Zelf kleurenblind worden

Arnon Grunberg

Vanaf mijn wedergeboorte ben ik gefascineerd geweest door Oliver Sacks. Ik laat verhalen over mijn leven altijd bij hem beginnen, en dat is geen leugen. Hoewel ik niet zou willen beweren dat ik alles van de Britse zenuwarts heb gelezen – daarvoor heb ik de tijd niet – heeft zijn werk over de menselijke kant van neurologische afwijkingen bijgedragen aan mijn karakter, ja aan mijn leven. Zonder Oliver Sacks was ik niet de man die ik nu ben.

Voordat ik Sacks leerde kennen, was ik een langharige gitarist die net zo graag naar bed ging met mannen als met vrouwen – het geslacht maakt me niet uit zolang het schaamhaar maar goed geschoren was – en verder deed ik die dingen die men verwacht van gitaristen van wie menigeen beweert dat ze op het punt staan door te breken. Door omstandigheden die hier niet uit de doeken hoeven te worden gedaan, trok ik een tijd in bij mijn ouders. Het was lente. Het was doorbreken geblazen of niet doorbreken geblazen. Niet doorbreken, betekende spelen op huwelijksfeesten en partijen, net zolang tot ook de bruid en bruidegom geen zin meer hadden in je muziek.

Op een middag, ik werd uit principe nooit voor twee uur ’s middags wakker, kwam ik uit mijn bed en viel meteen weer neer op de sofa in de woonkamer van mijn berustende ouders. Ik zou nog veel meer over mijn ouders kunnen vertellen, maar ik laat het hierbij: ze berustten, en dat doen ze nog steeds. De wakende toestand viel me zwaar, het licht en de kleuren deden me pijn aan mijn ogen, ik wilde eigenlijk weer verder slapen, maar ik merkte dat ik op een boek was gaan zitten.

Ik ben nooit een lezer geweest, vooral romans staan me tegen, ik hou van feiten en als ik al lees, wil ik iets leren. Het boek waarop ik was gaan zitten, was The Island of the Colorblind van Oliver Sacks. Ik stond op het punt een woedeaanval te krijgen – ik had regelmatig woedeaanvallen en sloeg dan de boel kort en klein, ik vond dat gitaristen dat hoorden te doen. Een gitarist die niet geregeld de boel kort en klein sloeg, was geen knip voor de neus waard. Waarom legden mijn ouders hun boeken niet op tafel of op de boekenkast? Voor een ruige gitarist mag dit een vreemde opmerking zijn, maar ik heb gevoelige billen. Ik had me bezeerd aan het boek en omdat ik te moe was een meubelstuk kort en klein te slaan, besloot ik het boek doormidden te scheuren.

Mijn ouders hebben altijd veel begrip gehad voor de woede van hun kinderen, maar zelfs voor het doormidden scheuren van het boek bleek ik geen kracht te hebben. Teleurgesteld begon ik in het boek te bladeren en om het gevoel van de eeuwige kater te verminderen, bleef ik bladeren. Ik las over een vertelling van H.G. Wells, die kennelijk een verhaal had geschreven over een land waar iedereen blind was. En ik las dat Sacks zich afvroeg of er, nadat hij eerst wat had geschreven over een eiland waar iedereen doof was, niet ook een eiland was voor de kleurenblinden.