Getekend BB.

Een idioot innovatiefonds, januari 2009, 734, 35-36.

Rubriek: From the book depository. Over de Tijdelijke Commissie Innovatie en Toekomst Pers en drie vragen waarop deze overheidscommissie geen antwoord gaat geven.

Deze maand, februari 2009, 735, 2.

De uitweg uit de toezichtshouderssamenleving is geen collectieve argwaan, maar individuele scepsis tegenover pretenties, aspiraties, waarheidsclaims en ons eigen hybris. Getekend BB.

Boeken hebben de toekomst, februari 2009, 735, 39-40.

Rubriek: From the book depository. Over het verdwijnen van de boekenbijlagen van kranten m.n. als gevolg van het afschrijven van het boek als dragen van kennis en verbeelding.

Deze maand, maart 2009, 736, 3.

Nederland is noch intellectueel, culturele politiek als sociaal gereed tegenwind als mondiale crisis te trotseren. Nederland mist gevoel voor vergankelijkheid. Getekend BB.

Deze maand, 737, april 2009, 3-4.

Over pr-praat op alle fronten o.a. CPNB, universiteiten en dagbladen. Getekend BB.

Beginselen, mei 2009, 738, 2-3.

Hollands Maandblad 50 jaar: het maandblad is de afgelopen vijftig jaar niet veel anders geworden en wenst dit evenmin te worden. Getekend BB.

Deze maand, juni-juli 2009, 739-740, 2.

Over een in duigen gevallen slecht idee: het Nationaal Historisch Museum. Getekend BB.

Het schoolkrantperspectief, juni-juli 2009, 739-740, 30-31.

Over literatuurkritiek, o.a. Arie Storm Het onontkoombaar eigene van de Nederlandse literatuur (2009). Rubriek: From the book depository.

Deze maand, augustus-september 2009, 741-742, 2.

Over gevoel voor proporties bij integratieprojecten. Getekend BB.

Deze maand, oktober 2009, 743, 3.

Over bestuurders die het land in een slechtere staat achterlaten dan ze het aantroffen. Waar tegenover staat dat het land de bestuurders in een beter staat achterlaat dan waarin ze ze kreeg. Getekend BB.

Beter dan de werkelijkheid, oktober 2009, 743, 37-38.

Over de weergave van de scriptie van Bart Temme in NRC 18 september 2009 waarin geconcludeerd wordt dat literaire tijdschriften geen kweekvijvers meer voor talent zijn en geen podium voor literair debat. Rubriek: From the book depository.

Deze maand, november 2009, 744, 2.

Twintig jaar na de val van de Muur. Getekend BB.

Deze maand, december 2009, 745, 2.

Edmund Wilson en het openbaren van privé-informatie. Getekend BB.

Deze maand, januari 2010, 746, 2.

Redactioneel, getekend BB. Over het Rapport commissie Davids, Onderzoek Besluitvorming Irak.

Van wie is nou die krant, januari 2010, 746, 11-12.

Rubriek: From the book depository. Over de verkoop van NRC Media december 2009.

Deze maand, februari 2010, 747, 2.

Over kennis, onderwijs en wetenschap in Nederland.

Deze maand, maart 2010, 748, 3-4.

Redactioneel, getekend BB. De winnaar van de verkiezingen 2010 moet niet de boel bij elkaar moeten houden, maar openbreken. het is geen tijd voor fatsoen, maar voor een vuile oorlog tegen onze privileges.

Deze maand, april 2010, 749, 2.

Redactioneel, getekend BB. April is zowel de wreedste als de vrolijkste maand. De wreedste vanwege het overlijden van J.J. Peereboom en Rudy Kousbroek en de melancholisch stemmende ontintellectualisering. De vrolijkste omdat de jongste medewerker van Hollands maandblad 95 jaar is geworden: Leo Vroman.

Deze maand, mei 2010, 750, 2.

Redactioneel, getekend BB. Jubileumnummer: 'Het Hollands Maandblad is in veel opzichten een onmogelijkheid'.

Deze maand, juni-juli 2010, 751-752, 2.

Redactioneel, getekend BB. Het wij-gevoel van hen die de verkeerde afslag hebben genomen.

Deze maand, augustus-september 2010, 753-754, 2.

Redactioneel, getekend BB. Seizoenen voor cultuur en boeken als symptoom van ontbinding van beschaving.

De nieuwe naïviteit, augustus-september 2010, 753-754, 32-33.

Rubriek: From the book depository. Wij zijn omringd door Facebook-journalisten die de wereld niet wantrouwen maar 'leuk' vinden en 'vrienden' maken.

Deze maand, oktober 2010, 755, 3.

Redactioneel, getekend BB. Over het overjarige nieuwe kabinet Rutte.

Deze maand, november 2010, 756, 2.

Redactioneel, getekend BB. Nobelprijswinnaar Mario Vargas Llosa over Wilders als populist en moderne fascist.

De maand, december 2010, 757, 2.

Redactioneel, getekend BB. De reclame voor Rolexhorloges als omslag van NRC Handelsblad is een symptoom van een moderne coalitie tussen defaitisme en opgewekte zelfoverschatting.

Deze maand, januari 2011, 758, 2.

Redactioneel, getekend BB. Lichtgelovigheid als permanent beeldschermbehang van het digitale tijdperk.

Deze maand, februari 2011, 759, 2.

Redactioneel, getekend BB. Redacteur laats zich afleiden door literaire niksigheid: Elsbeth Etty's 'keerpunt in de Nederlandse literatuur'.

Deze maand, maart 2011, 760, 3.

Redactioneel, getekend BB. Achteruitgang is een relatief begrip en het is niet allemaal minder dan vroeger, van alles is meer ook van klein ongerief dat het leven kleur geeft.

Deze maand, april 2011, 761, 2.

Redactioneel, getekend BB. E.B. White: 'Houd jezelf op de achtegrond. Je pen is belangrijker dan jijzelf.'

Zinloos subsidiegeweld, april 2011, 761, 22-23.

Rubriek: From the book depository. Over subsidie van het Nederlandse Letterenfonds ter stimulering van het essay als literair genre.

Deze maand, mei 2011, 762, 2.

Redactioneel, getekend BB. Het overlijden van Max van der Stoel.

Deze maand, juni-juli 2011, 763-764, 2.

Redactioneel, getekend BB. Bezuinigingen op cultuur en literaire tijdschriften in het bijzonder in het licht van de collectieve intellectuele suïcide.

Infantiele vijandigheid, juni-juli 2011, 763-764, 40-41.

Over literaire tijdschriften en ont-intellectualisering.

Deze maand, augustus-september 2011, 765-766, 2.

De tijd biedt troost: onherroepelijk wordt iedereen lachwekkend. Ontlezing en de wereldeconomie. Redactioneel, getekend BB.

Deze maand, oktober 2011, 767, 2.

Redactioneel, getekend BB. The Grand Illusion de Europese Unie en de analyse van Europa door Johan Huizinga.

Op weg naar het einde, oktober 2011, 767, 28-29.

Rubriek: From the book depository. Over de crisis in het boekenbranche en afname van geletterdheid.

Deze maand, november 2011, 768, 2.

Redactioneel, getekend BB. 'Wij stikken niet in te veel schulden, maar in gebrek aan schuldbesef'.

Deze maand, december 2011, 769, 2.

Redactioneel, getekend BB. Tijd om de balans op te maken: maken wij de desintegratie van Europa mee. Waarom gebeurt in Nederland momenteel alles bij gebrek aan beter? Wat heeft het een met het nader te maken?

Digitale debilisering, december 2011, 769, 24.

Rubriek: From the book depository. Over de digitale bibliotheek met e-books en de beëindiging van subsidie aan literaire tijdschriften en de afname van begrijpend lezen.

Deze maand, januari 2012, 770, 2.

Redactioneel, getekend BB. O.a. Robbert Dijkgraaf en de staat van het hoger onderwijs.

Deze maand, februari 2012, 771, 2.

Redactioneel, getekend BB. Een Sanskritist is belangrijker dan 40.000 communicatiedeskundigen.

Deze maand, maart 2012, 772, 3.

Redactioneel, getekend BB. Over de berichtgeving rond Prins Friso en de opheffing van talrijke opleidingen aan de Letterenfaculteiten.

Deze maand, april 2012, 773, 2.

Redactioneel, getekend BB. Over imitatiecultuur.

Deze maand, mei 2012, 774, 2.

Redactioneel, getekend BB. Over schulden.

Deze maand, juni-juli 2012, 775-776, 2.

Redactioneel, getekend BB. In tegenstelling tot Griekenland leidt de Nederland geesteswereld aan ondraaglijke leukigheid.

Deze maand, augustus-september 2012, 777-778, 2.

Redactioneel, getekend BB. Over solipsisme.

Deze maand, oktober 2012, 779, 2.

Redactioneel, getekend BB. Over de boekenbijlage van de de Volkskrant

Deze maand, november 2012, 779 [780], [3].

Redactioneel, getekend BB. Over machtsverkaveling n.a.v. Formatie Rutte II.

Deze maand, december 2012, 780 [781], 2.

Redactioneel, getekend BB. Over de proliferatie van het pathologisch narcisme als succesvolle levens houding, de ontbinding van de eenheid der wetenschap en de facadecultuur naar aanleiding van de wetenschapsfraude van de sociaal-psycholoog Diederik Stapel.

Deze maand, januari 2013, 781 [782], 2.

Redactioneel, getekend BB. Het literaire tijdschrift hip onder de jeugd in de Verenigde Staten.

Deze maand, februari 2013, 782 [783], 2.

Redactioneel, getekend BB. Over de reactie van Hollands Maandblad op de bijdrage van het Prins Bernhard Cultuurfonds in NRC.nxt.

Deze maand, maart 2013, 783 [784], 3.

Redactioneel, getekend BB. Over de Ikea-roman naar aanleiding n.a.v. de Libris Literatuur Prijs.

Deze maand, april 2013, 785, 2.

Redactioneel, getekend BB. Zwijgen als burgemeester in oorlogstijd over de monarchie, televisie-deskundigen, de tijdgeest.

Deze maand, mei 2013, 786, 2.

Redactioneel, getekend BB. Ons staatsbestel is veranderd in een beeldschermdemocratie. Naar aanleiding van het debat over de Bulgarenfraude in de Tweede Kamer.

Ontboekingsbijlagen, mei 2013, 786, 34-35.

From the book depository. De boekenbijlagen van Trouw, De Volkskrant en NRC Handelsblad.

Deze maand, juni-juli 2013, 787-788, 2.

Redactioneel, getekend BB. Management en organisatie alsVWO-examenvak.

Deze maand, augustus-september 2013, 789-790, 2.

Redactioneel, getekend BB. In een freudian summer is de diagnose een geval van collectieve infantiele regressie.

Deze maand, oktober 2013, 791, 3.

Redactioneel. Getekend BB. Wijsheden van Hesiodus: 'Geld is geworden tot de ziel van de mens' en ' het allerergste wat stervelingen kan overkomen, is slecht management'.

Deze maand, november 2013, 792, 2.

Redactioneel. Getekend BB. Een breuk in de intellectuele geschiedenis: de traditie van geletterdheid loopt op zijn eind en geletterdheid vormt de brandstof voor de overdracht/groei van kennis en cultuur, die weer leidde tot intellectuele, politieke en sociale groei.

Deze maand, december 2013, 793, 2.

Redactioneel. Getekend BB. Ontlezing als ontzagwekkend raadsel van onze epoche; De paradox van de moderniteit: de digitalisering heeft geleid tot een krimpende horizon inplaats van een weidse perspectief.

Deze maand, januari 2014, 794, 2.

Redactioneel. Getekend BB. De Nederlandse beschaving heeft korte wortels.

Deze maand, februari 2014, 795, 2.

Redactioneel. Getekend BB. De moderne cultuur is omgeven door woordenzwendel. De begrippen individualiteit, authenticiteit, scepsis, vrijheid en creativiteit zijn verkocht aan de commercie.

Deze maand, maart 2014, 796, 2.

Redactioneel. Getekend BB. De selfie als verbeelding van het wereldbeeld tot het ikzelf; verschijnsel stemselfie.

Deze maand, april 2014, 797, 3.

Redactioneel. Getekend BB. Gebrek aan bruisend geestesleven is deel van onze volksaard..

Deze maand, januari 2014, 798, 2.

Redactioneel. Getekend BB. De 55-ste verjaardag van Hollands Maandblad; Die 55 jaar bracht een cocktail van globalisering en provincialisering.

Deze maand, juni-juli 2014, 799-800, 2.

Redactioneel. Getekend BB. Bij het achthonderdste nummer: Hollands Maandblad is in veel opzichten een onmogelijkheid. En dat stemt zowel opgewekt als strijdbaar. korte wortels.

Deze maand, augustus-september 2014, 801-802, 2.

Redactioneel. Getekend BB. Twee voor begrip van het tijdgewricht verhelderende wereldvisies: De derde wereldoorlog is begonnen en Europa is te onbeduidend om er rechtstreeks bij betrokken te raken; de werkelijkheid is wat de moderne mens ziet via zijn beeldscherm.

Deze maand, oktober 2014, 803, 3-4.

Redactioneel. Getekend BB. De betekenisloosheid van uitdrukkingen 'het nieuwe' kennen' (minister OCW Jet Bussemaker) en 'De Echte waarheid' (Boekblad).

Deze maand, november 2014, 804, 2.

Redactioneel. Getekend BB. Mistroostig stemt de Zwarte-Pietendiscussie, de rechterlijke macht en de hervorming van de Faculteit de Geesteswetenschap van de Universiteit van Amsterdam.

Deze maand, december 2014, 805, 2.

Redactioneel. Getekend BB. Drie uitspraken over Nederlands universitair onderwijs die de huiverende stilte van een milde glimlach wekken.

Piketty's paradoxen, december 2014, 805, 14-18.

Over Thomas Piketty's Le Capital au XXIe Siècle (2013).

Deze maand, januari 2015, 806, 2.

Redactioneel getekend BB. De menselijke beschaving berust op het beginsel dat elk van ons de ander zijn eigen dwaalleer gunt.

