Hollands Maandblad aanmoedigingsbeurs;
categorie proza
Gerda Blees
Hollands Maandblad aanmoedigingsbeurs;
categorie poëzie
Jan-Willem Dijk
[Klik op naam winnaar voor juryrapport]
De winnaars van de Hollands Maandblad Beurzen worden jaarlijks op voordracht van de redactieraad van Hollands Maandblad, na consultatie van de redacteur, aangewezen door het bestuur van de Stichting Hollands Maandblad. De Hollands Maandblad Beurzen zijn tussen 2003 en 2009 mogelijk gemaakt door het Dr. Hendrik Muller’s Vaderlandsch Fonds en worden vanaf 2009 mogelijk gemaakt door de Stichting Hollands Maandblad en uitgeverij Podium.
De Hollands Maandblad Beurzen worden uitgereikt aan jonge, eeuwig jonge dan wel debuterende auteurs die de afgelopen jaargang in Hollands Maandblad hebben gepubliceerd en de bijzondere aandacht van de redactieraad hebben getrokken met hun werk. De Hollands Maandblad Aanmoedigingsbeurzen (€ 1000) kunnen de categorieën poëzie, proza, essayistiek, alsook combinaties daarvan betreffen.
Het doel van de Hollands Maandblad Aanmoedigingsbeurzen is om het schrijverschap van de laureaten te stimuleren, en om bij te dragen aan een duurzame literaire band tussen hen en Hollands Maandblad.
Gerda Blees (1985) werd bekroond met de Hollands Maandblad Aanmoedigingsbeurs in de categorie proza. Behalve door haar bijdrage aan Hollands Maandblad is de jury onder de indruk van de haar snelle en doelbewuste weg door het literaire landschap. Deze laureaat maakte al furore op de bühne van Poetry Slam, won in 2016 de Nieuw Proza Prijs won voor het beste verhaal van een beginnend auteur in de Nederlandstalige literaire tijdschriften, debuteerde in 2017 met de verhalenbundel Aan doodgaan dachten we niet bij Uitgeverij Podium, waarna toekenning van het C.C.S. Crone Stipendium volgde alsook plannen voor een dichtbundel. Ergens tussendoor vond zij tijd om in jaargang 2016 van Hollands Maandblad en verhaal te publiceren dat maakte dat de jury even eenstemmig als unaniem besloot dat verdere deliberaties overbodig waren omdat de gouden krans van de Aanmoedigingsbeurs als vanzelf opsteeg van de pagina’s. En dat was, zo dient te worden gestipuleerd, nog voordat Arnon Grunberg in de Volkskrant bekende dat de verhalen van deze laureaat, ik citeer, ‘veel indruk’ op hem maakten. Het verhaal in Hollands Maandblad, getiteld ‘Naar het oosten’, was alleszins een treffende voorafschaduwing van de nadien verschenen bundel en ook een verkenning op de grens van levenslust en zelfdestructie. Het is een verhaal over enkele moderne jongeren die op goed geluk oostwaarts rijden op zoek naar…, ja naar wat eigenlijk…? Wat zij tegenkomen is niet de oplossing van het levensraadsel, maar vooral de ontdekking, ik citeer, ‘dat er delen van de wereld zijn waar nog zoiets als zondagsrust bestaat en waar je dus beter niet op zaterdagavond door je voedselvoorraad heen kan zijn’. U hoort de opmaat naar een aangekondigde dood, of misschien een theatraal gefabuleerd sterven, of misschien een uit de hand gelopen ménage à trois die ergens tussen fantasie en werkelijkheid tot een fatale climax leidt.
De jury laat dit gaarne in het midden, maar weet zeker dat deze laureaat alles heeft wat elke schrijver graag zou willen hebben: stijl, trefzekerheid, energie en talent. Vandaar dat de jury de Hollands Maandblad Aanmoedigingsbeurs in de categorie proza vol overtuiging toekent toe aan Gerda Blees.
Jan-Willem Dijk (1985) werd bekroond met de Hollands Maandblad Aanmoedigingsbeurs in de categorie poëzie. Nu reeds is de jury niet alleen verbluft door zijn bijdragen aan Hollands Maandblad, maar ook over de palmares van deze jonge dichter. Nog voordat hij zo’n twee jaar geleden in Hollands Maandblad debuteerde, was hij al te bewonderen op de website van de Nederlandse Publieke Omroep terwijl hij de derde prijs ontving bij de Turing gedichtenwedstrijd. En nauwelijks waren zijn eerste verzen in Hollands Maandblad verschenen, of hij werd al gelauwerd met de Tine Clevering-Meijer Prijs, die hij ontving uit handen van de Commissaris van de Koning. De jury ziet in de laureaat, die zij al twee jaar nauwlettend volgt, juist een dichter die van zijn poëzie een unieke belevingswereld maakt. Gewoonlijk is het woord ‘uniek’ streng verboden in Hollands Maandblad, maar in dit geval zijn we gezwicht. De verzen van deze laureaat zijn immers precies maar tegelijkertijd zoekend, nauw omlijnd, maar tegelijkertijd oneindig, vereenzaamd, maar tegelijkertijd vervuld van de volheid des levens, breekbaar, maar tegelijkertijd kogelvrij, verstild, maar tegelijkertijd luidkeels in hun onontkoombaarheid. Niet voor niets dicht deze dichter, en ik citeer een strofe van hem uit Hollands Maandblad:
‘alles wat vast lijkt te staan veinst
voor rede vatbaar te zijn’
Deze laureaat toont ons kortom een universum met eigen maten, met eigen mogelijkheden, met eigen gebreken en met eigen volmaaktheden. Tekenend is wellicht een van zijn meest recente gedichten uit Hollands Maandblad, getiteld Achter de horizon:
waar je ook kijkt overal uitzicht
dat je ogen in de weg zit, de horizonbuigt aan de uiteinden, een evenwichtsstok
voor je blik, de wolken erboven
de golven eronderzo drijven, wachten
op de belofte van het vallen
Het is evident dat hier iemand schrijft die gevoel heeft voor de fundamentele ongrijpbaarheid der dingen. Vol verwachtingen over de letterkundige toekomst van deze laureaat kent de jury de Hollands Maandblad Aanmoedigingsbeurs in de categorie poëzie toe aan Jan-Willem Dijk.