Deze maand, februari 2015, 807, 2.

Redactioneel getekend BB. De strategische heroriëntatie op de UVA-bibliotheek als ondraaglijke leegheid van het eigentijdse bestaan.

Deze maand, maart 2015, 808, 2.

Redactioneel getekend BB. Ego-pathologie als verworvenheid van de moderne tijd.

De bakermat van de crisis. Griekenland als Europees misverstand, maart 2015, 808, 13-18.

De Griekse crisis is mede voortgekomen uit het abuis dat Griekenland de bakermat van Europa is.

Deze maand, april 2015, 809, 3.

Redactioneel getekend BB. Werkelijkheidsontkenning: de wereld wil bedrogen worden, dus laat zij dan bedrogen worden.

Deze maand, mei 2015, 810, 2.

Redactioneel getekend BB. Of er een oorzakelijk verband is tussen dalende oplagen van de kranten, inzet op meer excellentie-trajecten door de hbo-raad, meer idealisme, bildung, betrokkenheid en burgerschap in het hoger onderwijs en het niet mee tellen van spelfouten in het eindexamen Nederlands.

Deze maand, juni-juli 2015, 811-812, 2.

Redactioneel getekend BB. Het gelijk van historicus Thucydides.

Deze maand, augustus-september 2015, 813-814, 2.

Redactioneel getekend BB. Book Collecting Prizes tegenover het boekloos studeren in Nederland.

Peilloos krantenleed, augustus-september 2015, 813-814, 19-20.

From the book depository. Waarom het slecht gaat met de Nederlandse kranten.

Deze maand, oktober 2015, 815, 2.

Redactioneel getekend BB. Onze veranderende houding ten opzichte van de werkelijkheid in deze digitale tijd.

Deze maand, november 2015, 816, 2.

Redactioneel getekend BB. Beleefdheid op Schopenhauers chaotische podium.

Deze maand, december 2015, 817, 2.

Redactioneel getekend BB. De infantilisering en ontintellectualisering.

Deze maand, januari 2016, 818, 3.

Redactioneel getekend BB. Over het hoge geluksniveau van Nederland.

Deze maand, februari 2016, 819, 2.

Redactioneel getekend BB. Over de voorspellende kracht van Nineteen Eighty-Four en Brave New World.

Deze maand, maart 2016, 820, 2.

Redactioneel getekend BB. Over de zompige ondergrond van innovatief onderwijs.

Deze maand, april 2016, 821, 2.

Redactioneel getekend BB. Geen aandacht voor geestesleven op de Nederlandse tv

Deze maand, mei 2016, 822, 3.

Redactioneel getekend BB. Over de eindexamenklachten van het LAKS.

Deze maand, juni-juli 2016, 823-824, 2.

Redactioneel getekend BB. Over de onhoudbaarheid van het idee ‘Europese lotsbestemming’.

Deze maand, augustus-september 2016, 825/826, 2.

Redactioneel getekend BB. Over de lessen van de sportzomer.

Deze maand, oktober 2016, 827, 2.

Redactioneel getekend BB. Over de ongerijmdheid van de hyperindividualisering die leidt tot lemmingengedrag.

Deze maand, november 2016, 828, 3-4.

Redactioneel getekend BB. Over de economische en sociale achtergronden van de verkiezing van Trump.

Deze maand, december 2016, 829, 2.

Redactioneel getekend BB. Over Trumps twittermanie.

Deze maand, januari 2017, 830, 2.

Redactioneel getekend BB. Over nepnieuws en hoe weinig nieuw dat is.

Deze maand, februari 2017, 831, 2.

Redactioneel getekend BB. Over alternatieve feiten en een alternatieve wekelijkheid.

Deze maand, maart 2017, 832, 2.

Redactioneel getekend BB. Over het poëziedebuut van Tim Hofman, tafelheer van DWDD.

Deze maand, april 2017, 833, 2.

Redactioneel getekend BB. Over de slechte lees- en rekenvaardigheden van Nederlandse leerlingen.

Deze maand, mei 2017, 834, 4.

Redactioneel getekend BB. Over het alom krimpend vocabulaire.

Deze maand, juni-juli 2017, 835-836, 2.

Redactioneel getekend BB. Over ‘Les mots’ van Sartre en de teloorgang van de menselijke wijsheid.

Deze maand, augustus-september 2017, 837/838, 2.

Redactioneel getekend BB. Over het verdwijnen van ‘the silly season’.

Deze maand, oktober 2017, 839, 2.

Redactioneel getekend BB. Sombere gedachten naar aanleiding van het regeerakkoord.

Deze maand, november 2017, 840, 2.

Redactioneel getekend BB. Over de moderne cultuur als permanente praatshow.

Deze maand, december 2017, 841, 2.

Redactioneel getekend BB. Over het slechte lezen in Nederland.

Deze maand, januari 2018, 842, 2-3.

Redactioneel getekend BB. Over het onderzoeksrappot ‘Sociale Staat van Nederland 2017’ van het SCP.

Deze maand, februari 2018, 843, 2.

Redactioneel getekend BB. Over nepnieuws, Halbe Zijlstra en mediawijsheid.

Deze maand, maart 2018, 844, 2.

Redactioneel getekend BB. Over de verkiezingen en de internationale dag van het geluk.

Deze maand, april 2018, 845, 2.

Redactioneel getekend BB. Over het gemis van een cultuurgeschiedenis van het heden.

Intellectuele zelfmoord, april 2018, 845, 33-34.

Rubriek ‘From the Book Depository’. Over de staat van het onderwijs.

Deze maand – bijna 60, mei 2018, 846, 3-4.

Redactioneel getekend BB. Bij het 60-jarig bestaan van Hollands Maandblad.

Nou ja, nog één keer: 1968, mei 2018, 846, 40-43.

Over de herdenkingen van mei ’68 en de erfenis van de jaren zestig.

Deze maand, juni-juli 2018, 847-848, 2.

Redactioneel getekend BB. Over het culturele seizoen.

Deze maand, oktober 2018, 851, 2.

Redactioneel getekend BB. Naar aanleiding van het overlijden van H.L. Wesseling

Deze maand, november 2018, 852, 2.

Redactioneel getekend BB. Over het falend onderwijssysteem.

Deze maand, december 2018, 853, 2.

Redactioneel getekend BB. Over de eindronde van onze beschavingsgeschiedenis.

Deze maand, januari 2019, 854, 2.

Redactioneel getekend BB. Er is geen andere reddingsboei dan zelfspot. Laatste redactioneel en nummer van HM onder het bewind van BB

De taal der flappen, januari 2019, 854, 24-25.

Rubriek ‘From the Book Depository’. Over het verband tussen literatuur en geld.

Boog, Mark (1970)

Leger, op zoek, februari 2018, 843, 3.

Een kleine beschouwing over legers en soldaten

Barre tijden, februari 2018, 843, 4.

Een kleine beschouwing over de misantroop

Bonnier, W. (1973)

You're it! Moderne kunst als marketingmechanisme, juni-juli 2015, 811-812, 17-22.

Boomkens, René

Popmuziek; op zoek naar het midden, juni-juli 1995, 571-572, 22-28.

Juist doordat popmuziek geen kunst is in termen van de geldende esthetica, kan kunst de democratische tolk tussen culturen, naties etc. zijn. Popmuziek als levend cultuurgoed.

Boomsma, Graa

Crisis in de journalistiek (2), augustus-september 2001, 645-646, 55-56.

Reactie op B. Bommeljé, 642, 3-12. Over de reacties op het proces waarin Pieter Waterdrinker terecht staat vanwege een vermeende antisemitische zin in zijn debuutroman 'Danslessen' (1998).

De schrijver als terrorist, mei 2003, 666, 29-30.

Rubriek: Aan de ene kant.

Bordewijk, Paul (1943)

De crisis van het reformisme, oktober 1971, 287, 3-8.

Over dirigisme en de afkeer van links en rechts van overheidsingrijpen.

Nederland en het M.I.T.-rapport, april 1972, 293, 8-11.

Over het rapport van de Massachusetts Institute of Technology voor de Club van Rome.

Bindende afspraken vooraf, juli-augustus 1973, 308-309, 12-16.

Over de opstelling van de PvdA ten aanzien van een regeringsdeelname voordat het kabinet Biesheuvel viel.

Mansholt heeft te vroeg gejuicht, maart 1974, 316, 9-12.

N.a.v. het geruchtmakende M.I.T.-rapport i.o.v. de Club van Rome wordt ingegaan op de recente 'oliecrisis'.

Is er een methodenstrijd in de sociale wetenschappen?, mei 1975, 330, 3-7.

Reactie op K. van der Pijl, 325, 3-11. Antwoord K. van der Pijl, 330, 3-7. Zie J.P. Guépin, 326-327, 35-40 en antwoord K. van der Pijl, 326-327, 40-42.

Grenzen van de groei en grenzen van de overdracht, januari 1976, 338, 10-16.

Over de economische groei en de inkomensnivellering.

De lijdensweg van de bestuurlijke reorganisatie, mei 1976, 342, 10-15.

Over het uitblijven van een nieuwe bestuurlijke indeling van Nederland en de verschillende opvattingen daarover.

De nieuwe vrijgestelden en het populistisch syndroom, augustus-september 1976, 345-346, 6-11.

Over de gevolgen van het toegenomen aantal intellectuelen dat actief is in de linkse partijen. Vooral over de PvdA.

De smalle marges van de partijendemocratie, februari 1978, 363, 11-14.

Beschouwingen over de uitspraak van de kiezers en de representativiteit van de partijraad, n.a.v. de samenstelling van het kabinet Van Agt.

De collectieve vergeetachtigheid van de Nederlandse economen, november 1982, 420, 16.

Vier mogelijkheden ter verklaring van dit door Jan Pen, 419, 9-11 gesignaleerd verschijnsel.

Het nut van wethouders, februari 1983, 423, 37-42.

Rechtvaardiging van deze functie door een wethouder.

De staat verzorgt, de wet is gelogen, februari 1984, 435, 10-15.

Enerzijds neemt de macht van de staat toe door de groei van regelgeving, anderzijds vermindering van macht door de neiging van de mensen zich niet te houden aan de regels.

Arbeidsverkorting voor politici, maart 1986, 460, 12-14.

Redenen waarom arbeidstijdverkorting, of part-time functies voor politici tot de mogelijkheden zouden moeten behoren.

Dat eerste kabinet Kok, dat komt er wel, juni 1986, 463, 3-5.

Commentaar bij de verkiezingsuitslag van 21 mei 1986, inzonderheid over de teleurstellende uitslag voor de PvdA.

Integer, loyaal, consequent, september 1986, 466, 17-22.

Over de relatie politici/partij en politici/kiezers; over de ontzuiling.

Socialisme, kan dat nog?, november 1987, 480, 3-8.

Welke politiek moet de PvdA voeren in het huidig politiek en sociaal bestel?

De PvdA-elite van 1979 en de culturele contrarevolutie, januari 1989, 494, 24-26.

Bij het herlezen van Ministerraad 1989. Het derde Kabinet-Den Uyl vergadert verschenen t.g.v. Den Uyls 60ste verjaardag (1979).

Humanisme en homoseksuelen, maart 1989, 496, 17-19.

Over de theorie van D. Swaab m.b.t. de hersenstructuur van homofielen en R.A.P. Tielman, hoogleraar in de humanistiek en tegenstander van deze theorie; J.P. van Praag, Humanisme en sexualiteit (1964). Reactie van R.A.P. Tielman, 498-499, 51-52.

Een brochure uit 1936, april 1991, 521, 14-16.

N.a.v. Jan Romein, Een historisch moment-de betekenis der nieuwe sovjet grondwet; tevens over de houding tegenover communisten en ex-communisten enerzijds en tegenover fascisten en ex-fascisten anderzijds, i.c. van Jan Romein en van Bernard Delfgaauw.

Een partij die geen maat kan houden, april 1992, 533, 11-18.

Over de PvdA op dit ogenblik.

Wat scheidt liberalen en verenigt hen met conservatieven en socialisten?, augustus-september 1992, 537-538, 31-33.

Reactie op F. Bolkestein, 537-538, 26-30 over de tegenstellingen binnen het liberalisme onder verwijzing naar de situatie in Nederland.

Money is the root of all evil, december 1992, 541, 3-6.

Thema: Geld. Met het begin van de jaren tachtig kwamen we in de periode van het neokapitalisme: men doet dingen, omdat men er geld mee kan verdienen.

De veelvormige universiteit, april 1993, 545, 24-31.

Thema-nummer: De toekomst van de universiteit. Over de vele gedaanten van de universiteit: de verschillen in beroepsgerichtheid, in tijdsbesteding, in praktische vaardigheden, in eigenaardigheden van onderwezen disciplines en in de ideeën inzake bestuur en organisatie.

Bestuur en afstand, januari 1994, 554, 8-12.

Afstand tussen bestuur en kiezers en de houding van de PvdA. Afstand tussen gemeentebestuurders en de bevolking. Afstand tussen bestuurslagen: gemeente, provincie, Rijk, Europa en de regio's.

Om behoud van de verzorgingsstaat, februari 1995, 567, 34.

Rubriek, Aan de ene kant. Over de verzorgingsstaat.

Politiek is geen voetbal, mei 1996, 582, 29-30.

Rubriek: Aan de ene kant. Sportjournalistiek en politieke verslaggeving gaan steeds meer op elkaar lijken.

Een beetje bureaucratie is zo gek nog niet, juni-juli 1997, 595-596, 13-15.

Thema: Bureaucratie.

Ik en het Hollands Maandblad, april-mei 1999, 617-618, 20-21.

Thema: Feest. Herinneringen aan Hollands Maandblad.

De opmars van de lokalo's, maart 2000, 628, 24-30.

Over het succes van de lokale partijen bij de gemeenteraadsverkiezingen.

Bordewijk-Knotter, J.M.

Alles voor niets II, december 1987, 481, 46.

Mededeling van drie elkaar tegensprekende brieven van drie verschillende instanties i.v.m. de Universiteitsgids Leiden. Aanvulling op W. Vermeer, 497, 7-12.

Borgart, Ben

Een eigenaardige naamgeving in het rijk der primaten, mei 1991, 522, 38.

De 'neusaap' (nasalis larvatus naar Linnaeus) staat vooral in Engeland, Australië en andere gemenebestlanden bekend onder de naam 'the Dutchman'.

Een poëet op het dak van de wereld, juni-juli 1992, 535-536, 60-61.

Over de 17de-eeuwse Dalai Lama (Welluidende Zuiverheid), zesde incarnatie van de dynastie, en zijn gedichten ontdekt door Charles Bell in het begin van de 20ste eeuw. Met gedichten.

Borst, P.

De anatomie van de domoor. Met een aantekening van Jeanne van Schaik-Willing, 31-08-1960, 68, 15-16.

Losse overwegingen over domheid n.a.v. aanval op H.A. Gomperts door J. van Schaik-Willing in De Groene Amsterdammer, 30 juli 1960.

Luther, 19-07-1961, 114, 9.

Toneelbespreking van Osborne, Luther door The English Stage Company op het Holland Festival.

Reis naar Rusland, 23-08-1961, 119, 4-6.

Aantekeningen gemaakt tijdens het vijfde wereldcongres voor biochemie van 10 tot 16 augustus 1961 te Moskou.

Borstlap, John

Het zieke fonds. Een omstreden erfenis van het modernisme, maart 1996, 580, 13-18.

Het Fonds voor de Scheppende Toonkunst onder vuur en een schets hoe het ook zou kunnen; subsidie; muziek.

Bosch, Elisabeth

De laatste jaren: wanhoop of waanzin. Drie Franse schrijvers over Vincent van Gogh, april 1990, 509, 9-13.

N.a.v. Antonin Artaud, 'Van Gogh, le suicidé de la société' (1947) in Oeuvres complètes (XIII, 1974). Georges Bataille, 'Verminking als ritueel offer en het afgehakte oor van Van Gogh' in Documents (1930) en opgenomen in Oèuvres complètes (I, 1970). René Char, Les voisinages de Van Gogh (1985). Met illustraties van Van Gogh, 9.

Bottema, Oene

Ons middelbaar onderwijs als voorbeeld, 02-09-1959, 16, 12-13.

Bespreking van G. Rickover, Education and Freedom (1959).

Reisnotities over Italiaanse universiteiten, 18-11-1959, 27, 10-11.

Boucher, L.J.C.

In 26 letters, 23-03-1960, 45, 7.

Bespreking van Eldert Willems (tekst) en Hans Berveling (vormgeving), In 26 letters ter ere van de boekenweek 1960.

Boucher, Philippe

Het Actusgeheim onthuld, april 1970, 269, 11-18.

I.s.m. Wim Bodde. Over ontgroening door het Groninger Studentencorps 'Vindicat Atque Polit' 1969 op voet van gelijkheid. Eerder gepubliceerd in het Groninger studentenblad DCC, 43 (1970) 14.

Bouman, Karst

Over de heruitvinding van Nederland, februari 1992, 531, 15-19.

Als Nederland al 300 jaar geen werkelijk soeverein land meer is, waarom zou dan juist nu de identiteit alsnog een probleem worden, maar in Nederland blijkt elke dag te worden vergeten dat taal en culturele kwaliteit ook machtsinstrumenten zijn.

Imperium Europa, november 1992, 540, 34-37.

Een Europees imperium is niet een heerschappij van Europa over andere werelddelen, maar een Europese orde binnen Europese grenzen en menig Europees volk zal opnieuw moeten leren dat de Wet heilig is en niet bepaald wordt door opportuniteit.

Bouman, Ole

Zorgeloosheid als Byzantijnse ziekte, september 1986, 466, 38-42.

Reactie op G. van der List, 27-28, n.a.v. E. Bindervoet & R.J. Henkes, 461-462, 18-26 (weer n.a.v. G. van der List, 457, 16-22).

Bourgonje, Fleur

De nieuwe filmkunst in Latijns-Amerika, april 1974, 317, 33-37.

Over de filmgeschiedenis en filmindustrie in Argentinië, Chili, Bolivia, Brazilië, Uruguay, Colombia, Venezuela, Panama en Peru; Jorge Sanjinés.

Brakman, Steven

De polderkolder van Dirk Horringa. Drie reacties, december 1998, 613, 35-36.

Reactie op D. Horringa, 609-610, 21-25 inzake het poldermodel. Zie ook H.H.J. Labohm, 613, 36-38; A.H.G. Rinnooy Kan, 613, 38-40. Weerwoord van D. Horringa, 613, 40.

Brakman, Willem

Eén tegen allen, allen tegen eén, november 1998, 612, 9-12.

Thema: waarde en prijs van literatuur. Gepoogd moet worden de rationaliteit te temperen door haar te verrijken met wat aan het begrip ontsnapt.

Brand, A.

Rancuneuze constructie van een rancune, 22-11-1961, 132, 10-11.

Reactie op L. Ross, 125, 1-4 inzake diens recensie van Vestdijk, Gestalten tegenover mij (1961).

Tu quoque. De noodzakelijke beperktheid van het kritische rationalisme, oktober 1972, 299, 9-13.

Over W.W. Bartley's alomvattend kritisch rationalisme; Nietzsche; Burckhardt; Popper.

Brands, M.C. (1934)

Franz Petri, 03-10-1962, 174, 12.

Rubriek: Korte commentaren. Waarom treedt historicus Franz Petri zo vaak op als het om de verhouding van de Duitse en de Nederlandse geschiedenis gaat? Reactie M. Baerlecken, 189, 18 -19.

Karl Barth en de Zwitsers, mei 1963, 190, 11-12.

De achtergrond van de opvolging van Karl Barth als hoogleraar theologie aan de universiteit van Bazel, n.a.v. een interview in Die Woche, 23-01-1963.

'Verharde' geschiedenis: van geval tot getal, van incident tot systeem, mei-juni 1973, 306-307, 12-20.

O.a. over Norbert Elias, Der Prozess der Zivilisation (1939) en C. Bertels, Geschiedenis tussen struktuur en evenement (1973). Reactie K.L. Poll, 308-309, 57-62 en antwoord van M.C. Brands, 308-309, 62.

Antwoord, juli-augustus 1973, 308-309, 62.

Reactie op K.L. Poll, 308-309, 57-62, n.a.v. M.C. Brands 306-307, 12-20.

Uit het Oosten niets nieuws, januari 1993, 542, 6-10.

I.s.m. M.A.P. Nollen. Een historisch overzicht sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog, m.n. Centraal- en Oost-Europa, communisme, revisionisme, Koude Oorlog.

De onwijze opzet van ons wetenschappelijk onderwijs, april 1993, 545, 3-7.

Thema-nummer: De toekomst van de universiteit. Over de structurering van de Nederlandse universiteiten na 1965, het ontbreken van een maatschappelijk debat over wat er van universiteiten wordt verwacht en over de ruimhartige studiefinanciering.

'History hits back'. Over de overschatting van woord en tekst: over de limieten van tolerantie, februari 1994, 555, 3-13.

Tegen de overschatting van het woord staat de noodzaak van nadruk op het onderscheid tussen feit en fictie.

Kwalen van Nederland als krantenland, februari 1996, 579, 21-25.

Thema: De krant. De kranten als ouderwets medium om nieuws over te brengen. De kwalen: verhollandsing van het nieuws, het kritisch moeten zijn, columnisme, en het ontbreken van leermeesters in het journalistenvak.

De grijze verf van historici. WO I blijft aan Nederland voorbijgaan, augustus-september 2006, 705-706, 23-27.

Welke plaats neemt de Eerste Wereldoorlog in de collecctieve herinnering en in het geschiedbeeld van gespaarde Nederland in? Het Nederlandse beeld van de twintigste eeuw wijkt fundamenteel af van dat in de buurlanden doordat Nederland in de Eerste Wereld Oorlog een muis was. Reacties van Madelon de Keizer en Gerhard Hirschfeld in november 2006, 708, 46-48 en antwoord van M.C. Brands november 2006, 708, 49.

Nederland in W.O. I, november 2006, 708, 49.

Reactie op Madelon de Keizer en Gerhard Hirschfeld in november 2006, 708, 46-48, n.a.v. M.C. Brands, augustus-september 2006, 705-706, 23-27.

De foutjescultuur. Over de ontembare Haagse missiedrift, mei 2007, 714, 3-6.

N.a.v. de dissertatie Herman Smit, Gezag is gezag. Kanttekeningen bij de houding van de gereformeerden in de Indonesische kwestie (2006) over het feit dat de Nederlandse politiek niet van fouten leert, maar steeds weer andere uithoeken van de wereld wil bevrijden van het kwaad als uiting van een fatale zelfoverschatting.

Historische illusies. François Furet als geschiedschrijver, januari 2008, 722, 11-18.

Een Nederlandse revolutie. De roestvlekken van een afgezworen geloof, mei 2008, 726, 35-38.

Over het wegpraten van de Nederlandse culturele kloof in de jaren zestig met als voorbeeld Paul Luykx, Andere katholieken (2000). Reactie van P. Luykx, juni-juli 2008, 727-728, 54-57.

Antwoord van M.C. Brands, juni-juli 2008, 727-728, 57.

Reactie op Paul Luykx, nr. 727-728, 54-57 n.a.v. M.C. Brands mei 2008, nr. 726, inzake Andere katholieken (2000).

NIOD op de verkeerde weg. Is 'Genocidestudies' wel een wetenschap?, maart 2011, 760, 12-18.

Op de stang, april 2011, 761, 11-12.

Maria Vasalis op de fietsstang bij Gerard Reve op een avond van Belcampo.

Brands, Wim (1959)

De vallende man, augustus-september 2007, 717-718, 25-27.

Over de relatie met zijn vader met drie gedichten.

Ontsnappen op Hemelvaart. Brief aan mijn jongere ik, juni-juli 2013, 787-788, 3-4.

Deze tekst werd later uitgezonden op Radio 5 in de IKON-serie 'Brief aan mijn jongere ik'.

Een stad om te belopen. Waarom in Gent de fanfare een olifant opat, augustus-september 2013, 789-790, 47-54.

Dit stadsportret kwam tot stand in het kader van het project 'Citybooks', georganiseerd door DeBuren, het Vlaams-Nederlands Huis' voor de bevordering van de cultuur der Lage Landen en Europa.

Brandt Corstius, Hugo (1935)

Brabantia nostra, 20-05-1959, 1, 2-3.

De kabinetsformatie en De Quay.

Thermodynamisch proza, 20-05-1959, 1, 7.

Rubriek: Korte commentaren. Discussie in Tirade over cybernetische literatuurkritiek.

Mevrouw Luce en de feiten, 20-05-1959, 1, 7.

Rubriek: Korte commentaren. Time en de zaak Luce-Morse.

Kermis op Soestdijk, 27-05-1959, 2, 7.

Rubriek: Korte commentaren. De ontvangst van Adamski ten Hove op Soestdijk.

Last en Hermans, 27-05-1959, 2, 7-8.

Rubriek: Korte commentaren. Jef Last bespreekt in De Nieuwe Stem verontwaardigd W.F. Hermans, De donkere kamer van Damocles (1958).

De Augsburgse zonsverduistering, 03-06-1959, 3, 8.

Onze zonne-aanbidding.

Rechts, 03-06-1959, 3, 10.

Rubriek: Korte commentaren. Absurde rechtspraak.

Ponskaarten en spuitjes, 03-06-1959, 3, 10-11.

Catastrofe met ponskaartjes en en een regeringsverklaring over beperking van haar arbeidsterrein.

Leraren, 10-06-1959, 4, 5.

Rubriek: Korte commentaren. Geen opschudding over een gebrek aan leraren.

Een oplossing. Het conflict tussen twee blokken, 17-06-1959, 5, 4-6.

Amerika versus Rusland, bewapeningswedloop en drie programmapunten essentieel voor vrede. Reactie K.L. Poll, 6, 1-2. Zie H. Brandt Corstius, 7, 10.

Morele herbewapening, 17-06-1959, 5, 6.

Rubriek: Korte commentaren. N.a.v. een advertentie op 6 juni in alle dagbladen. Reactie A.R. Burger, 16, 11-12. Zie ook H. Brandt Corstius, 60, 12 en 64, 12 en reactie A.R. Burger, 64, 11. Zie H. Brandt Corstius, 199, 12.

Moderne casuïstiek, 17-06-1959, 5, 6.

Rubriek: Korte commentaren. De onlogica van Panorama.

Phobos en Deimos. Jonathan Swift beschreef de twee manen van Mars, 17-06-1959, 5, 14.

Russisch astronoom Sjklowski beweert dat de twee manen van Mars kunstmatig zijn.

Nederlandse schrijfkunst, 24-06-1959, 6, 7-8.

Rubriek: Korte commentaren. J. Goudsblom, De nieuwe volwassenen met de resultaten van de Vrij Nederland enquête.

Padvindersidealen, 01-07-1959, 7, 10.

Rubriek: Korte commentaren. Aanvulling op H. Brandt Corstius, 5, 4-6. Zie K.L. Poll, 6, 1-2.

Inuk-Titut, 08-07-1959, 8, 8.

Rubriek: Korte commentaren. Periodiek voor Eskimo's in Canada.

Het addertje op voetjes, 08-07-1959, 8, 8.

Rubriek: Korte commentaren. Communisme.

Vaktaal, 15-07-1959, 9, 7.

Rubriek: Korte commentaren. Vier soorten vaktaal.

Mentaliteit, 15-07-1959, 9, 8.

Rubriek: Korte commentaren. De leesgewoonten in Brabant volgens het Katholiek Sociaal Kerkelijk Instituut.

L'Affaire, 29-07-1959, 11, 7-8.

De zaak Meulenbelt vergeleken met de zaak Dreyfus.

Frisse quizz-miss, 12-08-1959, 13, 10-11.

Rubriek: Korte commentaren. KRO-radiospelletje.

Vliegerslonen, 02-09-1959, 16, 8.

Rubriek: Korte commentaren. De salarissen van KLM-piloten.

Miljonairs, 02-09-1959, 16, 8.

Rubriek: Korte commentaren. Montagne en Van Leeuwen over de toename van het aantal miljonairs.

De jets, 02-09-1959, 16, 9.

Rubriek: Korte commentaren. Waarom de verkeerstoestellen vervangen door straalverkeersvliegtuigen (jets)?

De grote sprong, 09-09-1959, 17, 9.

Rubriek: Korte commentaren. Vooruitgang in China.

Nu al kapot?, 16-09-1959, 18, 7-8.

Rubriek: Korte commentaren. Valt het kabinet onder invloed van de Luns c.s. op de kritiek op minister van defensie Visser.

Het land op de maan, 30-09-1959, 20, 1.

N.a.v. de race naar de maan en het Russische succes van Lunik III.

Gedrus Mizeriavichus, 30-09-1959, 20, 9.

Rubriek: Korte commentaren. Voorbeeld van communistische democratisering van het onderwijs.

Oder-Neisse, 30-09-1959, 20, 9.

Rubriek: Korte commentaren. De Oder-Neissegrens.

Long live de Bra, 30-09-1959, 20, 10.

Rubriek: Korte commentaren. Advertentie voor BH's.

Een boek, nozems, kleuters, gewetenszaken, 07-10-1959, 21, 13-14.

Bespreking van Krantz en Vercruijsse, De jeugd in het geding (1959).

Een oulap verdienen, 07-10-1959, 21, 10-11.

Rubriek: Korte commentaren. Ontwikkelingen in Zuid-Afrika.

Logica en politiek, 14-10-1959, 22, 9-10.

Rubriek: Korte commentaren. Het Congo-probleem en de cartesiaanse denkwijze.

De toekomst der religie, 14-10-1959, 22, 10.

Rubriek: Korte commentaren. Tekenen van het einde van de christelijke godsdienst.

Taal, 21-10-1959, 23, 12-13.

Bespreking van Edward Sapir, Language (1921).

Een film van Toon Hermans, 28-10-1959, 24, 11-12.

Rubriek: Korte commentaren. Mislukte film.

Geprezen zij de domheid, 11-11-1959, 26, 10.

Rubriek: Korte commentaren. Wiskunde en schaken.

Vestdijks nieuwe lichaamsdeel, 11-11-1959, 26, 15-16.

Bespreking van Simon Vestdijk, De Ziener (1959).

Met Fort-mann minder man, 02-12-1959, 29, 9-10.

Rubriek: Korte commentaren. H.J. Fortmann over anti-conceptie.

Waardebonnen, 02-12-1959, 29, 10.

Rubriek: Korte commentaren. Beter geschenkenbonnen.

De bijbel had toch gelijk, 02-12-1959, 29, 11-12.

Toneelbespreking van MacLeish, J.B. door Theater.

Twee gijzelaars, 09-12-1959, 30, 14.

Toneelbespreking van Brendan Behan, The Hostage door de Nederlandse Comedie.

 25.000, 16-12-1959, 31, 7-8.

Rubriek: Korte commentaren. Voorstel om de maximumprijs van de voetbalpool te beperken.

De lof van Lalumbe, 16-12-1959, 31, 7-8.

Rubriek: Korte commentaren. Bevat brief van V. Lalumbe over de tragische toestand in de Zuidafrikaanse Bantoegebieden.

Amusement van de nieuwe klasse, 30-12-1959, 33, 2-3.

In Oost-berlijn.

De bromschoen, 30-12-1959, 33, 10-11.

Rubriek: Korte commentaren. De ontwikkeling van een 'skeeter' volgens De Ingenieur van 25 december.

Mundus vult decipi, 30-12-1959, 33, 11.

Rubriek: Korte commentaren. Quizzschandalen in Amerika.

Assen, 13-01-1960, 35, 9.

Rubriek: Korte commentaren. Het gemeentebestuur van Assen wil niet langer dat er denigrerend over hun stad gesproken wordt.

19,60, 13-01-1960, 35, 9.

Rubriek: Korte commentaren. Geldhervorming in Frankrijk.

24 uur bezig zijn, 03-02-1960, 38, 7-8.

Rubriek: Korte commentaren. Staking van buschauffeurs in Amsterdam op 25 januari.

Stotteraars, 10-02-1960, 39, 7-8.

Rubriek: Korte commentaren. Stotteraars, n.a.v. Ko van Dijk als stotteraar in de televisiekomedie Alles in tweevoud.

Dreyfus was toch schuldig, 10-02-1960, 39, 8.

Rubriek: Korte commentaren. De Telegraaf ziet gerechtigheid.

De aanhouder, 17-02-1960, 40, 9.

Rubriek: Korte commentaren. de praktijken van het Nederlands Talen Instituut.

Onze opvoeding, 24-02-1960, 41, 8.

Rubriek: Korte commentaren. Staatssecretaris van Binnenlandse zaken Bot op bezoek op Australisch Nieuw Guinea.

Liever zeeslang, 24-02-1960, 41, 9.

Rubriek: Korte commentaren. Komkommernieuws over Russische duikboten en zeemonsters.

Vernieuwde Rotterdamse Courant, 16-03-1960, 44, 10-11.

Rubriek: Korte commentaren. De veranderingen op een rijtje en de pastiche van Vrij Nederland.

Conclusie, 23-03-1960, 45, 8.

Rubriek: Korte commentaren. Minister De Pous pakt de aannemers aan. Reactie C. Heyning, 46, 9.

G + W = C, 23-03-1960, 45, 9-10.

Rubriek: Korte commentaren. Formules in economie, wis- en natuurkunde.

Een ongelooflijk boek, 30-03-1960, 46, 6-7.

Over Ho Kan-Chih, A history of the modern Chinese revolution (1959).

Interne aangelegenheden, 06-04-1960, 47, 9.

Rubriek: Korte commentaren. De belachelijkheid van demonstreren.

Twee misverstanden, 11-05-1960, 52, 8.

Rubriek: Korte commentaren. J.J. Buskes en A. Marja over Apartheid in Zuid-Afrika. Reactie van A. Marja, 54, 11 en antwoord H. Brandt Corstius, 54, 11-12.

Vier misverstanden, 25-05-1960, 54, 11-12.

Reactie op A. Marja, 54, 11, n.a.v. H. Brandt Corstius, 52, 8.

Morele herbewapening, 06-07-1960, 60, 12.

Rubriek: Korte commentaren. Advertentie t.g.v. de verjaardag van Frank Buchman.

Zandloper op zijn kop, 27-07-1960, 63, 10-11.

Rubriek: Korte commentaren. Columnist de zandloper in de Nieuwe Rotterdamse Courant.

Absolute eerlijkheid, 03-08-1960, 64, 12.

Rubriek: Reacties van lezers. Antwoord aan A.R. Burger, 64, 11, n.a.v. H. Brandt Corstius, 60, 12. Zie H. Brandt Corstius, 5, 6 en reactie A.R. Burgers, 16, 11-12 betreffende morele herbewapening.

Congo, 10-08-1960, 65, 9.

Rubriek: Korte commentaren. De situatie in Congo.

Oog en oor, 05-10-1960, 73, 16.

Vergelijkende beschouwing van deze zintuigen.

Rusland-China, 26-10-1960, 76, 11.

Rubriek: Korte commentaren. De wenselijkheid van vriendschap tussen Rusland en China.

Het gele gevaar, 14-12-1960, 83, 5-8.

Informatief stuk over de angst die China inboezemt, n.a.v. A.D. Barnett, Communist China and Asia (1960).

Waar is een toneelschrijver nog goed voor?, 14-12-1960, 83, [9]-10.

Rubriek: Korte commentaren. Overeenkomst in reacties op Macleish, J.B.; Mulisch, Tanchelijn; Sartre, de duivel en God.

De eigenlijke reden, 21-12-1960, 84, 10-11.

Rubriek: Korte commentaren. Waarom wij Nieuw-Guinea houden.

De bom, 29-12-1960, 85, 9.

Moeten we postume wraak uitoefenen, nadat we zelf door een kernbom getroffen zijn?

Geniaal debuut, 04-01-1961, 86.

Bespreking van Simon Vestdijk, Een moderne Antonius (1960).

De toekomst van het Nederlands, 11-01-1961, 87, 7-8.

Rubriek: Korte commentaren. In de tijdschriften De politiebond en De katholieke werkgever.

Definitie van de mens, 18-01-1961, 88, 1-3.

H. Freudenthal ontwerpt kunstmatige taal en een definitie van de mens terwille van contact met buitenaards leven.

Santa Publicita, 08-02-1961, 91, 11-12.

Rubriek: Korte commentaren. Berichtgeving over muiterij op een Portugees schip.

Uitweg, 15-02-1961, 92, 8.

Rubriek: Korte commentaren.

Voorspellingen, 15-02-1961, 92, 14.

Over voorspellen en de wildste fantasiën.

Teveel wazig idealisme, 01-03-1961, 94, 7.

Thema: Vier vragen over liefde n.a.v. J.J. Peereboom, 82, 1-3. Zie D. Hillenius, 94, 4-5; R. Rubinstein, 94, 5; M. Menalda, 94, 6-7; H.S. Hella, 94, 7-8; A.L. Schneiders, 94, 9-10; J.F. Glastra van Loon, 94, 10-11 en L.Th. Lehmann, 94, 11.

Wrong or wrong, my country?, 08-03-1961, 95, 4-6.

Nederland en Nieuw-Guinea; Verenigde Naties, Gemenebest; Indonesië.

Eindelijk, 29-03-1961, 98, 15-16.

Toneelbespreking van Harold Pinter, De huisbewaarder en Edward Albee, het verhaal van de dierentuin door Toneelgroep Ensemble.

Nieuwe Rotterdamse Courant, 19-04-1961, 101, 5-7.

Serie: Portret van een blad (V). Reactie G. Zalsman, 108, 15.

Tellen, 26-07-1961, 115, 10.

Rubriek: Korte commentaren. Ds. L.H. Ruitenberg telt Hervormd Nederland in eigen voordeel.

'Antinegrisme' in de V.S., 20-09-1961, 123, 3-5.

Discriminatie/ segregatie van negers in Amerika.

Dood, 22-11-1961, 132, 4-6.

BB-lessen op school. Zie K.L. Poll, 134, 1-4.

Electronische evolutie, 31-01-1962, 139, 3-4.

Met de constructie van grotere en duurdere electronische breinen is de mensheid op de verkeerde weg, want computers kunnen niet denken. Positieve en negatieve geluiden.

Even wel wezen, 28-02-1962, 143, 10.

Rubriek: Korte commentaren. Het Nederlandse standpunt inzake Nieuw-Guinea blijft zelfbeschikking, maar nu met een andere inhoud.

Autopsografie, 18-04-1962, 150, 6-7.

Over de 'autobiografie' van Richard M. Nixon, Zes crisissen.

Een zwoemig boek, 03-05-1962, 152, 1-3.

Bespreking van Erich Fromm, May Man Prevail? (1961). Een onbelangrijk boek over de koude oorlog, de kernbewapening en het naderende einde.

Culinair realisme, 25-07-1962, 164, 10.

Rubriek: Korte commentaren. De doeken van schilder Wayne Thiebaud.

Alcohol en longkanker, 01-08-1962, 165, 5-7.

Wetenschap; tegen de inductieve methode, hoe en waarom. Reactie D. Hillenius, 166, 14-16. Zie H. Brandt Corstius, 170, 9-10.

Mijn hemel I, 01-08-1962, 165, 10.

Rubriek: Korte commentaren. Sterrenkunde/astronomie.

Mijn hemel II, 01-08-1962, 165, 10.

Rubriek: Korte commentaren. Transatlantisch vliegverkeer.

Finland, 29-08-1962, 169, 7.

Rubriek: Reacties van lezers. Reactie op H. Gerwig, 163, 1-5. Antwoord H. Gerwig, 169, 7 inzake Finland.

Goed, ik was een rotaap, wat dan nog?, 05-09-1962, 170, 9-10.

Reactie op D. Hillenius, 166, 14-16 n.a.v. H. Brandt Corstius, 165, 5-7 inzake terminologie. Tevens bespreking van Robert Ardrey, African Genesis. A personal investigation into the animal origin of Nature of Man (1961).

Cuba, 31-10-1962, 178, 10.

Rubriek: Korte commentaren. Vier redenen van goedkeuring t.a.v. de Amerikaanse blokkade van Cuba.

Eigenlijk, 07-11-1962, 179, 14.

Onder pseudoniem Battus. Over het woord 'eigenlijk'.

Verkiezingsuitslagen, mei 1963, 190, 1-2.

Over de bijzonderheden van de verkiezingsuitslag. Reactie van H. Mobach, 191, 22-23. Zie antwoord van H. Brandt Corstius, 191, 23.

Antwoord, juni 1963, 191, 23.

Antwoord aan H. Mobach, 191, 22-23 n.a.v. diens reactie op H. Brandt Corstius, 190, 1-2.

Valse sleutel, juli-augustus 1963, 192-193, 62.

Onder pseudoniem J.J. Onderstraten. N.a.v. J.J. Voskuil, Bij nader inzien (1963).

Gevraagd: een nieuw gebaar, januari 1964, 198, 7-8.

Over een voor christenen krenkend televisie-uitzending van zaterdag 4 januari.

Ratio, maart 1964, 200, 19.

Rubriek: Korte commentaren. Het eerste nummer van Ratio.

Micro-economische aspecten der verticale prijsbinding, maart 1964, 200, 19-20.

Economische beschouwing van huishoudelijke aard; prijsbewustzijn.

Irene I, april 1964, 201, 14.

Rubriek: Korte commentaren. Rond het huwelijk van prinses Irene.

Misverstand uit Amerika I, april 1964, 201, 15.

Rubriek: Korte commentaren. Omgang tussen echtelieden.

Misverstand uit Amerika II, april 1964, 201, 15.

Rubriek: Korte commentaren. Fluor in het drinkwater.

Roken, april 1964, 201, 17.

Rubriek: Korte commentaren. Beginnen met roken.

Wat was zijn huisnummer?, april 1964, 201, 36-37.

Onder pseudoniem Raoul Chapkis. Oplossing van de wiskundige prijsvraag gesteld in 200, 46.

Twenty Centuries Questions, mei 1964, 202, 10.

Onder pseudoniem Raoul Chapkis. Spelletjes die alleen met de dood beëindigd kunnen worden, zoals de antwoorden van de wereldbeschouwingen afhangen van de vorm van de vragen en niet van de inhoud van de vragen.

Meisjes die ik gekend heb, september 1964, 206, 19-20.

Onder pseudoniem Raoul Chapkis. Uitleg over de werking van de computer.

Leve de parachutisten, december 1964, 209, 7-8.

Over de verslaggeving van de Telegraaf en Elsevier van het geweld in Congo.

Reclametelevisie, december 1964, 209, 44.

Rubriek: Korte commentaren. Art Buchenwald over reclametelevisie.

Niet temen maar nemen, februari 1965, 211, 38.

Rubriek: Korte commentaren. Kritiek op de verkoopt van Breedband aan Hoogovens door de overheid is onterecht.

Nationalisatie van het denkvermogen. Bezit van computer behoort bij overheid, mei 1965, 214, 3-7.

Onder pseudoniem Raoul Chapkis. Betoog dat het bezit van de computer bij de overheid behoort.

De positie van de kabouter in de moderne samenleving, juni 1965, 215, 10-11.

Onder pseudoniem Raoul Chapkis. Over de kabouters.

Prinsjesdag, september 1965, 218, 10.

Onder pseudoniem Raoul Chapkis. Rubriek: Korte commentaren. Het vermogen van de koninklijke familie.

Slim hoor, oktober 1965, 219, 13-14.

Rubriek: Korte commentaren. Voorstel om de impasse inzake de monarchie te doorbreken.

Rome, oktober 1965, 219, 14.

Rubriek: Korte commentaren. De houding van de progressieve katholieken t.o.v. het gebrek aan democratie in Rome.

Djakarta, oktober 1965, 219, 14.

Rubriek: Korte commentaren. De houding van de Amerikanen t.o.v. het gebrek aan democratie in Indonesië.

Voor goeverstaan, oktober 1965, 219, 14.

Rubriek: Korte commentaren. Computervers.

De koning is geschonden, de ministers zijn verantwoordelijk, november 1965, 220, 12-13.

Over het debat in de Tweede kamer rond de toestemmingswet inzake het huwelijk van prinses Beatrix met Claus von Amsberg.

Naar het volgende schandaal, februari 1966, 223, 3-5.

Over het schandaal van de tiende maart, links en rechts deel van Nederland zijn verdeeld over de monarchie en het huwelijk van Beatrix.

Mis!, februari 1966, 223, 6.

Onder pseudoniem Raoul Chapkis. Over de reacties van NRC en Volkskrant op de uitzending van 11 februari van het programma Zo is het toevallig ook nog eens een keer, waarin de rede van vijf februari van mgr. Bekkers werd gepersifleerd.

Van het koele front, april 1966, 225, 3-4.

Onder pseudoniem Raoul Chapkis. Beschouwing van diverse onderwerpen; Chapkis als politicus, de verkiezingen; Van Hall; Koekoek; de monarchie.

Bericht uit het midden van de eeuw, augustus-september 1966, 228, 8-12.

Onder pseudoniem Raoul Chapkis. Dagboek uit Groot-Brittannië.

Brief uit Soestdijk, oktober 1966, 229, 17.

Onder pseudoniem Raoul Chapkis. Fictieve brief van koningin Juliana aan Greet Hofmann.

Go maar home, januari 1967, 232, 5-6.

Onder pseudoniem Raoul Chapkis. Anti-amerikanisme. Commentaren op een artikel van J. de Kadt, 230, 6-11: G. van Benthem van den Bergh, 233, 3-4; F. van den Burg, 232, 4-5; W. Drees jr., 232, 6-7; H. van Galen Last, 232, 8-9; W.F. Hermans, 232, 10; S.R. de Groot, 232, 10; A. Lehning, 232, 11-12; A. Nuis, 232, 13-14; J. Pen, 232, 14; K. van het Reve, 232, 15; G. K. van het Reve, 232, 15; H. van Riel, 232, 16-17; R. Rubinstein, 232, 18-19. Zie de reactie van J. de Kadt, 233, 9-12.

Nee '67, februari 1967, 233, 27.

Onder pseudoniem Raoul Chapkis. D'66 is niet het antwoord op, maar het symptoom van de politieke crisis.

De Nederlandse film, maart 1967, 234, 13.

Onder pseudoniem Raoul Chapkis. Column over humor, Jan Cremer; tentoonstelling 'Jeugdsentiment - De Jaren '50'.

De contra-revolutie, april 1967, 235, 8-9.

1Onder pseudoniem Raoul Chapkis. Een uitspraak van Amerikaanse historicus Manchester verbonden met een uitspraak van defensie-minister P. de Jong; het Kabinet-De Jong en de contra-revolutie.

Kleiner en groter, mei 1967, 236, 8-9.

Onder pseudoniem Raoul Chapkis. Over verkleiningen en vergrotingen.

Zet een kruisje achter uw naam, maart 1968, 244, 15-16.

Onder pseudoniem Piet Grijs. Over enquêtes.

Het nieuwe Vietnam ligt in Amerika, april 1968, 245, 10.

N.a.v. de angst van blank Amerika en het risico dat negers lopen. Verwijzing naar H. Drion, 244, 3-4, zie reactie van H. Drion, 246, 14-18 en H. Brandt Corstius, 247-248, 22-25.

Intellectuele integriteit van dit soort geschrijf, juni-juli 1968, 247-248, 22-25.

Reactie op H. Drion, 246, 14-18. Zie ook H. Drion, 244, 3-4 en H. Brandt Corstius, 245, 10.

Allemaal onzin, oktober 1968, 251, 23-25.

Onder pseudoniem Piet Grijs. Over astronomie. Met een sterrenkaart uit de Scientific American (pagina 55), 25.

COM en CAM, juni-juli 1970, 271-272, 23-25.

Onder pseudoniem Raoul Chapkis. Over het werken met computers en camera's.

Van Dale als pocketboek, januari 1971, 278, 16-19.

Onder pseudoniem Battus. Bewijs van de tiende stelling van zijn proefschrift, over het logaritmisch opbergen en opzoeken van alfabetische woordenlijsten.

Blijf met je fikken van de luizenpoten af!, juni-juli 1971, 283-284, 11-15.

Onder pseudoniem Battus. Het Andere Woordenboek; wat, hoe en waarom noemen we dingen anders?

Taal, filosofie, taalfilosofie en taalfilosofie, december 1972, 301, 3-9.

Onder pseudoniem Battus. Over de oorzaken van de crisis waarin Chomsky's transformationele hypothese verkeert en over de taalopvatting van Wittgenstein. Met schema, 4.

De formalisering van het wereldbeeld, januari 1973, 302, 26-29.

Onder pseudoniem Battus. Alleen door de wiskunde, de logica en de theoretische natuurkunde is de formalisering bereikt. Wat de andere wetenschappen betreft daar is de neiging tot formaliseren, als ideaal, duidelijk aanwezig.

De vertaalmachine, maart 1973, 304, 15-19.

Onder pseudoniem Battus. De onmogelijkheid van mechanisch vertalen volgt niet uit bepaalde natuurwetten zoals de onmogelijkheid van het perpetuum mobile.

Er is geen plattegrond voor het Nederlands, juli-augustus 1973, 308-309, 21-24.

Onder pseudoniem Battus. Men kan voor alle Nederlandse zinnen te samen geen plattegrond maken, al hebben taalkundigen dat jaren lang geloofd. Met een schematisch kaartje van Amsterdam.

Mooi dit idioom!, december 1978, 373, 15-17.

Onder pseudoniem Battus. Over palindromen: alibila, raar, draaiaard, oud duo, taaigalp plagiaat. Opdracht: Voor Piet Burger, palindroomkoning.

Meetkundige taalkunde, augustus-september 1981, 405-406, 32-36.

Onder pseudoniem Battus. De meetkunde wordt beheerst door de principes invariantie en abstractie, waartussen een verband bestaat. Na de bespreking van deze principes in de meetkunde wordt een poging gedaan de taalkunde ermee te karakteriseren. Met meetkundige illustraties van de auteur, 33.

Alweer, oktober 1981, 407, 40-41.

Onder pseudoniem Battus. N.a.v. I. van der Sluis, 405-406, 3-10. Zie K. van het Reve, 405-406, 11-13; B. Bommeljé, 407, 34-36; R. Hueting, 407, 36-40; J.A. Stalpers, 407, 41-44; J.J. Peereboom, 44-46. Antwoord van I. van der Sluis, 408, 42/44-46.

Twee maal twee vrouwen, december 1982, 421, 40-42.

Onder pseudoniem Battus. Parallellen tussen Harry Mulisch, Twee vrouwen (1975) en Simon Vestdijk, De onmogelijke moord (1965).

Een bescheiden voorstel, mei-juni 1984, 438-439, 21.

Onder pseudoniem Battus. Het tijdstip van de dood: rationeel gezien zou een leeftijd van vijfendertig jaar de beste zijn om maar eens met leven op te houden.

Het raadsel van het onderwijs, mei 1985, 450, 6-7.

Onder pseudoniem Piet Grijs. Reactie op H.A. Beckers, 449, 14-25. Zie ook R. Mulder, 3-4; A.D. Wolf-Albers, 5-6; A.C. Zijderveld, 7-8; B. Ritsema, 8-10; A. van Iterson, 10-11; H. Daalder, 11-13; en H.P. Jongsma, 457, 14-15. Antwoord op de commentaren H.A. Becker, 450-451, 31-33.

Het huisconcert i, juni 1986, 463, 14-15.

Onder pseudoniem Piet Grijs. Over Frits [Bolkestein].

Het huisconcert (ii), juli-augustus 1986, 464-465, 40-47.

Onder pseudoniem Piet Grijs. Satire op de politiek, inzonderheid over het leiderschap in de VVD en Frits Bolkestein.

Aanvraag tot subsidie in het kader van de Regeling 1967 van polemiek in literaire tijdschriften, november 1987, 480, 21-22.

Er is geen echte polemiek meer in Nederland.

De stukkenvrager, december 1990, 517, 34-35.

Herinneringen aan K.L. Poll: de gevaarlijke combinatie van werkgever, stukkenvrager, medeschrijver en vriend in één persoon verenigd.

Hoe neuken reigers?, december 1994, 565, 28-29.

Rubriek: Toets der kritiek. Joost Zwagerman, De buitenvrouw (1994) besproken door Inge van den Blink in Utrechts Nieuwsblad, Rob van Erkelens, Hans den Hartog Jagers, Arnold Heumakers in De Volkskrant, Wilem Kuipers in De Volkskrant, Alle Lansu in Het Parool en Carel Peeters in Vrij Nederland.

De rukker van Manhattan, januari 1996, 578, 18-19.

Rubriek: Toets der kritiek. Leon de Winter, Zionoco (1995) besproken door Hans Goedkoop in NRC Handelsblad; Willem Kuipers en Arjan Peters in De Volkskrant; Alle Lansu in Het Parool; Sander van Vlerken in Eindhovens Dagblad; Daphne Meijer in Nieuw Isrealitisch Weekblad; Carel Peeters in Vrij Nederland en Inge van den Blink in Utrechts Nieuwsblad.

De kluts, de eer, de ziel, het geweten en het bewustzijn, februari 1999, 615, 3-8.

Mind-body problem (hersenen en bewustzijn). Zie H. Brandt Corstius, 616, 7-8/10-12; 617-618, 75-79; 619-620, 60-64 en 621-622, 52-56. Reactie van M. Leezenberg, 624, 7-11.

De grot, de molen, de Chinese kamer, de papagaai en de vleermuis, maart 1999, 616, 7-8/10-12.

Mind-body problem (hersenen en bewustzijn). Zie H. Brandt Corstius, 615, 3-8; 617-618, 75-79; 619-620, 60-64 en 621-622, 52-56. Reactie van M. Leezenberg, 624, 7-11.

Overval, april-mei 1999, 617-618, 9.

Thema: Feest. Herinnering aan een bezoek van Karel van het Reve en K.L. Poll.

Wij denken, zien en horen ondanks hersens, ogen, oren, april-mei 1999, 617-618, 75-79.

Mind-body problem (hersenen en bewustzijn). Zie H. Brandt Corstius, 615, 3-8; 616, 7-8/10-12; 619-620, 60-64 en 621-622, 52-56. Reactie van M. Leezenberg, 624, 7-11.

Een vallende steen leert de vijver zijn omtrek, juni-juli 1999, 619-620, 60-64.

Over hersenen en besustzijn; bewustzijn in wakende- en slapende toestand; oplossing van het bewustzijnsvraagstuk. Voorafgegaan door de vergelijking met een vallende steen in het water. Zie H. Brandt Corstius, 615, 3-8; 616, 7-8/10-12; 617-618, 75-79 en 621-622, 52-56. Reactie van M. Leezenberg, 624, 7-11.

Water, vuur, liefde, publieke opinie, en bewustzijn, augustus-september 1999, 621-622, 52-56.

Vijfde bijdrage over lichaam en geest; korte samenvatting van het boek Natuurlijke intelligentie van Wim van de Grind; Dualisme en Monisme; vier voorbeelden van de Opkomende Eigenschappen. Zie H. Brandt Corstius, 615, 3-8; 616, 7-8/10-12; 617-618, 75-79; en 619-620, 60-64. Reactie van M. Leezenberg, 624, 7-11.

Het geheim van de stotteraar, maart 2006, 700, 5-7.

Ervaringen en herinneringen van een stotteraar.

Geen plagiaat, februari 2008, 723, 3-4.

Overeenkomsten tussen Nooit meer slapen van W.F. Hermans en Lucky Jim van Kingsley Amis.

Automilieugen, maart 2008, 724, 22-25.

De overeenkomsten tussen Nederlandse en Engelse woorden als rijtje letters. Zie ook nr. 727-728, 27-29 en 729-730, 32-33.

Start en finish van de evolutie, mei 2008, 726, 7-10.

Bewerkte versie vaan en lezing van 22 april 2008 in het Muziekcentrum Frits Philips te Eindhoven in de serie 'Scherpdenkers'. De evolutie van onze soort in drie activiteiten schrijven, weven en acteren.

Zware woorden worden zweren, juni-juli 2008, 727-728, 27-29.

Te ontwikkelen vierdimensionale kubus om mee te bewijzen dat er geen taalkundige verklaring bestaat voor klinkerwisselingen. Zie ook nr. 724, 22-25. en 729-730, 32-33

Veertien Frans, veertien Nederlands, augustus-september 2008, 729-730, 32-33.

Horizontaal veertien Franse klinker(combinaties) en verticaal veertien Nederlandse klinker(combinaties). Zie ook nr. 724, 22-25 en 727-728, 27-29.

Wij mensen komen net kijken, en we staan zowel op benen als op sterven, november 2008, 732, 5-11.

Bewerkt hoofdstuk uit het boek Mensenarm dierenrijk (2009) dat verschenen is ter gelegenheid van Charles Darwins tweehonderdste geboortedag, o.a. over prof. E.J. Slijper.

Geen aardbei voor de beiaard, 738, mei 2009, 18-19.

Onder pseudoniem Daan Gramman. Over een speciaal soort anagrammen, m.n. vierduizend wisselwoorden.

Geen selderiegalerij of selderijgalerie, augustus-september 2009, 741-742, 10-11.

Onder pseudoniem Daan Gramman. Over eenletterige en meerletterige samengestelde klinkerruil. Zie gedichten augustus-september 2009, 741-742, 12-14.

Mijn korte leventje, augustus-september 2013, 789-790, 29-20.

Kunt u ook in een lang woord de middelste letter veranderen?, oktober 2013, 791, 3.

Brassinga, Anneke

Alles is niets-de memoires van Saint-Simon, mei-juni 1994, 558-559, 3-10.

Typering van Saint-Simon, Mémoires (1694-1750). Na zijn dood (1755) in beslag genomen en opgeslagen in het Louvre, in 1819 vrij gegeven en compleet uitgegeven in 1829.

Bregstein, Philo

Stellingen over de roman, november 1967, 240, 3-9.

1. Het wegvallen van realisme en verhaal als basis van de roman. De subjectivering van de positie van de schrijver, 3-5

2. De ik-stijl en hernieuwde indentificatiemogelijkheden, 5-6

3. De veelvoudige subjectiviteit. Nieuwe structuren voor de aloude roman, 6-7

4. De taak van de romanschrijver: het nastreven van een dialectisch totaal realisme, 7-9.

Breukers, Chrétien

Bijzinnen en tussenvoegsels, augustus-september 2002, 656 [657-658], 40-41.

De huidige (blijkbare) minachting voor poëzie vraagt om een nieuwe polemiek die niet op de grote thema's is toegespitst.

Broek, Renske van der (1976)

Deze maand, augustus-september 2020, 873/874, 2.

Redactioneel. Seriemoordenaars en kunstenaars keren altijd terug naar hun eerste plaats delict.

Honderdzesendertig beats per minuut, december 2021, 889, 6-12.

Over de worstelingen met slapeloosheid

Broekmeijer, Marius

Dictatuur doorlichten, maart 1964, 200, 19.

Rubriek: Korte commentaren. Kees Broos, Dictatuur doorlichten.

Brouwer, Jetske (1993)

Multitaskend zwabberen. ‘Net echt’ – over versnelling, vervreemding en allesjasjes. November 2021, 888, 11-15.

Brouwers, Lieuwe

De ongevaarlijke humor van Piet Grijs, december 1970, 277, 39-42.

Bespreking van Hugo Brandt Corstius, Grijsboek (1970).

Bruggeman, J.G.

Le tyran cherche un ami, 13-09-1961, 122, 11.

Rubriek: Reacties van lezers. Reactie op K.L. Poll, 121, [1]-3 inzake C.J. Dippel in Wending. Zie J.L. Heldring, 122, 10-11.

Libertijnse reacties, 01-11-1961, 129, 2-3.

Bij de oprichting van een polemologisch instituut in Groningen; het verschijnsel oorlog en de sociale wetenschappen. Reactie G. van Benthem van den Bergh, 130, 12. Antwoord J.G. Bruggeman, 130, 12. Zie J.G. Bruggeman, 136, 7-8.

Antwoord, 08-11-1961, 130, 12.

Aan G. van Benthem van den Bergh, 130, 12, n.a.v. J.G. Bruggeman, 129, 2-3 inzake het verschijnsel oorlog en de sociale wetenschappen.

De polemologie. Een kerstbespiegeling, 20-12-1961, 136, 7-8.

Over wereldorde. N.a.v. J.G. Bruggeman, 129, 2-3 en K.L. Poll, 134, 1-4.

Brugman, Jan

De Arabieren en Israël, juni-juli 1967, 237, 3-7.

N.a.v. de Zesdaagse Oorlog (5-10 juni) tussen Israël en Syrië, Jordanië en Egypte. Reacties van J. Pen, 238; 5-7; J. Brugman, 238, 7-8; Ettema, 238, 9-11; J. Brugman, 238, 11; A.J. Herzberg, 239, 24-26 en J. Brugman, 239, 26-27]

Antwoord, augustus-september 1967, 238, 7-8.

Aan J. Pen, 238, 5-7. Zie J. Brugman, 237, 3-7; W.A. Ettema, 238, 9-11 en A.J. Herzberg, 239, 24-26. Antwoorden van J. Brugman, 238, 9 en 239, 26-27.

Antwoord, augustus-september 1967, 238, 11.

Aan W.A. Ettema, 238, 9-11. Zie J. Brugman, 237, 3-7: J. Pen, 238, 5-7; A.J. Herzberg, 239, 24-26. Antwoorden van J. Brugman, 238, 7 en 239, 26-27.

Antwoord, oktober 1967, 239, 26-27.

Aan A.J. Herzberg, 239, 24-26. Zie J. Brugman 237, 7-8; J. Pen, 238, 5-7 en W.A. Ettema, 238, 9-11. Antwoorden van J. Brugman, 238, 7/9.

De Arabische legers in burger, juni-juli 1968, 247-248, 15-21.

Hoe zijn de Arabische militaire regimes tot stand gekomen, wat betekenen zij, wat streven zij na en wat is de rol van de inheemse bureaucratie? Egypte, Syrië, Irak, Yemen en Soedan.

De illusie van de ontwikkelingshulp, december 1968, 253, 3-8.

Bedoeld om de ondeugdelijkheid van de argumenten voor ontwikkelingshulp aan te tonen. Reacties van A. Nuis, 254, 3-8; P. van 't Veer, 254, 9-11; C.J. Stichter, 254, 12-16; R.A.H. Vos, 254, 17-20 en J.N. Scholten, 254, 22-23. Met antwoorden van J. Brugman, 254, 8-9/11-12/16/20-21/23. Zie ook J. Brugman, 255, 7-12.

Antwoord, januari 1969, 254, 8-9/11-12/16/20-21/23..

Antwoorden op reacties van A. Nuis, 254, 3-8; P. van 't Veer, 254, 9-11; C.J. Stichter, 254, 12-16; R.A.H. Vos, 254, 17-20 en J.N. Scholten, 254, 22-23. Zie ook J. Brugman, 255, 7-12.

De polemiek over ontwikkelingshulp, februari 1969, 255, 7-12.

Slot van een polemiek n.a.v. J. Brugman, 253, 3-8. Zie reacties van A. Nuis, 254, 3-8; P. van 't Veer, 254, 9-11; C.J. Stichter, 254, 12-16; R.A.H. Vos, 254, 17-20 en J.N. Scholten, 254, 22-23. Met antwoorden van J. Brugman, 254, 8-9/11-12/16/20-21/23.

Een lieve universiteit of een goede, juni-juli 1969, 259-260, 3-7.

Over de invloed van de studentenacties op de hervorming van de universiteit en de maatschappij. Over de noodzakelijke hervorming van de huidige universitaire bestel.

De literatuur der Palestijnse Arabieren, november 1969, 264, 16-18/20-23.

Over de literatuur van de Palestijnse Arabieren tot 1967; leven en werk van Khûrî al-Bîtgâlî, Ibrahîm Tûqân, 'Abd al-Rahîm Mahmûd, Mahmûd Darwîsh, Samîh al-Qâsim, Kanafânî, Tawfîq Zayyâd, Sâlim Gubrân, Fadwâ Tûqâm, Ghassân Kanafâni en Gabra Ibrahîm Gabrâ.

De Islam in de politiek, maart 1970, 268, 23-31.

Over de bonte verscheidenheid binnen de Islam, het streven naar eenheid in de Islamitische politiek blijkens de Islamitische congressen en de zwakke internationale samenhang desondanks.

Een oud-Arabisch Hooglied, oktober 1970, 275, 3-9.

Over het gedicht, de zogenaamde M_allaqa van Imr al-Qays. Zie poëzie, Imr al-Qays 275, 3-9 voor een vertaling.

De stratagemen van Mr. Kisch, maart 1972, 292, 22-26.

Auteur gaat in op de ingezonden brieven van I. Kisch (gepubliceerd in dit artikel, 24 en 25) n.a.v. zijn artikelen in NRC Handelsblad over Israël.

De taal der Arabieren, juli-augustus 1972, 296-297, 23-28.

Over de problemen waarmee het Arabisch te kampen heeft.

Antwoord, juli-augustus 1972, 296-297, 51.

Aan I. Kisch, 296-297, 47-51, n.a.v. J. Brugman, 292, 22-26. Rectificatie van I. Kisch, 299, 34.

Naar een 40-urige werkweek, maart 1973, 304, 9-14.

Over universitair onderwijs en wetenschapsbeoefening. Reactie van A.W. Sleeswijk, 306-307, 9-14 en Antwoord van J. Brugman 304, 11.

Antwoord, mei-juni 1973, 306-307, 11.

Antwoord aan A.W. Sleeswijk, 306-307, 8-11, n.a.v. J. Brugman 304, 9-14.

Tien aantekeningen over de Palestijnse kwestie, november 1973, 312, 10-15.

Reactie A.A. de Boer, 313, 14-16 en antwoord van J. Brugman, 313, 15-16.

Antwoord, december 1973, 313, 15-16.

Aan A.A. de Boer, 313, 14-16, n.a.v. 312, 10-15.

De volle maan op een wilgentak, november 1974, 324, 22-28.

Over de Arabische en de Egyptische literatuur van de 19de en 20ste eeuw.

De vaagheid van een bewindsman, januari-februari 1975, 326-327, 3-6.

Reactie op J.A. van Kemenade, 323, 11-17. Zie ook H. Drion, 7-10; A.D. de Groot, 11-14; Bram Peper, 15-21 en J.C. Traas, 22-23.

Voor en tegen van Arabisch nationalisme, januari 1978, 362, 11-17.

Overzicht van de verschillende opvattingen over het ontstaan en het wezen van het Arabisch nationalisme, dat niet langer afgedaan kan worden als 'een schim der nevelen'.

In de greep van de Islam, april 1979, 377, 17-23.

Over de wereldwijde belangstelling voor de Islam sinds de revolutie in Perzië (Iran).

De Koran, april 1981, 401, 3-10.

Toelichting van de inhoud van de Koran en de Moslim wet tegenover de voorschriften en straffen van de Koran.

Zondaar of gelovige? De theologische achtergrond van het islamitisch terrorisme, maart 1982, 412, 19-20/24.

De historie en de leer van de gamâ'ah al-tafkîr wa'l-higrah, de Moslimbeweging verantwoordelijk voor de moord op de Egyptische president Sadat.

De universiteit in de magere jaren, augustus-september 1982, 417-418, 25-30.

Over de drastische bezuinigingen die de universiteiten de eerstvolgende jaren zullen moeten doen; de gevolgen en de perspectieven.

Geen literator maar een vakman. De Nederlandse literatuur en de universiteiten sinds 1797, januari 1983, 422, 23-29.

Omgewerkte tekst van een lezing gehouden in de serie Hollands Maandblad Avonden. Over de belangstelling voor en de plaats van het Nederlands, hoofdzakelijk te Leiden vanaf 1797 toen Matthijs Siegenbeek (in 1844 emeritus) de eerste hoogleraar Nederlands werd. Over zijn opvolgers o.a. G. Kalff, Albert Verwey, N. van Eyck, Minderaa en H.A. Gomperts. Brugman verdedigt de benoeming van een literator, i.t.t. Gomperts, die de voorkeur geeft aan een vakman als zijn opvolger. Met een reactie van Gomperts' opvolger Ton Anbeek [ = A.G.H. Anbeek van der Meijden], 423, 31-33, waarop een naschrift van J. Brugman, 423, 34, een reactie van B. van Selm, 424, 42 en een antwoord van J. Brugman, 424, 42.

Naschrift, februari 1983, 423, 34.

Bij T. Anbeek [ = A.G.H. Anbeek van der Meijden], 423, 31-33, n.a.v. J. Brugman, 422, 23-29. Zie ook B. van Selm, 424, 42 en J. Brugman, 424, 42.

Antwoord, maart 1983, 424, 42.

Aan B. van Selm, 424, 42, n.a.v. J. Brugman, 422, 23-29. Zie ook T. Anbeek [= A.G.H. Anbeek van der Meijden], 423, 31-33 en J. Brugman, 423, 34.

De universiteit ondernemingsgewijs, mei-juni 1984, 438-439, 6-8/10-12.

Over het huidig beheer van een universiteit en de efficiëntie daarvan.

Een ontmoeting in Marokko. Oriëntalistiek en werkelijkheid, juli-augustus 1986, 464-465, 46-50/52-53.

Op de Conferentie te Rabat, waar Brugman sprak over 'Arabische studies in Nederland van de 17de eeuw tot heden' was de politiek nooit helemaal afwezig; ook de Oriëntalistiek in Nederland: Erpenius en Golius (17de eeuw), Snouck Hurgronje (20ste eeuw). De huidige betrokkenheid bij de etnische minderheden-vertoont politieke bindingen; over de kritiek op de Oriëntalistiek van Edward Said in zijn Orientalism (1978) en de reacties erop.

In de uitverkoop, november-december 1986, 468-469, 41-46.

Thema: het karakter van de universiteit. Beschouwingen bij een voorlichtingsdag aan de Leidse universiteit en het werven van studenten; het gevaar komt niet van Deetman of zijn departement, maar van de politici die het politiek onhaalbaar hebben gemaakt om de toegang tot de universiteiten aan strengere normen te binden.

Israël in Palestina. Een historisch overzicht, februari 1988, 483, 3-9.

De Islam in Nederland. De les van de affaire Rushdie, maart 1989, 496, 3-10.

Over het probleem van de minderheden; waaronder Moslim-minderheden.

De terugkeer naar het vaderland, juli-augustus 1989, 500-501, 22-25.

Thema: Voor en tegen Nederland. De vreugden van de terugkeer, al zijn er in het ideale beeld van het vaderland bij de terugkeer van de auteur wat donkere plekken gekomen.

Een ander soort immigrant, juli-augustus 1990, 512-513, 3-9.

N.a.v. Kassa Hoeari, Confessions d'un immigré. Un Algérien à Paris (1988).

De logica van november, december 1990, 517, 3-4/6.

Herinneringen aan K.L. Poll. Over de poëzie van K.L. Poll. Met gedichten.

Een onbezonnen oorlog, februari 1991, 519, 3-8.

Over de Golfoorlog.

Het geloof der Saracenen, maart 1992, 532, 3-9.

Over de islam, de koran en de fundamentalisten van het Front Islamique du Salut (FIS).

Stupor mundi: de kruistocht van keizer Frederik II, mei 1993, 546, 3-8.

De zesde kruistocht van deze geëxcommuniseerde keizer, zijn diplomatisch onderhandelen met sultan Kâmil m.b.t. het teruggeven van Jeruzalem en zijn begrip voor de islam. Verwijzing naar Th.C. van Cleve, The Emperor Fredric II of Hohenstaufen, Immunator Mundi (1972).

Rushdie en de Wet van de islam, augustus-september 1995, 573-574, 23-27.

Over de Rushdie-affaire, met name de islamitische wetten waarop de fâtwa gebaseerd is.

Ed. van Thijn en de multicultuur, juni-juli 1998, 607-608, 29-33.

Over de betekenis van de term multiculturaliteit. Over het onrealistische pleidooi voor een multiculturele samenleving (door Ed. van Thijn). Want was is nu de eigen cultuur van de immigranten?

Een krapuul in het Hollands Maandblad, april-mei 1999, 617-618, 6-7.

Thema: Feest. Schrijven voor Hollands Maandblad.

Brunt, L.

Le complexe d'alpha of het Kousbroekeffekt, mei 1970, 270, 8-14.

I.s.m. A. Wassenberg. Kanttekeningen bij 'de misère van de oppositie' vertegenwoordigd door van L. de Buch [ = Rudy Kousbroek]. Reactie van L. de Buch [= Rudy Kousbroek], 270, 14-17 en H. Drion, 271-272, 25-26.

Buch, Leopold de

Pseudoniem van Rudy Kousbroek.

Bunsingh, S.

De strategie van de knechtende moraal, juli-augustus 1974, 320-321, 7-11.

Over de emancipatie van de vrouw.

Burg, F. van den

Het Anti- Amerikanisme en ik, januari 1967, 232, 4-5.

Anti-amerikanisme. Commentaren op een artikel van J. de Kadt, 230, 6-11: G. van Benthem van den Bergh, 233, 3-4; Raoul Chapkis [ = Hugo Brandt Corstius], 232, 5-6; W. Drees jr., 232, 6-7; H. van Galen Last, 232, 8-9; W.F. Hermans, 232, 10; S.R. de Groot, 232, 10; A. Lehning, 232, 11-12; A. Nuis, 232, 13-14; J. Pen, 232, 14; K. van het Reve, 232, 15; G. K. van het Reve, 232, 15; H. van Riel, 232, 16-17; R. Rubinstein, 232, 18-19. Zie de reactie van J. de Kadt, 233, 9-12.

Burger, A.R.

Morele Herbewapening, 02-09-1959, 16, 11-12.

Rubriek: Meningen van lezers. Reactie op [H. Brandt Corstius], 5, 6. Zie H. Brandt Corstius, 60, 12 en 64, 12 en A.R. Burger, 64, 11.

Morele herbewapening of communisme, 07-10-1959, 21, 11-11.

Rubriek: Meningen van lezers. Reactie op J.L. Heldring, 9, 2-3.

Morele herbewapening, 03-08-1960, 64, 11.

Rubriek: Reacties van lezers. Reactie op H. Brandt Corstius, 60, 12. Antwoord van H. Brandt Corstius, 64, 12. Zie H. Brandt Corstius, 5, 6 en reactie A.R. Burgers, 16, 11-12.

Burgers, J.H. (1895-1981)

Communisme en Indonesië, 25-11-1959, 28, 12.

Rubriek: Meningen van lezers. Reactie op B. Vuyk, 26, 7-8.

Het socialisme op zoek naar zichzelf, 23-12-1959, 32, 2-4/6-7.

De toekomst van de socialistische partijen.

De religie der prioriteiten, 13-01-1960, 35, 2-4.

Conferentie 'Oriëntatie' op 8 en 9 januari 1960 te Utrecht georganiseerd door de Wiarda Beckman Stichting over de toekomst van de socialistische partijen; PvdA.

Zwart en wit-oost en west, 03-08-1960, 64, 1-3.

De oostelijke en westelijke persberichten zijn zwart-wit over de oost-west verhoudingen.

Een rode ketter. De toekomst van de communistische filosofie, 19-04-1961, 101, 12-16.

O.a. aandacht voor Bloch, Das Prinzip Hoffnung (1954-1956).

Vooruitgang en verandering, 14-06-1961, 109, 4-6.

De zich versnellende geschiedenis, de verslaving aan verandering en het conservatisme.

Terugblik op Amerika (I), 24-10-1962, 177, 3-6.

Impressies van het leven in Amerika; vooroordelen en vooronderstellingen m.b.t. Amerika.

Terugblik op Amerika (II), 31-10-1962, 178, 4-8.

Impressies van het leven in Amerika.

Het conspirationele complex, 19-12-1962, 185, 1-5.

Ultra-rechtse groeperingen in Amerika: John Birch Society, Prohibition, Ku Klux Klan; McCarthy; nationalisme.

Burnier, Andreas

Pseudoniem van C.I. Dessaur.

Burns, Emma (1980)

Blingblingpoëzie. De glossy wereld van de poetry slam, mei 2007, 714, 9-12.

Burns, Ezra (1980)

Dag Menno, februari 2018, 843, 48-49.

Herinneringen aan Wim Brands en Menno Wigman.

Busato, Vittorio V.

De lezer tussen woord en beeld: de filmlezer, augustus-september 1993, 549-550, 39-42.

Een filmlezer is iemand die naar de verfilming van een boek gaat en constateert of zijn beeld van het boek overeenkomt met de interpretatie van de filmmaker. Over de verfilming van Gerard Reve, De avonden (1947) door Rudolf van den Berg (1989), Cees Nooteboom, Rituelen (1980) door Herbert Curiël (1989) en Joost Zwagerman, Vlas licht (1991) door Theo van Gogh (1993).

Butter, Frank den (1948)

De toverformules van Box en Jenkins. Economische voorspellingen met behulp van tijdreeksanalyse, februari 1978, 363, 20-28.

Toelichting van de Box-Jenkins-modellen om aan te tonen dat ze een uitstekend hulpmiddel zijn bij de econometrische modelbouw en zelfs tot uitgangspunt dienen voor de moderne theoretische ontwikkeling op dit gebied.

De macht van het model, oktober 1986, 467, 17-22.

Het model als taal in de economie.

Het nut van tegeltjeswijsheid. Waarden en normen als maatschappelijke smeerolie, december 2003, 673, 34-40.

I.s.m. Robert Mosch. Vanuit het economisch perspectief valt er over de ethisch-culturele, politiek-historische, juridisch-ideologische problemen rond normen en waarden meer te melden dan tegeltjeswijsheden.

Apengeluk en rake schatters, november 2018, 852, 44-49.

Economentaal of niet, that is the question.

Buuren, Hanneke van

Wetenschappelijk feminisme of vrouwentaal, september 1973, 310, 16-23.

Bijdrage in de polemiek over feminisme en wetenschap: J.J.M. van Dijk, 303, 17-21; 308-309, 3-11; 308-309, 53-56; 310, 28-30 en 310, 35-37. S. de Voogd, 308-309, 53-54 en 310, 31-34. H. van Buuren, 310, 16-23. Andreas Burnier [ = C.I. Dessaur], 310, 24-27.

Buwalda, Peter

Simon en Elvis: Over de ziekte van Traubel, maart 2004, 676, 33-40.

Essay naar aanleiding van de essaybundel De ziekte van de bewondering (2002) van Kees 't Hart. Ook over Simon Vestdijk. Iemand met de ziekte van Traubel lijdt aan een aanzienlijk vermogen tot bewondering van een persoon.

C.N.

Twen werd taboe (en beter), 22-02-1961, 93, 8.

Volledige naam onbekend. Rubriek: Korte commentaren. Het tweede nummer van het tijdschrift Twen, dat nu de naam Taboe draagt.

Calje, Kees

Getijden en profeten: dr. Ravi Batra, maart 1988, 484, 17-21.

Over R. Batra, 'The great depression of 1990' (geschreven voor de beurskrack van 19 oktober 1988) en een artikel van zijn hand in NRC Handelsblad 3 februari 1988.

Capelleveen, Paul van

Afluisteren, oktober 1991, 525 [527], 43-45.

Roland Barthes door Zijn Buurman n.a.v. Roland Barthes door Roland Barthes, (1991, Franse editie 1975).

Carmiggelt, Simon

Meer subsidie voor schrijvers, februari 1963, 187, 26-27.

Antwoord op drie vragen van de redactie inzake de verhoging van de subsidie voor schrijvers.

Casparie, Paul

De maatschappelijke ongelijkheid, oktober 1993, 551, 17-19.

In de complexer wordende maatschappij zal een groeiende groep mensen door kennisachterstand tot hulpeloosheid gedoemd zijn.

Wijsheid en wetenschap, februari 1994, 555, 14-16.

Over Goethe en zijn confrontatie met de wetenschap.

Het geluidloze gezag, april 1994, 557, 21-22.

Thema: Gezag. Voor zowel de leraar als de politicus geldt dat gezag spreekt zonder stemverheffing.

Het gewicht van het lichaam, mei-juni 1994, 558-559, 18-22.

Over persoonsveranderingen in de literatuur en veranderingen van de lichamelijkheid in onze maatschappij a.h.v. Richard Rorty. Luigi Pirandello, R.L. Stevensons, The strange case of Dr. Jeyll and Mr. Hyde (1886). Wie zijn wij en kunnen wij iemand anders worden?

CB

Alleman, mei 1964, 202, 13.

Volledige naam onbekend. Rubriek: Korte commentaren. Bouwnijverheid; woningbouw.

CD

Exodus, mei 1964, 202, 12.

Volledige naam onbekend. Rubriek: Korte commentaren. Proces over de inhoud van Leon Uris, Exodus (1958).

Chapkis, Raoul

Pseudoniem van Hugo Brandt Corstius.

Charles, J.B.

Pseudoniem van Willem Frederik Nagel.

Cliteur, Paul (1955)

Schopenhauer over Hegel, september 1984, 442, 31-37.

De vijandige houding van Schopenhauer dateert van hun eerste en enige ontmoeting in 1820; enkele tekenen van herlevende belangstelling voor Schopenhauer.

Cloosterman, Mark

De vrouw van z’n leven. Over de relatie Gerard-Maria-Reve, oktober 2003, 671, 19-23.

De denkbeelden over de Maagd Maria in het oeuvre van Gerard Reve.

Coenen, Eric

Borges: fantast of filosoof?, december 1999, 625, 11-15.

Betoog n.a.v. het Borges-jaar waarin de schrijver als filosoof serieus genomen wordt.

Cohen, A.

De Stichting Taalwetenschap, juni-juli 1979, 379-380, 26-28.

Reactie namens het Bestuur van de Stichting Taalwetenschap op W.R. Vermeer, 378, 7-14. Antwoord van W.R. Vermeer, 379-380, 28-33.

Cohen, H. Floris (1946)

De politieke herinneringen van De Kadt, mei 1977, 354, 37-40.

Bespreking van J. de Kadt, Politieke herinneringen van een randfiguur (1976).

Algemene opleidingen in het hoger onderwijs. Een slecht voorstel slecht verdedigd, augustus-september 1977, 357-358, 18-24.

Kritiek op de nota Hoger Onderwijs in de Toekomst. Over de democratisering van het hoger onderwijs, door het invoeren van een drietal types van Algemeen Hoger Onderwijs, en het gevaar van werkloosheid.

Over de uitvoering van oude muziek, april 1978, 365, 31-35.

Over de discussie tussen aanhangers en tegenstanders van het authentiek uitvoeren van oude muziek. Een meningsverschil dat meestal beperkt blijft tot de late barokmuziek. Opdracht: Voor Ronnie en Hans.

Bij de crematie van Jaques de Kadt 20 april 1988, juni 1988, 487, 23-28.

De auteur was bevriend met J. de Kadt sinds 1967.

Cohen Jehoram, Herman (1933)

De mythe van het niet-weten. Loe de Jong en de jodenverdelging, februari 2007, 711, 18-20.

Over Ies Vuijsje, Tegen beter weten in. Zelfbedrog en ontkenning in de Nederlandse geschiedschrijving over de Jodenvervolging (2006).

Constandse, Dana

Een mezennest uit 1866, augustus-september 1992, 537-538, 48-49.

Bij het herlezen van Guido Gezelle 'Het meezennestje is uitgebroken' (Gedichten, gezangen en gebeden, 1862).

Vogels vangen in woorden, maart 1994, 556, 38-40.

Het ontbreekt aan een discussie over ouderwetsheid en traditie in de kunst.

Wat doen we voor de klas?, juli-augustus 1994, 560-561, 31-33.

Beschouwingen en raadgevingen van een docente aan de leraarsopleiding.

Ida Gerhardt en de zwaluwtrek, januari 1995, 566, 26-28.

Vnl. over het 'zwaluwliedje' uit de bundel Sterrenschip (1979).

Het Herzbergpark. Notities bij een gedicht van Judith Herzberg, augustus-september 2001, 645-646, 39-42.

Over het gedicht 'Vondelpark 1987', uit Judith Herzbergs bundel Zoals (1992).

Vogelen in Omeros, juni-juli 2004, 679-680, 25-27.

Over de zwaluwachtigen in Omeros (1990) van Derek Walcott.

Constant

Pseudoniem van Constant Nieuwenhuys.

Cornets de Groot, Rutger H.

Fuck is God. April 2020, 869, 28-36. Over Rudy Cornets de Groot en de pedagogische Eros

Corstens, Geert (1946)

Mussolini de daadkrachtige kameleon, augustus-september 2020, 873/874, 4-11.

Over Mussolini en de opkomst van het fascisme.

Luid keffende slavendrijvers. Het tweeslachtig vrijheidsstreven in de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog, juni/juli 2021, 883, 33-40.

Niet alleen vrijheid, maar ook slavernij was een inzet voor de onafhankelijkheidsoorlog

Een blind paard in een tredmolen, november 2021, 888, 43-49.

Over de slavernij en de Amerikaanse Burgeroorlog.

Couprie, L.D.

De nieuwe catalogus van het Rijksmuseum. Een stuiptrekking, april 1977, 353, 3-10.

Over de te luxueus en niet gemechaniseerde catalogus Alle schilderijen van het Rijksmuseum. Vergelijking met Rahn'sche Farbdiapositivsammelung. Eine ikonographische Klassifizierung von Meisterwerken der Malerei von 1430-1810.

Cézanne, juni-juli 1978, 367-[368], 37-41.

N.a.v. de tentoonstelling in het Grand Palais te Parijs, die zich beperkt tot werken van Paul Cézanne (1839-1906) uit de periode 1895-1906, en catalogus van W. Rubin, Cézanne. The late Work (1978).

Zo'n kans komt nooit weer terug: Zes stellingen over de Ruisdael-tentoonstelling, november 1981, 408, 38-41.

Over de Ruisdaeltentoonstelling in het Mauritshuis in Den Haag tot 04-01-1982. Met illustraties van Jacob van Ruisdael: Twee watermolens, 40 en Een vervallen stenen voetbrug, 41.

Cramer, J.S.

Brief uit Parijs, 06-07-1960, 60, 10-11.

Lectuur van de Parijse hoofdstukken uit Du Perron, Het land van herkomst; De Gaulle.

Parijs in augustus, 24-08-1960, 67, 14-15.

Brief uit Parijs. Vakantie.

Brief uit Parijs, 31-05-1961, 107, 8.

De film Une nuit à l'Opéra en de volledige bevoegdheid van De Gaulle/de President tot het Algerije-conflict opgelost is.

Brief uit Parijs, 12-07-1961, 113, 5.

Het weer, politieke en sociale ontwikkelingen in Frankrijk.

Over autobiografieën, 02-08-1961, 116, 12-13.

Cramer, Mars (1928)

Wat ik aan de universiteit leerde, februari 2006, 699, 35-40.

Herinneringen aan de universitaire democratie tussen 1961 en 1996.

De toekomst van het huwelijk, januari 2010, 746, 28-29.

Over invoering van het meerpersoonshuwelijk, huwelijk met dieren en rechtspersonen.

Omkeerjaren, februari 2011, 759, 49.

Overzichtje: ieder geboortejaar heeft een omkeerjaar.

Tien jaar euthanasie. De wet, de praktijk, een goede daad, januari 2012, 770, 20-23.

Vrijwillig & weloverwogen. Goed en slecht in de praktijk van de euthanasie, maart 2013, 783 [784],46-49.

Crebolder, Emma (1942)

Slapen met een krokodil. Over traditionele Kerewe-liederen uit Tanzania, oktober 2006, 707, 44-48.

Over de liederen in de roman Bwana Myombekere na Bibi Bugonoka, Ntulanalwo na Bulihwali van de Tanzaniaanse schrijver Aniceti Kitereza (1896-1980).

Georgia on my mind, november 2021, 888, 24-25.

Cremers, Paul

Abortus en Hitler, mei 1975, 330, 16-17.

Verdediging van de persoonlijke vrijheid, m.n. abortus.

Naschrift, november 1975, 336, 20.

Bij W.A. Verloren van Themaat, 336, 18-20, n.a.v. P. Cremers, 330, 16-17.

De Westduitse staat als zedenmeester, december 1975, 337, 11-13.

N.a.v. het vonnis van het Westduitse federale constitutionele gerecht over het in dienst nemen van politieke radicalen.

Crevel, M. van

Correcte transcripties van mensurale muziek. De sleutel tot haar verborgen structuur, juni-juli 1969, 259-260, 44-47.

Over de transcriptie van mensurale notatiesysteem; publicaties over deze oude muziek.

Crick, Bernard

De moeder der parlementen in last, 06-01-1960, 34, 4-6.

Over het Brits parlement. Vertaald uit het Engels door J.J. Peereboom.

Brief uit Londen, 10-02-1960, 39, 5-6.

Ziekte van Aneurin Bevan, Macmillan op bezoek in Zuid-Afrika en Rhodesia; cricket tussen Engeland en Trinidad. Vertaling uit het Engels door J.J. Peereboom.

Arbeid voor Gaitskell, 16-03-1960, 44, 7-8.

Brief uit Londen. Het huwelijk van prinses Margret, Labour en Labourleider Gaitskell. Vertaald uit het Engels door J.J. Peereboom.

De Britse Conservatieven: De gevaren van het succes, 13-04-1960, 48, 9-10.

De moeilijkheid van een absolute meerderheid in het Engelse parlement. Brief uit Londen. Vertaald uit het Engels door J.J. Peereboom.

De Zes en de Zeven, 15-06-1960, 57, 9-11.

Brief uit Londen. Verwarring in de Brits-Europese verhoudingen van het ogenblik: de zes landen van de gemeenschappelijke markt en de groep van zeven in de Vrijhandelszone. Vertaald uit het Engels door J.J. Peereboom.

De laatste van de reuzen, 27-07-1960, 63, 8-9.

Brief uit Londen. Herdenking bij de dood van Aneurin Bevan. Vertaald uit het Engels door J.J. Peereboom.

De twee candidaten, 02-11-1960, 77, 1-3.

Amerikaanse politiek en Amerikaanse verkiezingen, strijd tussen Nixon en Kennedy.

Engeland en Europa, februari 1963, 187, 4-7.

Brief uit Londen. Over de dood van Gaitskell (Labour Party) en de door De Gaulle verhinderde toetreding van Engeland tot de Europese markten.

Engelands volgende eerste minister, maart 1963, 188, 16-18.

Over de toekomstige nieuwe eerste minister van Engeland: Harold Wilson (Conservatieve Partij).

Persvrijheid in Engeland, april 1963, 189, 8-11.

Brief uit Londen. Over de schrijvende pers in Engeland, n.a.v. de veroordeling van twee journalisten van de populaire, rechtse kranten Daily Mail en Daily Sketch.

De vreemdeling ontmaskerd. De politiek en de intellectueel, juni 1963, 191, 1-5.

Beschouwing over de theorie van de politiek en over de vervreemding van de intellectueel van de politiek.

Twee soorten moraal, oktober 1963, 195, 10-12.

Brief uit Londen. Over het Engelse Denning-rapport m.b.t. Profumo.

Lord Robbins in de politiek, november 1963, 196, 6-8.

Over de commissie Robbinson, die de toekomst van het Engelse hoger onderwijs moest onderzoeken.

Partijdigheid in de sociale wetenschappen, februari 1964, 199, 1-5.

De bijdrage van de sociale wetenschap ligt in het objectief hanteren van gegevens en niet in het geven van meningen.

Waar zijn parlementen voor?, april 1964, 201, 9-11.

De westerse parlementen moeten niet meer macht over de regeringen krijgen, maar meer mogelijkheden krijgen de kiezers te beïnvloeden

Anti-intellectualisme in Amerika, september 1964, 206, 11-15.

Over Amerikaans liberalisme; de benoeming van senator Goldwater; Richard Hofstadter, Anti-intellectualism in American Life.

Brief uit Israël, juli-augustus 1965, 216-217, 8-10.

Over de situatie in Israël.

Oude en nieuwe Israëli's, oktober 1965, 219, 3-5.

Vertaald uit het Engels door J.J. Peereboom. Over het verschil tussen de ouderen (Joden, passief, in de traditie van het lijden) en de jongeren (Israëli's, actief, geprikkeld) in Israël.

Crick, Joyce

Brief uit Berlijn, mei 1963, 190, 13-16.

Over literatuur en toneel in beide stadsdelen.

Crombag, H.F.M.

De escapades van een vrije rechtsvinder, maart 1975, 328, 16-20.

Notities n.a.v. J.M. van Dunné, Riskante rechtsvinding, inaugurele rede 16 mei 1974 Erasmus Universiteit Rotterdam.

De wet van het effect, juni-juli 1978, 367-[368], 17-21.

Over leren door beloning, vermijdingsleren en het onderwijs.

Het recht als empirische wetenschap, december 1979, 385, 29-39.

Bewerkte tekst van een colloquium, gehouden voor de Vakgroep Methodologie van de Subfaculteit Psychologie van de Universiteit van Amsterdam op 8 oktober 1979. Bestaat er een wetenschap van het recht? Is rechtsgeleerdheid wel een wetenschap?

Hoe economisch is de economische crisis?, november 1983, 432, 36-42.

Tekst van een voordracht gehouden op 27 oktober 1983 op een congres van het Nederlands instituut van Psychologen over 'Psychologie en de economische recessie' De crisis is niet of althans niet in de eerste plaats een economisch probleem, maar een sociaal-psychologisch probleem.

Moralisering van de gezondheidszorg of de actualiteit van een utopische satire, mei 1991, 522, 1-15.

I.s.m. Frank van Dun. Vergelijking tussen Samuel Butlers ironische kritiek op de houding tegenover zieken die als misdadigers beschouwd worden in Erewhon (1872) en de houding van de overheid inzake ziekenzorg wegens de oplopende kosten.

Het paradijs van grote ideologieën, , maart 1999, 616, 23-29.

De sociale verbeteringen in de afgelopen eeuw waren nauwelijks ideologisch geïnspireerd., ze berusten op pragmatische factoren. Zie A. Hoogland, 616, 30-32; M. Doorman 619-620, 3-7 en H.F.M. Crombag, 621-622, 29.

Mijn gebrek aan idealisme, augustus-september 1999, 621-622, 29.

Rubriek: Aan de ene kant. Reactie op de kritiek van M. Doorman juni-juli 1999, 619-620, 3-7. Zie ook A. Hoogland, 616, 30-32 en H.F.M. Crombag, 616, 23-29.

Crone, F.

'Mijn geheime verstandhouding met u': Briefwisseling C.C.S. Crone-Dr. P.H. Ritter Jr. (1935-1950), mei 1995, 570, 14-25.

De briefwisseling tussen de Utrechtse auteur en de criticus geeft een literatuur-historisch tijdsbeeld.

Cuperus, Lucienne

Het gejubel der narcisten. Hildegard van Bingen met hoofdpijn op de divan
januari 2002, 650, 10-15.

De visioenen van Hildegard van Bingen (1098-1179) verklaard door de neuroloog Oliver Sacks ('extreme migraine') en de psychoanalytica Annelore Werthmann ('narcistisch verwerkingsproces').

Daalder, H. (1928)

Centrifugaal en centripetaal. De provinciale verkiezingen van 1963, juni 1963, 191, 6-11.

De uitslag van 1963 t.o.v. eerdere verkiezingen, de tendensen, de gunstige en ongunstige ontwikkelingen. Met een grafische weergave van de percentages behaald tijdens verschillende verkiezingen door partijen en groepen van partijen gedurende de periode 1937-1963, [9].

Hervormingen van de staat. Een kanttekening bij nieuwe voorstellen, april 1965, 213, 3-8.

De kankeraars, de cultuurpessimisten, de angstige bezweerders; samenvatting in zes punten; het kiesstelsel en het functioneren van het parlement als voorbeelden

De Kadt en zijn communistentijd, mei 1966, 226, 15-16.

Bespreking van J. de Kadt, Uit mijn communistentijd (1965).

Polarisatie. 'Een zaak van taktiek en strategie', augustus-september 1971, 285-286, 3-8.

Over het beeld vier maanden na de verkiezingen van de polarisatie tussen de progressieve combinatie PvdA/D'66 en PPR en confessionelen KVP/ARP/CHU.

Joden in een verzuilend Nederland, oktober 1975, 335, 3-12.

Over de positie van de Joden in Nederland in de jaren 1795-1940. Bewerking van de lezing (20 juli 1975) onder auspiciën van het Centrum voor de Studie van het Nederlandse Jodendom van de Hebreeuwse universiteit, als onderdeel van een manifestatie ter gelegenheid ter gelegenheid van 300 jaar Portugese Synagoge en 700 jaar Stad Amsterdam.

Het gevaar van politieke en bestuurlijke illusies, december 1982, 421, 10-12.

Vragen bij het eerste Jaarbericht van de Regeringscommissaris Tjeenk Willink, dat tal van suggesties in de lijn van E. van Thijn bevat. Reactie op E. van Thijn, 420, 3-10. Zie ook W. Albeda, 421, 3-5; H.A. Becker, 421, 6-9; M. van der Goes van Naters, 421, 13-16; W.F. Hermans, 421, 16; P. Kalma, 421, 17-21; G. Krol, 421, 22-23; R. Mulder, 421, 24-25 en H.J.L. Vonhoff, 421, 25-26.</